Część wieżowa

Część wieżowa Pałacu Kultury i Nauki została zestawiona z poziomym układem pawilonów i skrzydeł bocznych. Kontrast poziomu i pionu potęguje pewna odrębność wątków strukturalnych użytych w obu częściach. Część wieżowa mieszcząca instytucje naukowe, a składająca się ze stosunkowo niewielkich lokali biurowo-laboratoryjnych, ujęta została w szkieletowy system tektoniczny, uwypuklający rolę kompozycyjną pionów i generalizujący wielość otworów okiennych (program uprawnienia budowlane na komputer).

Natomiast skrzydła i pawilony boczne programie widowiskowo-muzealnym mieszczą w sobie wielkie sale o znacznych wysokościach i rozpiętościach, a więc wnętrza wymagające w architekturze zewnętrznej rzadszego rytmu i znaczniejszej wielkości otworów okiennych, większej liczby reprezentacyjnych wejść itd. Dlatego też w dolnych partiach Pałacu występuje odrębny wątek tektoniczny: wątek ściany dekorowanej tu i ówdzie kolumnowymi portykami. Zestawienie tego wątku ze szkieletową kanwą części wieżowej odpowiada w pełni ustosunkowaniu kompozycyjnemu kształtu tych dwu części: pionowej i poziomej (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Po to, by kontrastujące te motywy doprowadzić do jedności, autorzy Pałacu wnieśli w nie elementy harmonii, współbrzmienia. Przede wszystkim więc podkreślmy bogate rozczłonkowanie plastyczne części stylobatowej, w której uwypukla się system czterech pawilonów, jak gdyby powtarzający w formie rozpłaszczonej, związanej z terenem, system czterech przypór. Szczególną troską autorów projektu było zharmonizowanie stylobatowej i wieżowej części budynku w jego sylwecie. W celu stworzenia niezbędnych przejść do przypór wieży centralnej rozbudowano środkowe ryzality części widowiskowej i pałacu młodzieży (uprawnienia budowlane).

Górna krawędź wieży

Zespoły te przekraczające wysokość bocznych pawilonów, a ustępujące wysokości przypór stały się odrębnym, samodzielnym stopniem w sylwecie PKN, stopniem pozwalającym na przejście do dramatycznych spiętrzeń części wieżowej (program egzamin ustny). Dzięki nim kontur PKN nabrał konsekwentnego charakteru piramidy; zasadniczy masyw tej piramidy sięgający górnej granicy centralnej wieży (135 m) wykazuje narastanie kolejnych jej stopni ku górze w postępie geometrycznym o wykładniku 2; tak więc ryzality boczne wznoszą się ponad wysokością głównej bryły pawilonów o 16,5 m, przypory przewyższają wysokość ryzalitów o 33 m, wreszcie bryła centralnej wieżycy wystrzela ponad przypory o 65-66 m. Górna krawędź wieży PKN jest zarazem granicą tej zasady narastania - ponad nią lekkie bryły zwieńczenia Pałacu piętrzą się już wedle odwrotnej proporcji: nad znaczniejszym stopniem dolnym wznosi się drobniejszy stopień górny. Jest to logiczne i właściwe zakończenie kompozycji po jej motywie przewodnim (opinie o programie).

Autorzy jednak nie zadowolili się tym systemem jednoczenia bryłowego całości budowli. Dążąc do harmonii części stylobatowej i wieżowej, a także mając zapewne na względzie nasycenie gmachu motywami architektury polskiej wprowadzili do wszystkich jego elementów bogate systemy zwieńczeń attykowych - umieszczonych niekiedy wbrew genetycznemu uzasadnieniu tego rodzaju elementów. Tak więc wydaje się niekorzystne wyposażenie w grzebienie attykowe wszystkich czterech pawilonów bocznych, w których motyw ten wchodzi w kolizję ze zwięzłymi portykami oraz głuchym pasem parapetu nad gzymsem (segregator aktów prawnych).

Attyki wprowadzone zostały nawet do tych elementów dolnej części budowli, dla których w początkowym projekcie przewidziane były inne formy zwieńczeń (centralny portyk), zaś na bocznych ryzalitach wejściowych (od ul. Świętokrzyskiej i Al. Jerozolimskich) otrzymały zaktywizowane plastycznie formy. Na skutek przeładowania tymi niezmiernie sugestywnymi pasami zwieńczeń dolnej połowy wieżowca aż do wysokości przypór został osłabiony walor plastyczny podstawowego wątku budowli - pełnej prostoty tkanki nieprzerwanych pionów, a sylweta - rozdrobniona i postrzępiona. Wspomniane elementy rozwiązania architektonicznego PKN nie wynikające bynajmniej z generalnej koncepcji kompozycyjnej, osłabiają wielkie walory tej koncepcji (promocja 3 w 1). Wydaje się, że stosunkowo łatwymi zabiegami eliminacyjnymi można byłoby usunąć te przeładowania z korzyścią dla całości obrazu.