Budowa obiektów

Budowa obiektów tak zwymiarowanych jest niezmiernie uciążliwa, gdyż rysunek nie zawiera wielu wymiarów (podanych cienką linią) do obliczenia ilości robót i materiałów potrzebnych do kosztorysu, powierzchni użytkowych lokalu, szerokości pokojów, odstępu okien od ścian itp. Poza tym taki sposób wymiarowania utrudnia wyznaczenie wymiarów na miejscu budowy (np. ze względu na konieczność odmierzenia od odległych punktów itp.). Oczywiście wykonawca uniknie tych trudności i pozamyka wszystkie łańcuchy wymiarowe wymiarami obliczonymi (zaznaczonymi cienką linią), robiąc najprawdopodobniej wiele błędów arytmetycznych (program uprawnienia budowlane na komputer).

W budownictwie trudno więc jest zrezygnować z zamykania łańcuchów wymiarowych. Toteż jedyne wyjście widzimy w stosowaniu wymiarów zamykających łącznie ze znakiem. Inne porządkowe zasady wymiarowania. Inne zasady przyjmowane przy wymiarowaniu technicznych rysunków maszynowych mają w budownictwie mniejsze zastosowanie (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Należą do nich:

• zasada wymiarowania od podstaw obróbkowych ustalająca, że wymiarowanie powinno odpowiadać przewidywanemu przebiegowi wykonywania,
• zasada wymiarowania od podstaw wymiarowych w przypadku gdy podstawa skąd zaczynamy wykonywanie nie pokrywa się z podstawą, skąd wykonujemy sprawdzanie wymiaru,
• zasada wymiarów ważnych, która zezwala na pominięcie przy wymiarowaniu podstawy obróbkowej i podania wymiaru szczególnie ważnego jako niezwiązanego z podstawą obróbkową (uprawnienia budowlane).

Powyższe zasady wyjaśnione są na rysunku fundamentu z trzema gniazdami na wmontowanie urządzenia mechanicznego. Wymiarem podstawowym jest wymiar D, który należy sprawdzić po wykonaniu. Inne wymiary odkładane są od podstawy wymiarowej, która jest jednocześnie podstawą obróbkową (wykonania). Dla wymiarów F i E podstawą wymiarową jest koniec wymiaru podstawowego (program egzamin ustny).

Takie wymiarowanie ma wady już poprzednio omówione; brak jest wymiarów zamykających S i Z, niezbędnych do wykonania deskowania gniazd w fundamencie. Wymiary te ‘powinny być wprowadzone jako orientacyjne ze znakiem.

Wskazanie dopuszczalnych różnic

Zwymiarowanie elementu budowlanego, węzła konstrukcyjnego lub całego obiektu polega na podaniu wymiarów i wyznaczeniu wzajemnego położenia wszystkich jego składowych powierzchni. Podać wymiary to znaczy nie tylko określić wymiary teoretyczne (przyjęte przez projektującego), ale również podać błędy wymiarów (opinie o programie).

Wykonawca starając się nawet wykonać element wg wymiaru teoretycznego popełnia błędy i wskutek tego produkuje elementy o wymiarach różniących się nieco od wymiarów teoretycznych. Wskazanie dopuszczalnych różnic tych wymiarów jest dodatkowym wymaganiem, zapewniającym należytą jakość produkowanych wyrobów.

Najmniejsze i największe wymiary otrzymywane w produkcji nazywamy wymiarami krańcowymi, najmniejszy dolnym wymiarem krańcowym, największy górnym wymiarem krańcowym. Różnice między rzeczywistymi wymiarami krańcowymi i wymiarem teoretycznym nazywamy odchyłkami; odchyłka dolna wymiar teoretyczny mniej wymiar dolny, odchyłka górna wymiar górny mniej wymiar teoretyczny (segregator aktów prawnych). Tolerancją w ogólnym znaczeniu nazywamy różnicę dwóch wymiarów rzeczywistych (lub założonych) krańcowych lub granicznych. Wymiar, którego odchyłki są liczbowo określone, nazywamy wymiarem tolerowanym.

Najkorzystniej jest pod względem gospodarczym i technicznym, gdy wymagane tolerancje zgodne są z tolerancjami otrzymywanymi z produkcji, a odchyłki od wymiaru teoretycznego w dół i w górę pokrywają się z odchyłkami otrzymywanymi. Wymiary przedmiotów często są wypadkowymi wymiarów składowych. Jeśli wymiary składowe są wymiarami tolerowanymi, to wymiar wypadkowy będzie również posiadał tolerancje. Tolerancji wypadkowej nie podajemy na rysunkach (promocja 3 w 1).

Tolerowanie wymiarów może być jednograniczne lub dwugraniczne zależnie od tego, czy określona jest jedna odchyłka (górna lub dolna) czy też obie odchyłki. Wymiary, co do których nie stawiamy specjalnych wymagań dotrzymania ich dokładności i nie określamy odchyłek, nazywamy wymiarami swobodnymi.