Utrzymywanie dróg

Prace przy utrzymaniu wałów, dróg i innych urządzeń, określane w źródle również jako „szarwark”, wykonywane były nadal niezmiennie przez tychże chłopów. W końcu XVI w. płacono za pańszczyznę po 2 talary z włóki. Wydaje się jednak, że nie wszystkie wsie od razu przeszły na system pieniężny. W 1596 r. Cedry Wielkie nadal odbywały pańszczyznę sprzężajną w dawnym wymiarze, a więc po jednym wozie i jednym pługu z czterech włók ziemi. Podobnie w końcowym roku wojny i tuż po wojnie z lat 1626-1629 chłopi żuławscy wykonywali osobiście prace połowę przy oraniu i obsiewaniu folwarku grabińskiego (program uprawnienia budowlane na komputer).

Jak wiemy, w okresie wojny wsie żuławskie nie płaciły czynszów i pańszczyzny pieniężnej, korzystając następnie z odroczeń płatności, a wreszcie ze zwolnień. W maju 1629 r. Osice zobowiązane zostały do przywiezienia z Gdańska od Georga Hopnera ziarna siewnego. Jednocześnie Kieżmark, Leszkowy, Cedry Wielkie, Wocławy i Miłocin otrzymały polecenie zaorania ziemi i obsiania jej tym ziarnem (program uprawnienia budowlane na ANDROID). W pracach tych wspomniane wsie miały wystawić ludzi i narzędzia rolnicze według norm z okresu, w którym wykonywano pańszczyznę sprzężajną. W czerwcu tegoż roku zagrodnicy z całych Żuław mieli przeprowadzić sianokosy. W następnym roku na 18 i 19 marca wyznaczono termin orki, którą przeprowadzić mieli mieszkańcy wielu wsi żuławskich (uprawnienia budowlane).

Zbliżony charakter miały prace wykonane przez wsie żuławskie głównie w lipcu 1626 r., kiedy Gdańsk przygotowywał się do spodziewanego oblężenia przez Szwedów. Nie stosowano już wówczas norm praktykowanych przy wymiarze pańszczyzny sprzężajnej. Decydowała raczej potrzeba chwili i charakter robót, jakie miano wykonać. Tak na przykład Błotnik, Trzcinisko i Szerzawa wysłać musiały do Gdańska na dwa dni po trzech ludzi z wozem z każdych czterech włók. Osice dostarczyć miały po trzech ludzi z wozem z każdych dwóch włók w celu naprawy drogi koło szańca przed Bramą Wyżynną. Steblewo i Ostrowite wezwane zostały do zaczęcia jeszcze w tym samym dniu wożenia ziemi na wały przy Bramie Żuławskiej (program egzamin ustny).

Opłata pieniężna

Zagrożono im jednocześnie, że w przypadku niestawienia się do pracy zabierze się im sprzężaj i kto inny wykona tę pracę. Najwięcej wsi uczestniczyło w zbiorze lub wożeniu siana do miasta. Koszwały i Miłocin przeprowadzić miały sianokosy na Ostrowie Bogatka i Wiślinka przewoziły siano z Reduty Płońskiej do miasta. Inne wsie woziły do Gdańska siano ze stodół miejskich w Grabinach i Pleniewie (opinie o programie). Że wszystkie te prace spotykać się musiały z zastrzeżeniami ze strony chłopów żuławskich, sądzić można z przykładu Osie, które w 1627 r. woziły z Niedźwiednika faszynę na szańce wokół miasta. Sołtys i mieszkańcy tej wsi, jak również burmistrz Gdańska zaznaczają wówczas, że nie jest to pańszczyzna, ale praca wynikająca ze stosunku o charakterze lennym Herren Dienst w przeciwieństwie do Scharwerck) i że będzie ona kiedyś wynagrodzona (segregator aktów prawnych).

Zobowiązani też byli chłopi żuławscy do różnorodnych przewozów. .Jeszcze w XVI w. wykonywali oni dwutygodniową zwózkę faszyny z Mierzei na wały wiślane, jednakże obowiązek ten uległ według zeznań świadków przemianom. Pierwotny 14-dniowy wymiar uległ redukcji do 8 dni, następnie zastąpiony został 10 furami z włóki, by w końcu ulec zamianie na ekwiwalent pieniężny - po szelągu za furę. W początkach XVII w. zwyczaj ten był już tylko opłatą pieniężną, jakkolwiek ówczesny zarządca wałów - Hans Kohl -usiłował, jak się wydaje, reaktywować wożenie faszyny z Mierzei. Brak dalszych wzmianek źródłowych przekonuje, że starania te nie przyniosły spodziewanego rezultatu (promocja 3 w 1). Spotykamy natomiast wzmianki o wożeniu przez chłopów żuławskich różnego rodzaju materiałów budowlanych, takich jak cegła na budowę kościoła w Wocławach oraz drewno na budowę budynków gospodarskich w Grabinach lub do umocnienia wałów wiślanych.