Beton układany w zaporze

Beton układany w zaporze podlega różnym wartościom naprężeń oraz różnym oddziaływaniom natury fizyko-chemicznej, zależnym w swej istocie od miejsca, w którym się znajduje. Dlatego też dobór betonu różnicuje się w zależności od położenia poszczególnych obszarów w profilu zapory; nazywa się to strefowaniem betonu (program uprawnienia budowlane na komputer).

Od strony odwodnej i w podstawie zapory dozowanie cementu jest większe, dochodzące do 250^-300 kg/m3 betonu, aby uzyskać beton jak najmniej przepuszczalny; na ścianie odpowietrznej i w koronie beton powinien być odporny na działanie atmosferyczne; w obszarze wahań poziomów wody górnej beton powinien być szczególnie odporny zarówno na przesiąkanie, jak i na mróz; wreszcie w części przelewowej zapory wymagana jest odporność na ścieranie. Najmniejsze wymagania stawia się betonowi we wnętrzu zapory, gdzie wystarcza znacznie niższe dozowanie cementu, dochodzące do 140-M50 kg/m3 betonu. Jako przykład strefowania betonu w zaporze typu ciężkiego podaje się zaporę Grande Dixence (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Wymagania postulujące szczególną nieprzepuszczalność betonów na zewnętrznych płaszczyznach zapory oraz ich odporność na działanie wody i mrozu leżą u źródeł koncepcji betonów licowych w formie prefabrykowanych okładzin, zastępujących jednocześnie deskowania. Okładziny te mogą być wykonywane bądź w postaci ciężkich bloków ustawianych za pomocą żurawi, bądź też w postaci płyt podpartych od zewnątrz konstrukcją nośną. Okładziny pierwszego i drugiego typu należy zaopatrywać w elementy kotwiące zapewniające monolityczność konstrukcji i ścisłe przyleganie prefabrykatów do masy betonowej wypełniającej wnętrze bloków.

W chwili obecnej są one bardziej popularne w Związku Radzieckim, niż na zachodzie Europy, gdzie w ocenie ich przeważa opinia ujemna (uprawnienia budowlane).
Przy stosowaniu prefabrykatów montaż znacznie się upraszcza, gdy od strony odpowietrznej mogą być one ustawiane w pionie. Prowadzi to do koncepcji wykonania ściany odpowietrznej w postaci stopni, jak to zastosowano przy budowie zapory Bort we Francji oraz zapory Kemer w Turcji (program egzamin ustny).

Drenaż w ścianie odwodnej zapory

Jako dodatkowe zabezpieczenie odwodnego lica betonu przed pęknięciami i wzmożoną wskutek tego filtracją wody stosuje się niekiedy zbrojenie powierzchni licowych siatką stalową z prętów 0 14-18 mm o okach 20-25 cm lub też nakładanie na powierzchnię licową warstwy torkretu grubości 3-5 cm wzmocnionej jednolitą siatką, umocowaną w bloku. Zabiegi te mogą być uznane za wskazane jedynie w okolicach o bardzo ostrych warunkach klimatycznych i na ogół nie znajdują szerszego zastosowania (opinie o programie).

Wreszcie jako osłona betonów powierzchniowych może być stosowana licówka kamienna z ciosów z granitu, bazaltu lub innych gatunków skał szczególnie twardych i odpornych na wpływy atmosferyczne. Okładziny tego typu spotyka się najczęściej na partiach przelewowych, przy czym układ kamieni powinien zapewniać ich prawidłowe powiązanie i zakotwienie w masywie betonowym.
Jako generalną zasadę należy przyjąć unikanie długich spoin o kierunku równoległym do biegu wody.
Inne sposoby utwardzania betonów w partiach przelewowych. Wreszcie jako osobliwość wymienić można, iż na zaporze Czirczik powierzchnie przelewowe osłonięto płytami żeliwnymi (segregator aktów prawnych).

W celu ograniczenia obszaru występowania ciśnień filtracyjnych i zmniejszenia szkodliwego działania filtrującej wody na beton w korpusie zapory wykonuje się drenaż. Ma to uzasadniony wpływ na wartość naprężeń w poziomych przekrojach zapory. System drenażowy ściany odwodnej przedstawia układ najczęściej pionowych - rzadziej skośnych lub poziomych - drenów o przekroju kołowym (promocja 3 w 1). Dreny umieszcza się w danym poziomie w odległości 0,10-4-0,12 h od lica ściany odwodnej zapory, gdzie h - wysokość zapory ponad rozpatrywanym poziomem.