Zmiany parametrów

Zmiany parametrów w nieogrzanych wodach mineralnych na drodze eksploatacji (od źródła do punktów odbioru) nie powinny przekraczać następujących wartości:

• dla wód szczawnych ok. 20% (C0₂),
• dla wód siarczkowych ok. 30% (H₂S),
• dla wód radoczynnych ok. 30% (spadek promieniotwórczości),
• dla wód termalnych ok. 10% (spadek temperatury). Wskaźniki powyższe mają charakter orientacyjny (program uprawnienia budowlane na komputer).

Obliczenie zapotrzebowania wód leczniczych i zwykłych w zakładach przyrodoleczniczych należy przeprowadzać w oparciu o następujące wskaźniki zużycia jednostkowego:

Spośród różnych typów peloidów w uzdrowiskach polskich jak dotąd stosowane są tylko borowiny, które zalicza się do peloidów z przewagą części organicznych. W niektórych krajach dominującą rolę spełniają nie borowiny, lecz poloidy nieorganiczne, np. iły, gliny, lessy określane potocznie nazwą fango (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Według opinii geologów w Polsce istnieją duże zasoby peloidów nieorganicznych i należy oczekiwać, że ze względu na dogodność w użytkowaniu zostaną stopniowo wprowadzone też do uzdrowisk krajowych.

Bez względu na rodzaj peloidu zadaniem urządzeń eksploatacyjnych jest przyrządzenie z peloidu wydobytego ze złoża papki zabiegowej. Papka zabiegowa powinna mieć jednolitą strukturę oraz właściwą gęstość. Papka zabiegowa do kąpieli całkowitych lub częściowych ma właściwą (tzn. normalną) gęstość, gdy zawartość wody jest równa chłonności wodnej danego peloidu (uprawnienia budowlane). Do zawijań peloidowych stosowana jest papka o większej gęstości niż do kąpieli i ma konsystencję ciasta.

Papka zabiegowa nie powinna mieć większych cząsteczek niż

• wymiarze 2-4 mm. Im lepszy jest stopień rozdrobnienia papki, tym większe uzyskuje się powierzchnie przylegania cząstek peloidu do skóry pacjenta i tym lepszych należy oczekiwać wyników leczniczych wskutek bardziej bezpośredniego działania składników czynnych farmakodynamicznie, zwłaszcza w przypadku peloidów organicznych (program egzamin ustny).

Papka zabiegowa

Papka zabiegowa powinna być ogrzana jednolicie w całej masie do temperatury zabiegowej, tj. ok. 35-38°C w przypadku kąpieli i ok. 38-f-43°C w przypadku zawijań peloidowych.

Proces eksploatacji peloidów składa się z następujących faz:

1. wydobycie peloidu ze złoża i jego składowanie,
2. transport peloidu do oddziału przyrządzania, tzw. kuchni peloidowej,
3. przyrządzanie papki zabiegowej (rozdrobnienie, mieszanie
4. podgrzewanie),
5. transport papki do miejsca zabiegu (kabiny), sporządzanie zabiegu i kontrola parametrów tworzyw^Ta zabiegowego,
6. gospodarka peloidem pozabiegowym (opinie o programie).

Proces eksploatacji w zasadzie jest analogiczny dla różnych typów peloidów. Istotna jednak różnica dotyczy gospodarki peloidami pozabiegowymi.

Dla borowiny stosowana jest obecnie zasada, że może być używana tylko jednorazowo i że borowinę pozabiegową należy traktować jako materiał odpadkowy nieużyteczny dla celów leczniczych (segregator aktów prawnych). Do niedawna dopuszczona była zasada tzw. regeneracji (rehabilitacji) borowiny polegająca na uzdatnianiu jej w wyniku naturalnych procesów w czasie przechowywania przez okres od 3 do 5 lat w odstojnikach borowinowych. Tak regenerowaną borowinę można było dodawać do borowiny świeżej w stosunku 1:1.

W odróżnieniu od borowin dla peloidów nieorganicznych typu fango dopuszcza się obieg zamknięty, tzn. ponowne użytkowanie tego samego peloidu po krótkotrwałym procesie regeneracji. Czas trwania tego procesu zależy od rodzaju peloidu i warunków regenerowania i wynosi od kilku do kilkudziesięciu dni. Ważnym czynnikiem jest pozostawienie peloidów nieorganicznych w czasie procesu regeneracji w stałym kontakcie z wodą mineralną, zwykle hipertermalną siarczkową.

Pierwszą czynnością przy projektowaniu lub organizowaniu zakładu zabiegów borowinowych w uzdrowiskach jest ustalenie zapotrzebowania borowiny (promocja 3 w 1). Rozróżnić należy zapotrzebowanie borowiny w stanie naturalnym ze złoża Z_bt oraz papki borowinowej Z_b.