Surowce i masy

Dla drugiego rodzaju płytek GOST 16132-70 przewiduje następujące wymiary: 46(48) x 46(48), 21 (22) x 21 (22) i 46(48) x 21 (22) mm. Grubość wszystkich płytek wynosi 4 mm. Powierzchnia zewnętrzna może być szkliwiona lub nieszkliwiona, gładka lub z wytłaczanym wzorem. Nasiąkliwość płytek z glin jasno wypalających się powinna być nie większa niż 10%, z glin zabarwionych do 12% (program uprawnienia budowlane na komputer).

Mrozoodporność obu rodzajów płytek powinna być nie mniejsza niż 35 cykli zamrażania dla tych płytek, które przeznaczone są do miejscowości ze średnią temperaturą najzimniejszego miesiąca minus 15°C i odpowiednio 25 cykli cieplnych dla wszystkich pozostałych rejonów (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Produkowane są dywaniki z płytek (mozaika dywanowa) do licowania elewacji, naklejane stroną zewnętrzną na papier. Wymagania dla papieru sformułowane są w GOST 7497-55. Wymagania dla płytek są te same co wymienione wyżej w GOST 18623-73. Naklejone płytki są dostarczane w kompletach zgodnie z życzeniem zamawiającego i stosowane do wykładania elewacji domów.

Płytki do wewnętrznego wykładania ścian. Rozróżnia się: płytki prostokątne, narożnikowe, profilowane gzymsowe, profilowane przyścienne cokołowe. Wymagania dla tych płytek podano są w GOST 6141-63. Znormalizowane wymiary płytek są następujące: 150 x 150, 100 x 100, 150x 100, 150 x 75, 150 x 50, 150 x 25 mm. Grubość płytek wynosi nie więcej niż 6 mm, cokołowych przyściennych nie więcej niż 10 mm (uprawnienia budowlane).

Płytki szkliwi się od strony zewnętrznej (licowej) szkliwem błyszczącym lub matowym bez włoskowatych pęknięć (ceku). Druga strona płytki jest rowkowana. Pod względem jakości dzieli się je na 3 gatunki. Wymagania odnośnie do wytrzymałości nie są podane.

Do produkcji białych płytek fajansowych i wykładzinowych stosuje się biało wypalające się gliny i kaoliny, piasek kwarcowy, talk, skalenie, wollastonit. Dawniej, przy długotrwałym procesie wypalania, wprowadzano do masy wypalony (do 1400°C) kaolin. Dzięki temu zmniejszały się deformacja i pękanie wyrobów, co jest szczególnie istotne przy produkcji cienkich płytek. W ostatnim dziesięcioleciu przy wypalaniu szybkościowym zwiększano zawartość topnika i złomu (program egzamin ustny).

Faza ciekła szkła

W Ameryce do produkcji wyrobów ceramicznych stosuje się często wollastonit, który przyczynia się również do obniżenia temperatury wypalania. Reakcja między wollastonitem i gliną zaczyna się w temperaturze 900°C i towarzyszy jej przemieszczanie się fazy ciekłej szkła, powstającej z wollastonitu, do miejsc skupiania się materiałów ilastych; istotne znaczenie ma tworzenie się porów zamkniętych. Ten niezupełnie zbadany pod względem technologicznym proces pozwala uzyskać -wyrób o małej skurczliwości, w badaniach Grum-Grzymajly rzędu 0,03-0,5% we wszystkich temperaturach i przy nasiąkliwości czerepu 1-4% (po wypalaniu w temperaturze 1250°C) (opinie o programie).

Dzięki zachowaniu przez wypalony wyrób, wyprodukowany z masy wollastoni- towej, wymiarów wyjściowych, masy to znalazły duże rozpowszechnienie za granicą, co doprowadziło do wykorzystania odpadów innych przemysłów i wzbogaconych surowców zawierających wollastonit. Oprócz tego wollastonit zwiększa wytrzymałość mechaniczną i odporność cieplną wyrobów. Wollastonit został praktycznie wykorzystany przez Smimową w zestawach mas dla wkładów filtrujących (segregator aktów prawnych).

Jako składnik wollastonitowy mogą być zastosowane odpady przemysłu chemicznego, np. metakrzemian wapniowy otrzymany po obróbce szlamu nefelinowego z huty aluminium, opisanej przez Tarasowa i Pawłowa, albo żużel po produkcji fosfatów zgodnie z propozycją Mirkina. Obecne szybkościowe wypalanie płytek wykładzinowych w piecu konwejerowym wymaga szybko spiekających się (w ciągu 10-17 min) mas ceramicznych o niewysokiej temperaturze wypalania (1050-1100°C), pozwalających uzyskać czerep o na- siąkliwości 10-12% (promocja 3 w 1).