Blog
Wnętrza chałup łemkowskich
W artykule znajdziesz:
Wnętrza chałup łemkowskich
Wnętrza chałup łemkowskich były na ogół skromne i we wczesnym okresie rozwoju dość mroczne ze względu na niewielkie okienka, a także zaczernione dymem powały i ściany, brak było bowiem przewodów kominowych. Długo zachowały się w tym regionie dymne izby, zwane pekarniami, w których masyw pieca chlebowego i niżej uformowana nalepa, wykonane z kamienia lub gliny, zajmowały niekiedy jedną czwartą część powierzchni izby (program uprawnienia budowlane na komputer).
Gotowano na otwartym ogniu na nalepie, nad którą wisiał kocioł do podgrzewania wody. W piecu paliło się szczapami drewna, które suszyły się na poledniach, czyli belkach obiegających izbę poniżej powały. W starszych i uboższych domach w piekarni było miejsce ze żłobem i podłogą z dyli, przeznaczone dla krów. Występująca w zamożniejszych chałupach druga izba, była zdobiona rzędem obrazów o tematyce religijnej i mieściła skrzynie z wianem, łóżko gospodarzy i ozdobny stół (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
W kotlinach podkarpackich, wykorzystywanych do uprawy roli, drewno było trudniej dostępne niż w Karpatach. Jakkolwiek i tu przeważała wieńcowa konstrukcja ścian, jednak stosowano belki tarte grubości mniejszej niż w innych regionach górskich, często bieląc je na całych płaszczyznach lub tylko na złączach. Charakterystyczne są szerokie okapy i słomiana strzecha. Dość często na tych terenach można spotkać konstrukcję przysłupową. Chałupy krakowskie mają układ podłużny i są szerokofrontowe, usytuowane ścianą podłużną równolegle do drogi. Bywają jednotraktowe lub półtoratraktowe (uprawnienia budowlane).
Do chałupy dostawiano często stajnię, do której prowadziły wejścia zarówno z podwórza, jak i z sieni. Symetryczny układ części mieszkalnej, z szeroką, biegnącą na przestrzał sienią pośrodku i dwiema izbami po obu jej stronach, przypomina układ chałupy podhalańskiej, podobnie jak zdobienie środkowej belki (siestrzanu) podtrzymującej strop w’ izbie głównej. Istotne różnice zaznaczają się w: kolorystyce wnętrza izb. które są bielone i wyposażone w barwnie malowane sprzęty, kolorowe bukiety sztucznych kwiatów, pająki ze słomy i bibułki (program egzamin ustny).
Dachy chałup krakowskich
Dachy chałup krakowskich są czteropołaciowe. mniej strome niż na Podhalu i kryte strzechą słomianą. Szerokie okapy wspierają się na rysiach uformowanych z końców belek stropowych wysuniętych poza lico ściany zewnętrznej. Strych oświetlają niekiedy okienka wykonane w połaci dachowej.
Mają one charakterystyczny kształt i noszą nazwę wolich oczu.
Bardzo znamienne jest, że dach krakowski (łamany z szeroką warstwą między górną a dolną połacią) nie jest charakterystycznym przekryciem chałupy chłopskiej z okolic Krakowa. Stosowano go zawsze na budynkach bardziej wystawnych, np. karczmach i dworach (opinie o programie).
Ściany chałup krakowskich są stosunkowo wysokie, wieńcowe, najczęściej z węgłami na obłap lub w jaskółczy ogon.
Uszczelnienia belek są zatarte gliną i pomalowane na kolor niebieski. Niekiedy całe powierzchnie ścian są pobielone i ozdobione prostym ornamentem roślinnym. U Krakowiaków Wschodnich, zwłaszcza na Powiślu Dąbrowskim, do dziś maluje się całe chaty z zewnątrz i wewnątrz w wielobarwne bogate ornamenty kwietne. Wykonują to najczęściej tamtejsze kobiety. Szczególnie sławne z tej sztuki jest Zalipie, choć tego typu zdobienia występują też w Kłyżu i Ćwiekowie (segregator aktów prawnych). Maluje się nie tylko ściany budynków mieszkalnych, lecz także gospodarczych, studnie, psie budy, a we wnętrzach piece, sprzęty i ceramikę. Malowane bukiety kwiatowe, ornamenty pasowe, motywy pawi pokrywają płaszczyzny ścian i akcentują proste oboknia.
Bogatym detalem ciesielskim i malowanym zrębem ściany charakteryzowały się też chałupy podkrakowskiej wsi Bronowice (obecnie w granicach miasta Krakowa), rozsławionej dzięki weselu L. Rydla, opisanym przez St. Wyspiańskiego. Obramienia drzwi i okien były zdobione tu girlandami kwiatów malowanych na zielonym tle (promocja 3 w 1).
Często występowała w Bronowicach konstrukcja przysłupowa. spotykana też w innych miejscowościach ziemi krakowskiej. Zrębowa konstrukcja ścian upowszechniła się w regionie krakowskim w XIX w. Wcześniej stosowano tu także ściany sumikowo-łątkowe, a do połowy XIX w. powszechne zastosowanie miały ściany kosznicowe. oblepione z dwóch stron gliną i pobielone.
Najnowsze wpisy
Określenie granic działki geodezyjnie to staranny proces identyfikacji oraz zaznaczenia kluczowych punktów granicznych danego terenu. To stanowi istotny element w…
Obiekt małej architektury to niewielki element architektoniczny, który pełni funkcję praktyczną, estetyczną lub symboliczną w przestrzeni publicznej lub prywatnej. Mała…
53 465
98%
32