Cokoły

Cokoły są to dolne części ścian zewnętrznych, położone bezpośrednio nad terenem i wyodrębniające się z ogólnej powierzchni elewacji. Cokół ma znaczenie estetyczno architektoniczne i często decyduje o estetyce i charakterze budynku. Ponadto ma on także znaczenie utylitarne (program uprawnienia budowlane na komputer).

Znaczenie estetyczno-architektoniczne polega na stworzeniu pewnego rodzaju podstawy odgraniczającej budynek od terenu i podkreślającej
jego posadowienie, co specjalnie uwydatnia się w budynkach na pochyłym terenie.
Zależnie od swej wysokości, wysunięcia lub cofnięcia w stosunku do lica ściany oraz od materiału cokół może optycznie podwyższać lub obniżać cały budynek, może stwarzać wrażenie masywności lub lekkości budowli.

A więc np. cokół o wysokości powyżej 2 m odpowiednio wysunięty przy budynku kilkupiętrowym nadaje mu charakter masywności, zwłaszcza przy wykonaniu cokołu z kamienia rodzimego. W wysokości cokołu mieścić się może w takich przypadkach nawet cała kondygnacja (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Cokół cofnięty do wewnątrz nadaje lekkości budynkowi.

Znaczenie utylitarne cokołu polega na tym, że dzięki wykonaniu lica cokołu z materiałów trwalszych niż pozostała powierzchnia ściany, zabezpiecza się ścianę od rozpryskującego się deszczu, śniegu i uderzeń mechanicznych, jakim podlega dolna część budynku.
W budynkach mieszkalnych cokół wznosi się przeważnie do poziomu spodu stropu nad piwnicami. Wysokość cokołu wynosi w tym przypadku 0,7-1 m. Wystawanie cokołu z powierzchni ściany osiąga się albo przez przesunięcie wyżej leżącej ściany w głąb budynku, albo przez zgrubienie tynku, albo przez obłożenie licówką.

Lice wystającego cokołu wykańcza się w budynkach murowanych bądź w tynku bardziej wytrzymałym od używanego na resztę ściany, bądź w licówce kamiennej, ceglanej, klinkierowej itp.
W budynkach drewnianych cokół jest zazwyczaj górną częścią muru fundamentowego (uprawnienia budowlane).

Wierzch cokołu wystającego

Wierzch cokołu wystającego powinien być zabezpieczony od zacieków bądź przez pokrycie go klinkierem, kamieniem lub innym trwałym materiałem, bądź też przy niewielkim występie - wypaloną gładzią cementową. Przy cokołach bardziej wystających z gzymsami zabezpieczenie górne wykonywa się również z blachy cynkowej jak w gzymsach między-piętrowych.

Cofnięcie cokołu do wewnątrz osiąga się przez częściowe nadwieszenie na zewnątrz muru wyżej leżącego. Lice cofniętego cokołu wykonywa się często z klinkieru jak w cokole wystającym.
Gzymsy są to występy ze ścian budynku w kształcie poziomych, a w szczególnych przypadkach i pochyłych pasów o stosunkowo nieznacznej wysokości (program egzamin ustny).
Gzymsy są następujących rodzajów:

a) gzyms główny (wieńczący) - w górnym zakończeniu ściany,

b) gzymsy międzypiętrowe;

c) gzymsy cokołowe;

d) gzymsy nad otworami;

e) gzymsy pod oknami (ławy okienne);

f) gzymsy wewnętrzne itp.

Gzymsy podobnie jak cokoły mają znaczenie estetyczno-architektoniczne i utylitarne. Pod względem architektonicznym kształty gzymsów i ich umieszczenie mają znaczny wpływ na wygląd budynków, o którym często decydują. Kształty gzymsów i materiał, z którego je wykonano, są charakterystyczne dla stylów historycznych (opinie o programie). Każda epoka miała własny sposób ich stosowania. Obecnie stosowane są gzymsy o różnych wymiarach i kształtach; na budynkach wysokich stosuje się gzymsy duże, znacznie wystające z lica elewacji.

Utylitarne znaczenie gzymsu głównego polega na ochronie ściany przed zaciekaniem. Inne gzymsy zewnętrzne stosowane są bądź tylko ze względów architektonicznych, bądź również jako ochrona od zacieków odsadzek międzypiętrowych, okien, drzwi itp.
Charakterystycznymi wymiarami gzymsów są wysokość i wyskok. Wysokość mierzy się w przekroju poprzecznym od wierzchu do spodu występu gzymsowego, wyskok jest odległością w rzucie poziomym od ściany do skrajnej krawędzi gzymsu (segregator aktów prawnych).
Gzyms może być wykonany z kamieni, cegły, betonu itp.

Ażeby gzyms układany warstwami dźwigał bezpiecznie obciążenia, musi jego każda warstwa mieć zapewnioną stateczność jak również i cała konstrukcja powinna być stateczna. Zwisające kamienie lub płyty żelbetowe układane są w danym przypadku z podparciem końców za pomocą tymczasowego rusztowania. A i B oznaczają ciężar gzymsu, C - ciężar człowieka z narzędziami = = 80 kG, który obciąża 1 lub 2 bloki B zależnie od sposobu przekazywania obciążenia z bloku A; a, b, c oznaczają ramiona sił (promocja 3 w 1).