Co to jest deskowanie i jakie są jego rodzaje?

Deskowanie inaczej szalowanie, to tymczasowa konstrukcja stosowana w budownictwie, która służy do nadawania kształtu mieszance betonowej podczas jej wylewania oraz zabezpieczenia jej aż do momentu związania i osiągnięcia wystarczającej wytrzymałości (segregator na egzamin ustny - pytania i opracowane odpowiedzi).

Funkcja zabezpieczenia powierzchni betonu

Funkcja zabezpieczenia powierzchni betonu przez deskowanie obejmuje nadawanie odpowiedniej faktury i gładkości powierzchni betonowej. Eliminuje nierówności, porów oraz pęcherzy powietrza, zapewniając estetyczny wygląd. Osiągnięcie wymaganych parametrów technicznych, takich jak szczelność, trwałość czy odporność na warunki atmosferyczne.

Pełni ochronę świeżego betonu przed czynnikami zewnętrznymi, np. opadami, wiatrem, słońcem lub przypadkowymi uszkodzeniami mechanicznymi. Dzięki temu uzyskuje się wysokiej jakości powierzchnie, które często nie wymagają dodatkowego wykańczania, co pozwala zaoszczędzić czas i koszty dalszych prac budowlanych (program TESTY UPRAWNIENIA BUDOWLANE - wersja na komputer).

Funkcja podparcia i stabilizacji

Funkcja podparcia i stabilizacji polega na tym, że deskowanie utrzymuje świeżą mieszankę betonową w odpowiednim kształcie, zabezpieczając ją przed odkształceniem. Zapewnia stabilność elementu betonowego, szczególnie podczas procesu wiązania betonu. Funkcja ta chroni przed przesunięciem lub zapadnięciem się mieszanki, aż do momentu, gdy beton osiągnie wymaganą wytrzymałość. Dzięki tej funkcji deskowanie gwarantuje, że powstałe elementy konstrukcji będą zgodne z projektem technicznym oraz spełnią wymagania dotyczące wytrzymałości i bezpieczeństwa.

Funkcja ochrony przed uszkodzeniami mechanicznymi oznacza, że deskowanie chroni świeżo ułożony beton przed przypadkowymi uszkodzeniami, takimi jak uderzenia narzędziami, elementami budowlanymi czy innymi obiektami znajdującymi się na budowie. Zabezpiecza beton przed negatywnym wpływem czynników atmosferycznych, takich jak intensywny deszcz, śnieg, grad, wiatr czy nadmierne nasłonecznienie. Pozwala na spokojne wiązanie i twardnienie betonu, minimalizując ryzyko powstawania wad powierzchniowych, takich jak pęknięcia, odkształcenia czy odpryski (segregator aktów prawnych).

Funkcja izolacji termicznej i wilgotnościowej

Funkcja izolacji termicznej i wilgotnościowej deskowania oznacza, że utrzymuje właściwą temperaturę betonu, zapobiegając jego zbyt szybkiemu lub nierównomiernemu wysychaniu, co mogłoby powodować pęknięcia. Zapewnia odpowiednią wilgotność mieszanki betonowej, która jest kluczowa dla właściwego procesu wiązania i twardnienia betonu.

Minimalizuje ryzyko wystąpienia naprężeń termicznych oraz skurczów betonu, poprawiając trwałość i odporność na uszkodzenia konstrukcji. Deskowania izolacyjne są szczególnie ważne przy wykonywaniu betonów specjalistycznych lub w trudnych warunkach pogodowych (zimą lub latem), kiedy kontrola parametrów temperatury i wilgotności ma decydujące znaczenie dla jakości całej konstrukcji betonowej.

Funkcja zapewnienia zgodności z projektem konstrukcyjnym

Funkcja zapewnienia zgodności z projektem konstrukcyjnym oznacza, że deskowanie gwarantuje precyzyjne odwzorowanie wymiarów i kształtów, jakie przewidział projektant lub architekt. Umożliwia realizację elementów o złożonych kształtach, wymagających szczególnej dokładności wykonania. Pozwala na kontrolę jakości wykonania konstrukcji, zapewniając powtarzalność oraz zgodność z założeniami technicznymi i estetycznymi projektu. Redukuje ryzyko powstawania błędów konstrukcyjnych, dzięki czemu zwiększa się bezpieczeństwo i trwałość całej budowli (uprawnienia budowlane).

Wymagania zawarte w dokumentacji projektowej

Deskowanie odgrywa więc kluczową rolę w zapewnieniu, że wykonana konstrukcja spełni wszystkie wymagania zawarte w dokumentacji projektowej. Deskowanie tradycyjne to metoda wykorzystywana głównie w budownictwie do tworzenia szalunków, które mają za zadanie utrzymywać beton w odpowiedniej formie, zanim stwardnieje. Jest to jedna z najstarszych technik deskowania, stosowana przede wszystkim w mniejszych konstrukcjach, takich jak fundamenty, stropy czy mury, a także w indywidualnych projektach budowlanych.

