Ciężary składników
Przed projektowaniem składu betonu muszą być ustalone ciężary składników, choć w prostszych przypadkach można ciężary cementów lub w ogół spoiw. Ponadto ustalone w pierwszym rzucie mieszanki wymagają sprawdzenia i ewentualnie korekty.
Dla odróżnienia od właściwych metod, nazwiemy to czynnikami pomocniczymi i omówimy je w kilku oddzielnych punktach (program uprawnienia budowlane na komputer). Wilgotności do rzędu 1% możemy nie uwzględniać. Suszenie odbywać się powinno z reguły w temperaturze + 105-110°C. Zbyt wysoka temperatura powoduje bowiem spalenie części organicznych, ale ponieważ jest ich zazwyczaj niedużo, ich spalenie nie ma dalszych konsekwencji dla wyników projektowania, ale wpłynie na cechy fizyczne mieszanek próbnych, o ile wykonamy je na wyprażonym kruszywie.
Suszenie kruszywa można przeprowadzić bądź w odpowiedniej komorze klimatyzacyjnej, bądź układając w stosie rurociąg parowy. Dla małych ilości nadają się następujące metody ułożenie kruszywa na sicie (drobnym) nad warstwą chlorku wapniowego, który jest bardzo higroskopijny. Dla cementu bada się yc najlepiej w benzynie lub terpentynie (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Różnice pochodzą niewątpliwie stąd, że do ziarna przylepione są pęcherzyki powietrza lub powietrze utrzymuje się w szczelinkach ziarn. Jednak niektórzy badacze zalecają badać w wodzie i przyjmować te wartości jako miarodajne, gdyż odpowiadają one właśnie wartościom w mokrym betonie, czyli są poniekąd „prawdziwsze”.
Dla projektowania betonu przyjmujemy z reguły stan utrząsany gu, ale dla przeliczenia na mieszanki objętościowe raczej stan luźny gl lub pośredni g 0,5 • (gu + gl). Stan wilgotności piasku ma naturalnie bardzo duży wpływ na wyniki pomiaru, dla kamieniwa wpływ wilgoci na objętość jest nikły. Pomiarów należy dokonywać w dużych naczyniach 10-litrowych, ze względu na wpływ tarcia ścian. Wielkość naczynia ma znaczenie przede wszystkim przy luźnym piasku wilgotnym (uprawnienia budowlane).
Wpływ efektu ściany
Wpływ efektu ściany występuje co najmniej tak samo, jeśli nie więcej, przy kamieniwie, i to tym bardziej, im jest ono grubsze; dla kamieniwa naczynia 1-litrowe w ogóle się nie nadają (program egzamin ustny).
Ciężar nasypowy g trudno jest ustalić dokładnie, bo prawie decydujący wpływ ma (obok wymiaru naczynia) technika umieszczania ziarn w naczyniu, przy czym w ostatnim przypadku wpływ ma również sposób wyrównywania górnej powierzchni, co m.in. przebadał P. Destable (opinie o programie).
Ziarna umieszczamy bądź przez wsypywanie, czyli w stanie luźnym, ustalając g, bądź je zagęszczamy przez ubijanie lub wibrowanie, ustalając g". Jeśli chodzi o ustalenie g1, to przenosimy ziarna do naczynia najlepiej pobierając je ręką i rozgarniając każdą porcję oddzielnie. Tym samym sposobem napełniamy naczynie dla ustalenia g", tyle tylko, że ubijamy ziarna warstwami ok. 5 cm lub też wibrujemy je w trakcie napełniania. Nie ma innej drogi pomiaru jak konwencjonalna, polegająca głównie na umownej i zunifikowanej metodzie ubijania stosu okruchowego w ustalonym naczyniu (segregator aktów prawnych).
Wł. Kuczyński, autor tej metody, opublikował ją w pracy z 1951 r. oraz ostatecznie w pracy z 1956 r.
Przy metodzie iteracyjnej projektowania betonu dobór składników składa się zasadniczo z dwóch czynności:
- syntezy poszczególnych rodzajów kruszywa - dla otrzymania ścisłego stosu okruchowego, a jednocześnie o niskiej wodożądności;
- doboru wody i cementu do skomponowanego pod względem granulometrycznym kruszywa - dla uzyskania żądanej wytrzymałości betonu przy założonej konsystencji świeżej masy betonowej (promocja 3 w 1).
