Wytrzymałość betonu na ściskanie

Wytrzymałość betonu na ściskanie jest jedną z ważniejszych cech jego jakości. Jest ona oceniana na podstawie wytrzymałości kostkowej i ustalana za pomocą badań na ściskanie sześcianów o krawędzi 20 cm, wykonanych i zbadanych w wyznaczonym czasie (przeważnie po 28-dniach od wykonania) zgodnie z GOST 10180-67 ,.Beton zwykły. Metody oznaczania wytrzymałości” (program uprawnienia budowlane na komputer).

Dla betonów lekkich na kruszywach porowatych przyjęto jako wzorzec próbkę sześcienną o boku 15 cm, wykonaną i zbadaną wg GOST 11050-64 „Beton lekki na kruszywach porowatych. Metody oznaczania wytrzymałości i ciężaru objętościowego”. Średnia wartość wytrzymałości kostkowej określa projektowaną markę betonu według wytrzymałości na ściskanie, przyjmowaną przy obliczaniu elementów i sprawdzaną przy ich produkcji (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

W normach i przepisach budowlanych (SNiP) ustanowiono następujące marki projektowane, określające wytrzymałość na ściskanie dla elementów z betonu zwykłego cementowego 100, 150, 200, 250, 300, 400, 500 i 600 kG/cm². Marki 25, 35, 50, 75, 100, 150 i 200 przyjmuje się dla elementów (konstrukcji) z betonów komórkowych. Te same marki, a także 250 i 300 przyjmuje się dla elementów z betonów lekkich na kruszywach porowatych. Dla konstrukcji z betonów szczelnych silikatowych i żaroodpornych przyjęto marki od 100 do 400 (uprawnienia budowlane).

Stosowanie betonu zwykłego marki niższej niż 150 do konstrukcji żelbetowych jest niedopuszczalne, z wyjątkiem przypadków, kiedy wymiary konstrukcji wyznacza się nie z warunków wytrzymałości, lecz według warunków ogólnej stateczności lub sztywności; dopuszcza się wtedy beton marki 100 pod warunkiem właściwego zabezpieczenia zbrojenia przed korozją (program egzamin ustny).

Elementy sprężone

Elementy sprężone lub części elementów betonowych, w których rozmieszczone jest zbrojenie sprężające, wykonuje się z betonu zwykłego marki nie mniejszej niż 200, a w przypadku betonu lekkiego - marki nie mniejszej niż 150. W okrągłych jednolitych ściankach sprężonych zbiorników i rur, przy sprężaniu jedynie zbrojenia pierścieniowego (uzwojenia zbrojeniowego), dopuszcza się stosowanie betonu zwykłego marki 150 (opinie o programie).

[16] Norma PN-66/B-03320 dopuszcza stosowanie do betonu sprężonego następujących marek: 300, 400, 500 i 600. Kontrolę zgodności rzeczywistej wytrzymałości betonu z wytrzymałością projektowaną i ocenę jednorodności betonu wykonuje się na podstawie wyników badań niszczących próbki kontrolnej.

Przy produkcji w formach bateryjnych, w przypadku stosowania wirowania i innych specjalnych metod zagęszczania, dopuszcza się oznaczanie rzeczywistej wytrzymałości betonu metodami nieniszczącymi, kiedy możliwość zagęszczania mieszanki betonowej w próbkach tymi samymi środkami i sposobami, które są stosowane przy zagęszczaniu mieszanki betonowej w wyrobach, nie jest gwarantowana (segregator aktów prawnych).

Wytrzymałość kostkowa jest umowną charakterystyką wytrzymałości betonu w konstrukcji. Teoria i praktyka wykazały, że przy badaniu próbek na ściskanie zniszczenie ich następuje wskutek rozerwania materiału przy rozciąganiu w kierunku poprzecznym. Ponieważ przy ściskaniu sześcianu zwiększają się równocześnie jego wymiary poprzeczne, a zatem również przemieszczanie się materiału wzdłuż płyt podporowych prasy, powstają między nimi i krawędziami próbki siły trące, przeszkadzające temu przemieszczaniu się.

Wskutek tego odkształcenie próbki w środkowej jej części osiąga największe rozmiary, na powierzchniach czołowych - najmniejsze i próbka przyjmuje kształt beczkowaty. Rozmieszczenie naprężeń w próbce jest przy tym nierównomierne (promocja 3 w 1). Im większy jest współczynnik tarcia między betonem a metalem płyt podporowych prasy, tym większy ciężar należy przykładać, aby pokonać znaczne siły tarcia i zniszczyć próbkę, która wykazuje większą wytrzymałość graniczną. Dlatego, aby próbka w środkowej swej części mogła rozszerzać się bez przeszkód w kierunku poprzecznym. Podstawowymi charakterystykami odporności materiałów na oddziaływanie siły są wytrzymałości miarodajne, ustalane na podstawie badań przeprowadzonych zgodnie z istniejącymi przepisami.