Zwierciadło wody

W tak przygotowanym otworze można rozpocząć obserwacje wody gruntowej. Głębokość, na której ustabilizuje się zwierciadło wody, nazywa się poziomem swobodnego zwierciadła wody gruntowej. Utrzymanie w otworze tego właśnie poziomu wody obowiązuje nas przy przewiercaniu warstw wodonośnych (program uprawnienia budowlane na komputer). Warunek ten jest konieczny dlatego, że po obniżeniu wody w otworze (wskutek jej ciągłego wyczerpywania przy pracy szlamówką) powstaje ciśnienie wody gruntowej, skierowane do otworu i równe mniej więcej różnicy poziomów wody w gruncie i w otworze. Woda dążąc do wyrównania obydwóch poziomów napływa do otworu, porywając ze sobą drobniejsze ziarna gruntu, który wypełnia już wywiercony otwór do pewnej wysokości tworząc tzw. „korek”. Takie upłynnienie gruntu znane jest pod nazwą kurzawki, a mianem tym niektórzy wiertacze określają nawet nieraz grunt, który korkuje im otwór (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Oznaką powstawania w otworze kurzawki jest również znaczne napełnianie się szlamówki przy małym jej zagłębianiu się; zagłębienie szlamówki powinno mianowicie wynosić co najmniej pół wysokości jej napełnienia (uprawnienia budowlane).

Jedynym usprawiedliwionym przypadkiem wystąpienia zjawiska kurzawki w otworze wiertniczym jest nawiercenie wody artezyjskiej. Następstwem tego jest ruch wody w kierunku otworu, w zasadzie nie różniący się od występującego przy sczerpywaniu wody szlamówką. Zależnie jednak od wielkości ciśnienia może to być ruch dużo groźniejszy w skutkach powodujący zniszczenie całego otworu i zaklinowanie narzędzia wiertniczego (program egzamin ustny).

Warstwa wodonośna

Przy wierceniach na nieznanym terenie wypadkowi takiemu nie można zapobiec. Natomiast zjawisko kurzawki spowodowane przez sczerpywanie wody szlamówką powstaje na ogół z winy wiertacza. Żeby temu zapobiec, należy dążyć do jak najszybszego zamknięcia warstwy wodonośnej rurami obsadowymi, a w każdym razie konieczne jest wyprzedzanie rurami narzędzia wiertniczego. Osiąga się to przez pokręcanie rurami przy każdym wyciąganiu narzędzia z otworu, zwłaszcza w czasie wynurzania się narzędzia z wody (opinie o programie). Wówczas bowiem woda w otworze dąży do podniesienia się, co powoduje rozluźnienie gruntów i ułatwia opadanie rur. Przy takim postępowaniu narzędzie wiertnicze pracuje cały czas w rurach obsadowych, a tym samym unika się dodatkowego rozluźnienia gruntu przez obwały poniżej rur.

Jedynym środkiem, usuwającym bezpośrednią przyczynę powstawania korka różnicę poziomów jest dolewanie do otworu wody w takiej ilości, by jej poziom w otworze był zawsze co najmniej równy lub nawet trochę wyższy niż poziom swobodnego zwierciadła wody gruntowej. Sposób ten uniemożliwia jednak bieżące prowadzenie obserwacji wodnych. Można go więc nie stosować, jeśli zachodzi konieczność prowadzenia obserwacji wodnych podczas przewiercania warstwy wodonośnej, a samo spychanie rur dostatecznie zabezpiecza przed występowaniem kurzawki (segregator aktów prawnych).

Przy wierceniu w gruntach o bardzo drobnym uziarnieniu (do piasków pylastych włącznie) uderzenia szlamówki powodują drgania i ssanie, wystarczające do upłynnienia tych gruntów nawet wówczas, gdy nie ma ruchu wody do otworu. W tych przypadkach należy przy pracy szlamówką zachować dodatkowe środki ostrożności, a mianowicie używać niezbyt ciężką szlamówkę, stosować niewielką wysokość opadania i małą częstotliwość uderzeń.

Dlaczego zjawisko kurzawki jest w otworze badawczym szkodliwe? Napływający stale do otworu grunt uniemożliwia dokładne określenie głębokości zalegania poszczególnych gruntów, tworzących warstwę wodonośną, a ciągłe ich mieszanie i rozdzielanie wg wielkości ziarn powoduje, że uzyskane próbki nie odzwierciedlają rzeczywistego składu granulometrycznego przewierconych pokładów (promocja 3 w 1).