Badanie kamieni nieprzezroczystych

Jak z przedstawionego omówienia metod eliminacyjnych wynika, nie wszystkie kolejno wymienione badania muszą być stosowane; często pomija się badania imersyjne oraz oznaczanie gęstości i twardości. Również i IV badanie, tj. określenie charakteru załamania światła, staje się zbędne, gdy przy obserwacji kamienia w znacznym powiększeniu zostanie stwierdzone podwojenie krawędzi. Metody powyższe znajdują zastosowanie przy badaniu kamieni przezroczystych (program uprawnienia budowlane na komputer).
Badanie kamieni nieprzezroczystych jest prostsze, ponieważ zbędne są badania na zawartość inkluzji (badanie II), oznaczenie pojedynczego i podwójnego załamania światła oraz współczynników załamania światła (badanie III i IV). Najważniejszymi badaniami są tu oznaczenie gęstości i twardości (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Przy poszczególnych badaniach należy posługiwać się odpowiednimi tabelami. Nie zawsze jest konieczne przeprowadzanie wszystkich badań, zwłaszcza oznaczania gęstości i twardości (badanie VI i VII). W przypadku oznaczenia kamienia za pomocą badań wcześniejszych w podanej kolejności dalsze można przeprowadzić dla kontroli (uprawnienia budowlane).
Badanie V - oznaczenie współczynnika załamania światła za pomocą refraktometru lub w inny sposób. W przeważającej liczbie przypadków badanie to pozwala na oznaczenie kamienia. Refraktometr może być użyty również do określenia dwójłomności. Niekiedy dla kontroli można próbować określić charakter optyczny kamienia (program egzamin ustny).

Badanie VI - oznaczenie gęstości badanego kamienia. Jest ono zwykle niepotrzebne przy badaniu przezroczystych kamieni szlachetnych, lecz ma duże i decydujące znaczenie przy rozpoznawaniu kamieni nieprzezroczystych. Gęstość oznacza się jedną z metod opartych na prawie Archimedesa lub za pomocą cieczy ciężkich.
Badanie VII - określenie twardości; przy badaniu kamieni przezroczystych bywa stosowane tylko w wyjątkowych przypadkach. Przy badaniu tym trzeba zachować daleko idącą ostrożność, aby uniknąć zarysowania kamienia.

Silna dyspersja

Do przezroczystych kamieni barwy purpurowej i fioletowej należą kamienie naturalne: andaluzyt, beryl (morganit), chryzoberyl (aleksandryt), cyrkon, diament, fluoryt, korund (szafir), kwarc (ametyst) granaty (almandyn, rodolit, pirop), spinel, spodu- men (kunzyt), topaz i turmalin oraz kamienie syntetyczne: korund i spinel, jak również imitacje z plastyku, ze szkła i dublety.
Silna dyspersja wskazuje na diament; możliwy jest cyrkon. Podwójne zarysy tylnych krawędzi u dużych okazów cyrkonu są nieraz widoczne już gołym okiem.
Niezbyt wyraźnie widoczne tylne ścianki wskazują na imitacje ze szkła lub plastyku (opinie o programie).

Różny połysk w różnych częściach kamienia wskazuje na dublet. Połysk matowy, rzadko spotykany wśród kamieni szlachetnych, wskazuje na fluoryt.
Wyraźna zmiana barwy kamienia w świetle zwyczajnym i sztucznym wskazuje, że badany kamień może być andaluzytem, chryzoberylem (aleksandrytem) lub syntetycznym szafirem naśladującym aleksandryt.

Uczucie ciepła przy dotknięciu (w porównaniu z innymi kamieniami szlachetnymi) wskazuje na ciała bezpostaciowe szkło lub plastyk (segregator aktów prawnych).
Połysk diamentowy wskazuje na diament.
Widoczna płaszczyzna dzieląca kamień na dwie części świadczy, że jest on dubletem.

Znaczne powiększenie umożliwia zaobserwowanie różnych wrostków i wewnętrznych szczegółów budowy, co pozwala odróżnić kamień naturalny od sztucznego. Charakterystyczne inkluzje wskazują na pochodzenie kamienia: inkluzje krystaliczne, prostolinijne występują w kamieniach naturalnych, natomiast okrągła- we banieczki i zakrzywione smugi w sztucznych (promocja 3 w 1).
Przy dużym powiększeniu występuje nieraz podwójny obraz tylnych krawędzi lub głębiej umieszczonych wrostków.

Dowodzi do podwójnego załamania światła i eliminuje tym samym badanie IV. Jeżeli obok podwójnie widzianych obrazów występują okrągławe banieczki, wskazujące na pochodzenie sztuczne, badany kamień jest korundem syntetycznym, ponieważ tylko ten sztuczny zamień załamuje podwójnie światło.