Twardnienie wapna hydraulicznego

Twardnienie obejmuje zjawiska twardnienia powietrznego i hydraulicznego. Pierwsze z nich polega na tym, że wodorotlenek wapniowy po wyparowaniu nadmiaru wody stopniowo wykrystalizowuje się oraz przekształca w warstwach powierzchniowych w węglan wapniowy pod wpływem dwutlenku węgla i w obecności wilgoci (program uprawnienia budowlane na komputer).

Twardnienie hydrauliczne polega na tym, że znajdujące się w rozdrobnionej postaci krzemiany, gliniany i żelaziany wapniowe przy udziale wody tworzą twardniejące związki: hydrokrzemiany, hydrogliniany i hydrożelaziany wapniowe. Wapno gaszone na proszek przy przesiewaniu przez sito z otworami 1,5 mm nie powinno dawać pozostałości większej od 15% w stosunku do ciężaru wapna palonego (niegaszonego).

Wapno gaszone i mielone wysuszone do stałego ciężaru przy 110°C, przy przesiewaniu przez sito z otworami 0,2 mm nie powinno dawać pozostałości większej od 10% ciężarowo. Wytrzymałość badana na próbkach z piaskiem normowym (stosunek ciężarowy wapno-piasek 1:3) (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Badanie cech wytrzymałościowych wapna hydraulicznego przeprowadza się identycznie jak badanie cementu. Ciężar objętościowy wapna w proszku wynosi 0,7-r-l T/m3 zależnie od miałkości i sposobu nasypywania.

Przez pierwszy dzień próbki przechowywane są w wilgotnym środowisku (np. pod mokrą ścierką). Jeżeli rodzaj wapna jest niewiadomy, to połowę próbek przechowuje się, jak przepisano dla słabego wapna, a łowę jak dla mocnego. Wiadomości ogólne (uprawnienia budowlane).

Gips jest spoiwem znanym już w zamierzchłej starożytności. W Egipcie był stosowany przed 5000 lat, w Polsce zaś znane są budowle gipsowe, np. Kaplica Mieszka I w Gnieźnie, pochodzące z X wieku. . Stosowanie gipsu w budownictwie daje szereg korzyści technicznych i gospodarczych, zwłaszcza jeśli się uwzględni, że na wypalenie 1 tony gipsu potrzeba zaledwie około 50-7-60 kg węgla (dla wysokowartościowego ok. 120 kg), podczas gdy na 1 tonę cementu zużywa się około 200-4- 275 kg węgla o wartości cieplnej 7000 kcal/kg (program egzamin ustny). Pod względem chemicznym gips stanowi siarczan wapnia i występuje w naturze w dwóch postaciach jako gips dwuwodny — CaS04 2HzO oraz jako gips bezwodny (anhydryt) — 0aSO4. Gips dwuwodny zawiera teoretycznie 79,1% 0aSO4 i 20,9% wody. W praktyce jednak jest on zwykle zanieczyszczony piaskiem, gliną itp.

Gips surowy

Ciężar właściwy gipsu surowego wynosi 2,2-h2,4, ciężar nasypowy tłucznia 1,5-S-1,7 T/m3. Twardość wg skali Mohsa wynosi 1,5-4-2,0 (daje się rysować paznokciem). Gips dwuwodny krystalizuje w klasie słupa jednoskośnego. Wymiary kryształów gipsu spotykane w naturze (w Polsce w okolicach Buska) przekraczają często 2 m wysokości. Kryształy czystego gipsu są bezbarwne (opinie o programie). W naturze jednak wskutek zanieczyszczeń spotyka się gipsy szare, żółte, różowe i brązowe, do niemal czarnych.

Alabaster jest drobnokrystaliczną odmianą gipsu; służy on do wyrobów galanteryjnych, jako materiał rzeźbiarski i do wypału gipsów wysokogatunkowych (gips alabastrowy). Anhydryt, czyli gips bezwodny, występuje rzadziej w przyrodzie. Ciężar właściwy anhydrytu wynosi 2,9 do 3,1, twardość wg skali Mohsa 2,5 do 3,5. Czysty anhydryt jest biały, lecz zwykle jest on zabarwiony domieszkami. Anhydryt krystalizuje w klasie rombowej. Polskie złoża gipsu, zwłaszcza dwuwodnego, należą do najbogatszych na świecie.

Najcenniejsze są złoża w okolicy Buska i w pobliskich Skorocicach, gdyż gips występuje tam bardzo płytko pod powierzchnią, tak że warstwa nadkładu wynosi zaledwie kilkanaście do kilkudziesięciu centymetrów, a jakość wydobywanego tam gipsu jest bardzo wysoka. Gips ze Skorocic jest niemal chemicznie czystym dwuwodnym siarczanem wapnia. Anhydryt występuje w Polsce głównie na Dolnym Śląsku w okolicach Bolesławca, Legnicy, Nowego Lądu i in. Pokłady anhydrytowe są usytuowane mniej korzystnie i na ogół eksploatacja ich wymaga stosowania metod górniczych (segregator aktów prawnych).

Wypalanie gipsu budowlanego. Gips dwuwodny, czyli kamień gipsowy, zaczyna tracić częściowo wodę krystaliczną już w temperaturze ponad 50°C; przy 107°C proces ten przebiega już wyraźnie. W praktyce stosuje się temperaturę wypału ponad 150 do 190°. Ze względu na uproszczenie wzór gipsu półwodnego piszemy zwykle w postaci CaS04 0,5 H20 , co jest właściwie mylne pod względem chemicznym, lecz utarło się w praktyce. Gips dwuwodny zawiera 20,1% wody, zaś po wypaleniu ilość ta spada do 6,2%.

Liczby te odpowiadają stosunkom teoretycznym, w praktyce zaś spotyka się znaczne odchylenia. Istnieją dwie odmiany gipsu półwodnego różniące się budową krystaliczną i właściwościami (promocja 3 w 1). Odmiana a powstaje, kiedy reakcja zachodzi w atmosferze pary wodnej, odmiana — gdy w czasie reakcji para jest odprowadzana. Po ostudzeniu obydwie odmiany mają zdolność łączenia się z wodą, z którą tworzą z powrotem gips dwuwodny, przy czym odmiana /? reaguje z wodą silniej.