Stożkowa forma

Stożkową formę do badania opadu napełnia się w sposób normowy betonem i usuwa, a na wierzchołku stożka betonowego umieszcza się płytę obciążającą (masa 1,9 kg), zaopatrzoną w prowadnicę. Następnie dokonuje się wstrząsów stolika z prędkością 1 wstrząsu na sekundę, dopóki spód płyty obciążającej nie znajdzie się na wysokości 81 mm nad płytą podstawy. W tym położeniu kształt betonu uległ zmianie ze ściętego stożka na walec. Praca wymagana do uzyskania tej zmiany kształtu wyrażona jest liczbą wykonanych wstrząsów. Dla bardzo suchych mieszanek może być konieczna duża ilość pracy (program uprawnienia budowlane na komputer).

Badanie należy do badań czysto laboratoryjnych, lecz daje cenną charakterystykę betonu, ponieważ praca potrzebna do zmiany kształtu wydaje się ściśle związana z urabialnością. Badanie to jest rozwinięciem badania zmiany kształtu, w którym wyeliminowano pierścień wewnętrzny aparatu Powersa, a zagęszczenie uzyskuje się przez wibrowanie zamiast wstrząsów. Aparat Ve-Be przedstawiono schematycznie na rys. 4-6. Nazwa Ve-Be pochodzi od inicjałów V. Bahmera ze Szwecji, który opracował to badanie (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Zostało ono wprowadzone do normy BS 1881: Part 2: 1970 jako badanie konsystencji metodą „V-B”. Zakłada się, że zmiana kształtu została osiągnięta, gdy górna powierzchnia rozpływającej się masy betonowej obejmie całą powierzchnię okrągłej szklanej płytki, a wszystkie wgłębienia na powierzchni betonu znikną. Jest to ocena wizualna i może być tutaj źródłem błędów trudność w ustaleniu punktu końcowego badania. Aby tego uniknąć, można stosować urządzenie automatycznie notujące ruch płyty wraz z upływem czasu (uprawnienia budowlane).

Zagęszczenie

Zagęszczenie uzyskuje się za pomocą stołu wibracyjnego mającego umocowany mimośrodowo ciężar obracający się z prędkością 3000 obr./min i maksymalne przyspieszenie 3-P4 g. Przyjmuje się, że ilość energii potrzebnej do zagęszczenia jest miarą urabialności mieszanki betonowej i jest ona wyrażona w sekundach Ve-Be, tzn. mierzy się czas potrzebny na dokonanie zmiany kształtu próbki. Czasami stosuje się poprawkę na zmianę objętości betonu z V₂ przed wibrowaniem do V_x po wibrowaniu i czas mnoży się wtedy przez stosunek (program egzamin ustny).

Badanie aparatem Ve-Be jest dobrym badaniem laboratoryjnym, szczególnie dla mieszanek bardzo suchych, w przeciwieństwie do badania wskaźnika zagęszczenia, gdzie tendencja do zapychania się lejów w przypadku niektórych suchych mieszanek mogła powodować pewne błędy. Metoda Ve-Be ma też tę dodatkową zaletę, że sposób obchodzenia się z betonem w czasie badania jest stosunkowo podobny do metod układania betonu w praktyce. Jest to proste badanie połowę, polegające na określeniu głębokości, do jakiej zanurzy się w świeżym betonie, pod wpływem własnego ciężaru, metalowa półkula o średnicy 152 mm i masie 13,6 kg. Szkic aparatu zaprojektowanego przez Kelly’ego i znanego jako kula Kelly’ego (opinie o programie).

Jak można było oczekiwać, nie ma prostej zależności między zagłębieniem i opadem, ponieważ żadne z tych badań nie mierzy jakiejś podstawowej właściwości betonu, a jedynie jego reakcję na pewne szczególne warunki. Na budowie, kiedy stosuje się daną określoną masę betonową, można znaleźć zależność pokazaną. W praktyce badanie za pomocą kuli Kelly’ego stosuje się w zasadzie do pomiaru zmian masy betonowej, np. wywołanych przez takie czynniki jak zmiana zawartości wilgoci w kruszywie (segregator aktów prawnych).

Zastosowanie tego badania jest podobne do badania stożkiem opadowym i stanowi podstawowe badanie konsystencji dla celów kontrolnych. Badanie to jest w zasadzie badaniem amerykańskim opisanym w normie ASTM C 360-63 (zatwierdzonej ponownie w 1968 r.) i jak dotąd praktycznie nie znanym w Anglii. Warto jednak rozważyć wprowadzenie badania za pomocą kuli Kelly’ego jako alternatywy do badania stożkiem opadowym, w stosunku do którego ma ono pewne zalety (promocja 3 w 1).