Własności mechaniczne stali sprężających

Liny o budowie zamkniętej stosuje się niekiedy do sprężania większych konstrukcji. Budowa liny jest zwarta i przekrój całkowity jest zaledwie ok. 10% większy od sumy przekrojów poszczególnych elementów (program uprawnienia budowlane na komputer).

Druty powleczone są minią ołowianą, chroniącą od korozji i uszczelniającą linę. Odkształcenia lin nie są czysto sprężyste ani liniowe. Dla skompensowania odkształceń trwałych zaleca się przeciążenie o ok. 5-10%, co jednak waha się w dość szerokich granicach i przy obciążeniu jednorazowym wynosi około 1400 T/cm2 i wzrasta do ok. 1600 T/cm2 przy obciążeniach następnych; można też stosować naciąg dwukrotny liny. Średnice takich lin wynoszą 30-125 mm (najczęściej do ok. 60 mm). Średnia wytrzymałość lin wynosi ok. 150 kG/mm 2 (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Podstawowe charakterystyki mechaniczne stali wysokowartościowych zestawione są poniżej:
a) wytrzymałość na rozciąganie Rr; wynosi ona nie mniej niż 120 kG/mm2, w przypadku prętów o dużej średnicy 90 kG/mm2,
b) konwencjonalna granica plastyczności Qr 0,2; powinna ona wynosić co najmniej 0,8 Rr,
c) konwencjonalna granica sprężystości S0i0r, wynosi ona zazwyczaj (0,8-0,9) zwala na określenie przebiegu odkształceń, wyznaczenie granic proporcjonalności, sprężystości, plastyczności i wytrzymałości na rozciąganie, jak również wydłużenia trwałego (po zerwaniu), przewężenia i modułu sprężystości (uprawnienia budowlane).

Próbę rozciągania przeprowadza się w maszynach wytrzymałościowych, pozwalających na pomiar całkowitej siły rozciągającej P i całkowitego wydłużenia bezwzględnego A 1 = 1| - 10 (l oznacza długość próbki obciążonej w danej chwili, l„ jej długość pierwotną).

Wykres zależności l od P nazywa się pierwotnym albo wstępnym wykresem rozciągania. Naprężenie nominalne (umowne) otrzymuje się w wyniku podzielenia siły przez pierwotne pole przekroju próbki nieodkształconej AQ, tzn. o = P/A0, natomiast wydłużenie nominalne względne (lub wprost wydłużenie) przez podzielenie długości próbki przez długość pierwotną, a więc e = l/l0. Jest to wydłużenie średnie dla próbki o określonej długości, mające również charakter wielkości umownej.

Naprężenie rzeczywiste

Ponieważ A0 i l0 są stałymi, zatem wykres o (e) ma ten sam przebieg co wykres pierwotny rozciągania. Wykresy a (e) dla różnych rodzajów stali.
Naprężenie rzeczywiste różni się od nominalnego, ponieważ w czasie rozciągania zmniejsza się pole przekroju próbki (program egzamin ustny). Z tego punktu widzenia rozróżniamy dwie grupy metali i stopów; do pierwszej z nich zaliczamy metale, których próbki wydłużają i przewężają się równocześnie na całej długości, do drugiej zaś te, których próbki przed zerwaniem lokalnie silnie przewężają się i wydłużają tworząc tak zwaną szyjkę. Do tej ostatniej grupy należy m. in. .stal, w tym również stal twarda.

Miarą plastyczności metalu jest wydłużenie i przewężenie trwałe (po zerwaniu). Wydłużenie całkowite (trwałe) a posiada również charakter wielkości nominalnej (umownej); wyraża się ono wzorem gdzie 1, oznacza długość pomiarową próbki po zerwaniu, wskaźnik p jest stosunkiem pierwotnej długości pomiarowej do pierwotnej średnicy próbki lub - w przypadku próbek o przekroju niekołowym - do średnicy koła o polu równym powierzchni pierwotnego przekroju próbki (opinie o programie). Jeśli ap wyrażamy w procentach, należy wielkość wyrażoną pomnożyć przez 100.

W zależności od p mówimy np. o próbkach pięciokrotnych (a5 dla p = ljdv = 5), dziesięciokrotnych (aI0 dla p = 10) itd. W przypadku drutów do konstrukcji sprężonych stosuje się najczęściej a10. Długość pomiarową po zerwaniu Z,, określamy przez złożenie zerwanych części lub - jeśli są one nieprzystające - przez oddzielne pomierzenie ich długości i zsumowanie. Szczegółowe przepisy wykonania próby i pomiaru podają normy (segregator aktów prawnych).

Przewężenie po zerwaniu c określa się wzorem co można również wyrazić w procentach; w tym wzorze Ax oznacza pole przekroju w najcieńszym miejscu szyjki (obliczone na podstawie najmniejszej średnicy, którą wyznacza się jako średnią średnic pomierzonych w dwóch prostopadłych kierunkach) (promocja 3 w 1).