Tendencyjność

Gdyby owe dziesięć tysięcy par dzieci wybrano przypadkowo, to mogło się było oczywiście zdarzyć, że cięższe z dzieci każdej pary stało się obiektem kontrolnym, co prowadziłoby do fałszywych wyników. Jest to niebezpieczeństwo, którego skutki można znacznie zmniejszyć przez staranny dobór przed dokonaniem wyboru przypadkowego, lecz którego możliwości nigdy nie da się całkowicie uniknąć(program uprawnienia budowlane na komputer). Ponieważ jednak prawa prawdopodobieństwa stosują się ze znacznym stopniem pewności do rzutów zwykłą monetą, nie stosują się zaś z żadnym stopniem pewności do decyzji podejmowanych przez najbardziej nawet bezstronne istoty ludzkie, więc zastosowanie rzucania monetą (lub tablic liczb losowych) umożliwia dokładne przepowiadanie prawdopodobieństwa niefortunnych doborów, podczas gdy żadna nie oparta na przypadku metoda wyboru nie daje się ująć tego rodzaju rachunkiem. Owa zasada przestrzegania przypadkowości będzie powtarzać się często w tej książce jest zasadą ogólną, o poważnym znaczeniu (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Przestrzeganie przypadkowości może zapobiec wpływowi tendencyjności ludzkiej na wybór próbki, a następnie na rozdział obiektów badanych i kontrolnych, lecz po tym etapie doświadczenie jest nadal poważnie zagrożone zawsze aktualnym niebezpieczeństwem zniekształcenia psychologicznego (uprawnienia budowlane).

Tendencyjność w obiekcie badanym. Odpowiedniego przykładu dostarcza próba skuteczności dodatkowych dawek witaminy C dla zapobieżenia przeziębieniom. Obiektem doświadczenia była grupa studentów uniwersytetu, niezwykle skłonnych do zaziębień. Co drugi student otrzymał pastylki witaminy C, pozostali zaś pastylki neutralne, przygotowane w taki sposób, że przypominały pastylki prawdziwe pod względem wyglądu, smaku itd. Studentom nie powiedziano, czy są obiektami badanymi, czy kontrolnymi (program egzamin ustny).

Związki chemiczne

U obiektów badanych stwierdzono zmniejszenie się liczby zaziębień nabytych w ciągu roku o 65,5% w porównaniu z liczbami za rok poprzedni, ustalonymi na podstawie ich własnej oceny. Ten uderzający i bardzo wymowny wynik (w doświadczeniu występowało dwieście osiem obiektów badanych) jest znacznie mocniejszym dowodem na poparcie danej kuracji medycznej, niż to się podaje dla wielu zalecanych terapii. Został on jednakże całko wacie przekreślony faktem, że 155 nieświadomych obiektów kontrolnych wykazało spadek o 62,7%. Prawdopodobnie spadek w obu grupach był skutkiem jak wiele uznanych metod leczenia (opinie o programie).

Z tego względu należy z wielką interpretować wyniki badań, w których „leków" takich nie nawet jeżeli zastosowano przy tym obiekty kontrolne. Wynika stąd wskazówka, że każde doświadczenie należy projektować - miarę możliwości tak, ażeby było „próbą na ślepo", tj. aby przedmioty niezależnie od tego, czy są to istoty ludzkie, zwierzęta, bakterie, związki chemiczne - nie wiedziały, czy są użyte jako obiekty kontrolne, czy też nie. Takie zmylenie jest oczywiście nie zawsze możliwe, lecz tam gdzie -t niemożliwe, nieunikniony jest bardzo znaczny stopień niepewności (segregator aktów prawnych).

Tendencyjność eksperymentatora. Czynniki psychologiczne wpływają nie tylko na obiekty badane: sam eksperymentator może łatwo omylić przy interpretacji wyników w skutek swego osobistego zainteresowania konsekwencjami. W najlepszych układach doświadczeń osoba dokonująca porównań, pomiarów lub zapisów utrzymywana jest w nieświadomości co do tożsamości obiektów badanych i kontrolnych. Nawet jeśli idzie o tak zwykłe sprawy, jak zapisywanie długich wykazów liczb lub innych prostych danych, wykazano, że popełniane błędy są zwykle liczniejsze w kierunku uprzywilejowanym przez zapisującego. Żadna istota ludzka nie jest nawet w przybliżeniu wolna od tych subiektywnych wpływów (promocja 3 w 1). Uczciwy i światły badacz projektuje doświadczenie w taki sposób, ażeby jego własne uprzedzenia nie mogły wpłynąć na wynik. Jedynie naiwni lub nieuczciwi twierdzą, że ich własny obiektywizm jest dostatecznym zabezpieczeniem.