Cząsteczka wodoru

Drugi etap reakcji egzotermicznej polega na zakończeniu tworzenia się fazy mulitowej dzięki rozerwaniu p-wiązań i przejściu ich w bardziej termodynamiczny, trwały (w utworzonych warunkach temperaturowych) układ. W warunkach redukcyjnych lub przy całkowitym braku tlenu (np. w środowisku argonu) tworzy się mulit bogatszy w składnik krzemionkowy (dzięki powiązaniom, które są trwalsze niż s-wiązania), ze stosunkiem tlenków 1:1 i o zmniejszonej objętości sieci krystalicznej: a, = 0,755 nm (7,548 A), b = 0,769 nm (7,697 A), c = 0,289 nm (2,889 A). Mulit ten ma lepsze właściwości techniczne niż mulit 3:2. Jednak po długotrwałym ogrzewaniu w wysokiej temperaturze w środowisku utleniającym mulit 1:1 przechodzi w mulit 3:2 (program uprawnienia budowlane na komputer).

Ciepło tworzenia się mulitu przyjmuje się 29,16 kJ/mol ( + 6,96 kcal/mol), AS = = 0,8 kJ/mol (+7,95 erg/mol), AZ = 0,34 kJ/mol ( - 2,23 kcal/mol) w temperaturze 1073 K i 23,46 kJ/mol ( - 5,6 kcal/mol) w temperaturze 1823 K [29]. Stała szybkości tworzenia się mulitu z kwarcu i tlenku glinowego, wg Bierieżnoja i Kordiuka, K = 3,1 • 10¹² exp (-1119400/RT). Wysoka energia aktywacji za- pewnia mulitowi stabilność w niskich temperaturach (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Być może hipoteza Mackenziego odnośnie do roli protonu, powstającego przy częściowej dysocjacji pary wodnej na powierzchni prażonego metakaolinu, ma uzasadnienie, ale jaki jest mechanizm takiego działania nie wyjaśniono. Tlen i dwutlenek •s-ęgla hamują tworzenie się mulitu. Można przypuszczać, że s-wiązania powstałe przy odwadnianiu kaolinu są zdolne zatrzymywać cząsteczki gazów, wskutek czego ich reaktywność w odniesieniu do przemiany metakaolinu jest zahamowana. W takim przypadku podciśnienie jest korzystne (uprawnienia budowlane).

Cząsteczka wodoru, a szczególnie proton, sprzyjają procesowi redukcyjnemu i redukcji Fe³⁺ (izomorficznie zastępującego Al³⁺ w sieci krystalicznej kaolinu) do Fe²⁺ oraz wczesnemu powstawaniu fizy ciekłej, sprzyjającej przebiegowi reakcji. Do takich reakcji należy tworzenie -ię spinelu FeO • A1₂0₃ (hercynitu) i mulitu. Istotnie, Sadunas [40] zaobserwował ra pomocą dyfraktometru pojawienie się mulitu w temperaturze 850°C przy nagrzewaniu kaolinu prosianowskiego w środowisku redukującym (H₂ i CO). Hercynit krystalizuje w temperaturze G00°C. Po optimum krystalizacji hercynitu Sadunas zaobserwował krystalizację mulitu (program egzamin ustny).

Kordieryt żelazisty

Kordieryt żelazisty w tych warunkach nie tworzy się, a więc wielkość przesunięcia temperaturowego krystalizacji mulitu uleży od istniejących warunków’. Istotnie, Roy ustalił tworzenie się mulitu w temperaturze 575°C, a Segawa w warunkach hydrotermalnych (w temperaturze -500-575°C) (opinie o programie).

Jednak istota mechanizmu tworzenia się mulitu w obecności domieszek nie jest zupełnie jasna. Co zaś dotyczy roli Fe³⁺ w metakaolinie, to do temperatury 1320°C Fe₂0₃ tworzy z A1₂0₃ jedynie roztw’ory stałe o ograniczonej rozpuszczalności. Podstawiając izomorficznie glin, Fe³⁺ wzmacnia sieć metakaolinu, tj. wstrzymuje słabienie w niej wiązań. Ujawnia się to na krzywej wzrostu temperatury początku powstawania mulitu. Mulit taki, zawierający żelazo, jest zdolny wg Lapina i Go- Gna nawet zwiększyć niektóre właściwości eksploatacyjne wyrobu, jego kwa- ioodporność i odporność termiczną (segregator aktów prawnych).

Rola mineralizująea tlenków była badana niejednokrotnie. Pewne zainteresowanie wzbudza próba połączenia działania mineralizatora z efektywnym promieniem jego kationu. Opierając się na tym spostrzeżeniu Mackenzie podał graficzną interpretację mulityzującego działania tlenków w zastosowaniu do zbadanej przez niego gliny haloizytowej zaznaczając, że kationy takich dodatków działają tym intensywniej, im mniejszy jest ich promień. Ta wskazówka potwierdza się, jednak nie we wszystkich przypadkach. Na przykład Ti³⁺ należy do grupy jonów mineralizatorów słabo mulityzujących (efektywny promień 0,69), podczas gdy Ti0₂ (efektywny promień Ti⁴⁺ = 0,64) jest silnym mineralizatorem, na przykład w masie kamionkowej (promocja 3 w 1).