Wymienniki ciepła

Wymienniki ciepła na potrzeby instalacji c. w. u. mogą być wykonywane ze stopowych stali austenitycznych (skład: ok. 18% Cr, 94-10% Ni z dodatkami innych metali) oraz stali ferrytycznych o zawartości chromu większej od 12% (program uprawnienia budowlane na komputer). Stale austenityczne nazywane często stalami kwasoodpornymi charakteryzują się dużą odpornością korozyjną, szczególnie w warunkach pracy panujących w wymiennikach ciepła instalacji c. w. u.

Jednak w tych materiałach występuje zjawisko korozji międzykrystalicznej w miejscach, w których zostały one podgrzane do temperatury wyższej od 600-800°C. Dlatego też można przypuszczać, że w miejscach spawania zasobników i wymienników oraz w tak zwanych strefach przyspoinowych może wystąpić korozja międzykrystaliczna. Z tego punktu widzenia korzystne cechy mają wymienniki płytowe wykonywane obecnie ze stali 1H18N9T, w których konstrukcji nie stosowana jest technologia spawania (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Trudno jest przewidzieć, jaką trwałość będą miały wymienniki ciepła wykonywane ze stopowych stali austenitycznych.

Stosowane od dwóch lat na terenie Warszawy (w ograniczonym zakresie) wymienniki płytowe, w których płyty rozdzielające czynniki tłoczone są ze stali 1H18N9T, nie wykazują po tym okresie widocznych ubytków korozyjnych. Tym niemniej w krajach zachodnich niektórzy producenci dla korozyjnych wód wodociągowych zalecają stosowanie stali wysokostopowej o pełnej odporności korozyjnej. W tych przypadkach firma Sandvik stosuje stal ZRK-65 zawierającą 20.% Cr, 25% Ni, 4,5% Mo wraz z dodatkiem Cu (uprawnienia budowlane). Wymienniki płytowe firmy Alfa-Laval dla wód silnie korozyjnych wykonywane są ze stali tytanowych lub stopów typu monel o składzie: 66% Ni, 2,5% Fe, 30% Cu oraz 1,5% N.

Czynnikiem ograniczającym stosowanie stali stopowych, a szczególnie wysokostopowych, jest ich koszt. Wysoki poziom cen stali stopowych jest przyczyną poszukiwania tańszych rodzajów stali. Należą do nich bezniklowe stale ferrytyczne. Pierwsze badania wykazały, że w tej grupie o odporności korozyjnej stali decyduje zawartość chromu. Stal stopowa o zawartości chromu powyżej 18% jest odporna na korozję występującą w środowisku wodnym (program egzamin ustny).

Optymalne właściwości

Optymalne właściwości na stal o następującym składzie: 19% Cr, 2% Mo, 0,25% Ti, 0,01% C oraz 0,01% N. (Ocena właściwości rur miedzianych i mosiężnych).
Do ochrony zewnętrznych i wewnętrznych powierzchni wymienników ciepła i zasobników c. w. u. można stosować następujące malarskie powłoki ochronne:
- farbę epoksydową do zbiorników na wodę pitną o symbolu 43E/43/49 z utwardzaczem o symbolu 49E/00/49 produkowaną przez Gdańską Fabrykę Farb i Lakierów w Oliwie,
- zestaw epoksydowy składający się z podkładu epoksydowego o symbolu 49E/43/11 z utwardzaczem 49E/00/11 oraz emalii epoksydowej o symbolu 44E/14/11 z utwardzaczem 49E/00/107, produkowane przez Radomską Fabrykę Farb i Lakierów w Radomiu (opinie o programie),
- lakiery silikonowe typu Silak 0, MI0 lub S26.

Powierzchnie stalowe bezpośrednio przed malowaniem powinny być dokładnie odtłuszczone oraz oczyszczone z rdzy i innych zanieczyszczeń. Stan powierzchni przed malowaniem powinien odpowiadać I lub II stopniowi czystości według PN-63/H-04607 (segregator aktów prawnych). Przygotowaną w ten sposób powierzchnię należy pokryć pierwszą warstwą farby nie później niż po 8 godzinach. Właściwą, szczelną warstwę farby uzyskuje się po co najmniej dwukrotnym malowaniu zabezpieczanej powierzchni. Drugą warstwę farby należy nakładać po 24 godzinnym schnięciu warstwy pierwszej w temperaturze ok. 20°C.

Grubość obu warstw farby powinna wynosić 1004-150 pm. Wymienniki ciepła i zbiorniki c. w. u. powinny być malowane pędzlem. Każdy z wymienionych poprzednio materiałów malarskich wymaga innej technologii powlekania. Farby epoksydowe przed malowaniem wymagają wymieszania ich z odpowiednią ilością utwardzacza. Natomiast farby silikonowe można nakładać na powierzchnię w stanie dostarczenia (promocja 3 w 1).