Najczęściej stosowanymi materiałami do deskowania tradycyjnego są deski drewniane, które charakteryzują się łatwością obróbki, dostępnością i stosunkowo niską ceną. W zależności od wymagań projektu, używa się także płyt sklejki, które cechują się większą wytrzymałością i stabilnością w porównaniu do zwykłych desek. Deskowanie tradycyjne jest stosunkowo łatwe do wykonania, ale wymaga staranności w doborze materiałów oraz odpowiedniego montażu, by zapewnić odpowiednią jakość i trwałość konstrukcji betonowej (program egzamin ustny).

Indywidualne dobieranie materiałów

Deskowanie systemowe to nowoczesna metoda wykorzystywana w budownictwie, szczególnie w przypadku dużych inwestycji, takich jak budownictwo przemysłowe, mieszkaniowe oraz obiekty o większej powierzchni. Zamiast tradycyjnych, indywidualnie dobieranych materiałów, deskowanie systemowe składa się z gotowych, prefabrykowanych elementów, które są produkowane w fabrykach. Dzięki temu proces montażu jest szybszy i bardziej precyzyjny.

Do produkcji deskowania systemowego stosuje się różne materiały, w tym metal (stalowe lub aluminiowe elementy) – charakteryzują się dużą wytrzymałością i trwałością, a także odpornością na warunki atmosferyczne. Są szczególnie cenione w budownictwie przemysłowym, gdzie wymagana jest stabilność i odporność na intensywne obciążenia (program TESTY UPRAWNIENIA BUDOWLANE - aplikacja na telefon).

Drewno w niektórych przypadkach wykorzystywane są również drewniane elementy, które łączą w sobie zalety deskowania tradycyjnego i systemowego, zapewniając jednocześnie łatwość w montażu i demontażu. Zestawy deskowania systemowego zawierają wszystkie niezbędne elementy (np. panele, podpory, łączniki, elementy nośne), co ułatwia i przyspiesza cały proces budowy. Systemy te pozwalają na łatwe dopasowanie do różnych kształtów i wymiarów konstrukcji, co czyni je wszechstronnymi i elastycznymi w użyciu.

Deskowanie systemowe

Deskowanie systemowe jest stosowane w budowlach o dużych powierzchniach, gdzie czas realizacji jest kluczowy, a precyzyjność i bezpieczeństwo wykonania szalunków są szczególnie ważne. Zyskuje popularność dzięki swojej efektywności, oszczędności czasu oraz większej niezawodności w porównaniu do tradycyjnych metod deskowania.

Deskowanie tracone to technika, w której szalunki pozostają na stałe w konstrukcji po wylaniu betonu, stając się jej integralną częścią. Zamiast usuwać deskowanie po stwardnieniu betonu, jak ma to miejsce w przypadku deskowania tradycyjnego czy systemowego, deskowanie tracone nie jest demontowane. Po zakończeniu procesu betonowania, szalunki stanowią trwały element konstrukcji, pełniąc dodatkowe funkcje, takie jak izolacja termiczna lub akustyczna.

Deskowanie tracone

Deskowanie tracone często wykonane jest z materiałów o właściwościach izolacyjnych, takich jak pianka poliuretanowa, styropian, płyty kompozytowe czy materiały samoprzylepne. Dzięki temu nie tylko pełni funkcję szalunku, ale także zwiększa efektywność energetyczną budynku, poprawiając jego izolacyjność termiczną. W niektórych przypadkach deskowanie tracone może także działać jako bariera akustyczna, zmniejszając przenoszenie dźwięków między pomieszczeniami. Po wylaniu betonu, deskowanie tracone staje się integralną częścią konstrukcji, co może wpływać na jej wytrzymałość i trwałość, chroniąc beton przed uszkodzeniami mechanicznymi lub wpływem środowiska (opinie o programie).

Deskowanie tracone jest często wykorzystywane w budownictwie mieszkaniowym, przemysłowym oraz w obiektach, gdzie ważne są dodatkowe funkcje izolacyjne lub ochronne. Stosuje się je również w przypadkach, gdy usunięcie deskowania byłoby trudne lub nieopłacalne, na przykład w konstrukcjach o dużych i skomplikowanych kształtach. Dzięki swojej trwałości i właściwościom izolacyjnym, deskowanie tracone jest szczególnie cenione w budowlach energooszczędnych. Deskowanie po stwardnieniu betonu zazwyczaj jest demontowane, a uzyskany element konstrukcyjny zostaje odkryty i gotowy do dalszych prac budowlanych.