Barwa turkusu

Dawniej we wzorze tego minerału nie uwzględniano stałej obecności miedzi, która powoduje jego niebieską barwę. Glin wchodzący w skład turkusu może być częściowo zastąpiony, które nadaje minerałowi odcień zielona wy. W kwasach tursus jest rozpuszczalny (program uprawnienia budowlane na komputer).
Turkus należy do układu trójnośnego. Jego dobrze wykształcone kryształy są bardzo rzadkie i drobne. Zwykle tworzy skrytokrystaliczne, nerkowate skupienia i naskrupienia; nieraz w postaci żyłek przenika skałę, w której występuje.

Własności fizyczne. Turkus ma przełam muszlowy, twardość 6 w skali Mohsa, gęstość 2,6-2,8 g/cm3. Zwykle jest nieprzezroczysty, połysk ma woskowy (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Barwa turkusu jest zielonawoszara, żółtawoszara, ‘jabłkowo- zielona i zielonawoniebieska aż do czystoniebieskiej.

Najwyżej cenione są odmiany niebieskie bez odcienia zielonawego. Barwa turkusa ulega zmianom podczas ogrzewania, a także po dłuższym wystawieniu go na działanie promieni słonecznych. Niekiedy dla uzyskania piękniejszej barwy turkusy zanurza się w barwiących roztworach (uprawnienia budowlane).
Występowanie. Turkus powstaje w strefie wietrzenia skał zawierających minerały będące glinokrzemianami (np. skalenie) i fosforanami (apatyt) wskutek działania na nie roztworów związków miedzi.
Chociaż turkus nie należy do minerałów rzadko spotykanych, tylko nieliczne jego wystąpienia nadają się do eksploatacji (program egzamin ustny). Tur Zapona wysadzana turkusy pochodzące z półwyspu Synaj znane były pod nazwą turmisie koralami kusow egipskich. Najważniejsze miejsca występowania turkusa,
znane od prawie 2 tysięcy lat, znajdują się w Iranie, gdzie w okręgu Nischapur (prowincja Chorassan) skupienia turkusa występu; w skałach wulkanicznych trachitach, w których wypełnia; szczeliny i próżnie powstałe przez zwietrzenie dużych kryształó skaleni. Turkusy znajdują się także w okruchowych produktac wietrzenia macierzystej skały trachitowej. Wydobywane są również w Turkiestanie (pod Samarkandą), w Afganistanie, Chinacl Izraelu, w południowej Australii (Nowa Południowa Wali Queensland, Wiktoria) i w USA (Nowy Meksyk, Turquois Mourtain w Arizonie, Kalifornia, Nevada) (opinie o programie).

Kaboszon

W Polsce turkus bywa spotykany na Dolnym Śląsku w okolicach Strzegomia i Jordanowa.
Turkusy są szlifowane zazwyczaj w postaci kaboszonu. Często są używane do zdobienia pierścionków i kolczyków. W Chinach wyrabia się z nich nieraz cenne figurki.
Cena 1 kg turkusa wynosi kilka dolarów. Szczególnie wysoką cenę uzyskują kamienie, których barwa nie ulega zmian. Wiele bowiem turkusów traci swą piękną barwę po wydobyci ze skały macierzystej. Tracą one często żywość barwy i przyjmie ją odcień zielony lub zielonawoszary pod wpływem światła i po działaniem potu (segregator aktów prawnych).

Również wpływ mydła i kremów okazuje si szkodliwy. Dlatego podczas mycia rąk zaleca się zdejmowani pierścieni z turkusami. Przywrócenie pierwotnej barwy udaje si nieraz przez działanie środków chemicznych. Turkusy są równie bardzo wrażliwe na działanie wyższej temperatury, z czym należ się liczyć przy szlifowaniu i polerowaniu.
Żywą barwę niebieską nadaje się nieraz turkusom przez na sycenie ich barwnikami.
Rozpoznać, ponieważ sztuczne zabarwienie ogranicza się tylko do bardzo cienkiej warstewki zewnętrznej; zarysowanie ostrzem noża lub igłą odsłania głębsze części kamienia o odmiennej barwie.
Przed kilku laty syntetyczny turkus, doskonale imitujący turkus naturalny, otrzymano przez sprasowanie wodorotlenku glinu AKOH)3 i fosforanu miedza ze sztuczną żywicą jako środkiem wiążącym. Łudząco podobny do turkusa naturalnego jest również wprowadzony ostatnio do handlu jubilerskiego turkus impregnowany sztuczną żywicą.

Żywicę wprowadza się do próżni i szczelin porowatych turkusów, usunąwszy najpierw zawarte w nich powietrze (promocja 3 w 1). Uzyskuje się w ten sposób piękniejszą barwę niebieskawą. Stosuje się także impregnowanie turkusów szkłem wodnym, uzyskując również dobre wyniki.