Żurawie masztowe

Żurawie masztowe stosowane są (oprócz rozwiązań specjalnych) w dwóch zasadniczych odmianach:

• z masztem, którego głowica za pośrednictwem lin kotwiących (od 4 do 12 sztuk) utrzymuje go w pozycji pionowej (żurawie masztowe linowe),
• z masztem podpartym o leżnie poziome dwoma zastrzałami w płaszczyznach pionowych, tworzącymi sztywny kozioł (żurawie masztowe kozłowe) (program uprawnienia budowlane na komputer).

W obydwu zasadniczych odmianach żurawie masztowe składają się z masztu, wysięgnika połączonego przegubowo z masztem (przy maszcie obracalnym) lub obracającego się w swoim łożysku (przy maszcie stałym), osprzętu linowego z wielokrążkami do zmiany pochylenia wysięgnika oraz wciągarki do podnoszenia i opuszczania ładunków (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Żurawie masztowe linowe znalazły szerokie zastosowanie w licznych dziedzinach budownictwa (w szczególności w budownictwie montażowym i przy pracach załadunkowo-wyładunkowych) ze względu na prostotę konstrukcji, możność pełnego obrotu wysięgnika (360°), łatwość obsługi i niewielkie miejsce przez nie zajmowane (uprawnienia budowlane).

Żuraw masztowy linowy składa się z masztu 7, obracającego się w położeniu pionowym wokół swej wzdłużnej osi; jest on osadzony na specjalnej stopie 2 i zakończony u góry głowicą 3 utrzymującą maszt w pozycji pionowej za pomocą kotwiących lin stalowych 4, których ogólna liczba wynosi od 4 do 12, zależnie od wysokości masztu i udźwigu żurawia (w danym przypadku 6); liny są umocowane do specjalnie zakopanych słupów drewnianych rzadziej do bloków betonowych (stałe stanowiska robocze) (program egzamin ustny). U dolnego końca masztu umocowany jest przegubowo wysięgnik 6, którego nachylenie, a więc i wysięg może się zmieniać w płaszczyźnie pionowej. Długość wysięgnika jest mniejsza od wysokości masztu), aby mógł on swobodnie przechodzić pod linami kotwiącymi (zazwyczaj założonymi pod kątem 30° do poziomu); zwykle długość wysięgnika jest mniejsza od wysokości masztu o około 20%. Maszt 7 zaopatrzony jest u dołu w koło obrotowe 7, które opasuje lina (opinie o programie). Końce tej liny doprowadzone są do bębna wciągarki jeden od góry, drugi zaś od dołu. W ten sposób przy obracaniu się bębna jeden koniec liny odwija się z bębna, drugi nawija się na bęben. W ten sposób koło obrotowe, a z nim maszt wysięgnika może być obracany w obu kierunkach.

Maszt żurawia

Żuraw wyposażony jest w dwa wielokrążki, z których wielokrążek 8 służy do podnoszenia ładunków, drugi zaś 9 do podnoszenia wysięgnika 6, łącząc wierzchołek masztu z wierzchołkiem wysięgnika. Końce lin obydwu wielokrążków doprowadzone są do oddzielnych bębnów wciągarki. Maszt żurawia może być wykonany w postaci kratownicy przestrzennej lub z rury stalowej albo też z dłużycy drewna (dla udźwigu do 3 T). Maszty żurawi o większym udźwigu składają się z kilku odcinków kratownic o przekroju kwadratowym, łączonych między sobą na śruby i o zmniejszającym się przekroju poprzecznym ku obydwu końcom masztu (segregator aktów prawnych).

Głowica masztu zakończona jest trzpieniem 7 zamocowanym nieruchomo w maszcie. Trzpień ten służy jako oś, na której nasadzony jest swobodnie tzw. pająk 2 z uchami 3 do zamocowania lin kotwiących; w ten sposób maszt może swobodnie obracać się wokół swej osi. Maszt żurawia (wraz z wysięgnikiem) obracany jest za pomocą koła obrotowego (zazwyczaj o średnicy równej ¹/₆ długości wysięgnika) umocowanego do masztu za pomocą zastrzałów. Do koła obrotowego przymocowane są dwie liny, których drugie końce umocowane są do dwóch bębnów wciągarki. Zależnie od żądanego kierunku obrotu masztu włącza się napęd odpowiedniego bębna wciągarki (promocja 3 w 1).

Siły w linach kotwiących masztu są zmienne zależnie od chwilowego położenia wysięgnika (w szczególności obciążonego), wskutek czego w linach kotwiących masztu występują na przemian zwisy. Przy obrocie wysięgnika ulega odchyleniu także i maszt żurawia. W czasie pełnego obrotu wysięgnika o 360° oś wzdłużna masztu poruszając się wyznacza (jako tworząca) powierzchnię stożka z wierzchołkiem w łożysku stopy.