Dolny basen pomocniczy

Zabezpieczeniem częściowym konstrukcji nazywamy takie, które ma na celu zmniejszenie wpływu szkód górniczych na konstrukcję. Ma ono znaczenie przede wszystkim przy rozległych i na ogół płytkich zbiornikach. Najchętniej stosowanymi sposobami są: podzielenie konstrukcji dylatacjami oraz ustawienie jej na słupach przegubowych (program uprawnienia budowlane na komputer).

W niektórych przypadkach opłaca się konstruować zbiorniki w ten sposób, że istnieje możliwość wyprostowania budowli w czasie trwania eksploatacji na danym terenie. Przykładem może tu być osadnik mułu węglowego o średnicy 35 m (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Osadnik ten o dnie stożkowym został umieszczony na piasku wypełniającym drugi dolny basen pomocniczy. Wyprostowanie przechylonego osadnika  następuje przez wtłoczenie do piasku wody, która powoduje upłynnienie piasku i odpowiednie jego ułożenie się. W razie potrzeby oprócz wody wtłacza się piasek nawodniony, który podnosi osadnik i ustawia go w poziomym położeniu. Po wyprostowaniu konstrukcji odprowadza się wodę z piasku za pomocą sieci drenażowej i osadnik osiada na wyrównanym podłożu piaskowym (uprawnienia budowlane). Czynność tę można powtarzać w miarę potrzeby wielokrotnie.

W zbiornikach żelbetowych najważniejszą kwestią jest sprawa szczelności ścian. Praktyka wykazała, że przy dużych zbiornikach grubość ścian tak znacznie się powiększa, że konstruowanie zbiorników powyżej pewnej objętości mniej się opłaca aniżeli budowa kilku mniejszych (program egzamin ustny). Praktycznie, dostatecznie szczelna jest ściana żelbetowa o grubości 20 cm, a tymczasem w niektórych zbiornikach ze względu na dużą siłę rozciągającą ściany osiągają grubość 100 cm. Praktyka w krajach zachodnioeuropejskich wykazała, że przy pojemności zbiornika powyżej 800 m już opłaca się stosowanie sprężenia, gdyż zwiększony nakład pracy równoważy się z oszczędnością betonu i stali, a szczelność wykonanego zbiornika niewątpliwie jest większa. Przykładem uzyskanych oszczędności materiału może być zbiornik przedstawiony (opinie o programie). Zbiorniki nawet do wysokości 30 m przy cienkich ścianach są szczelne przy sprężeniu.

Sprężenie

Celem sprężenia jest wytworzenie w ścianach tak wielkiego ściskania pierścieniowego, aby rozciągająca siła pierścieniowa nie zdołała tego ściskania wyeliminować i aby pozostało jeszcze ściskanie w betonie o wielkości 5-M5 kG/cm². Na ogół stosuje się sprężenie kablami lub drutami poziomymi, w niektórych tylko wypadkach kable głównego sprężenia przebiegają po innych trasach, np. przy łupinach hiperbolicznych po tworzących. Sprężenie powoduje ściskanie, a więc i zmniejszenie średnicy zbiornika, a ponieważ ściany dołem napotykają na opór dna, które się nic zmniejszyło, powstają znaczne momenty pionowe i siły poprzeczne (segregator aktów prawnych).

W związku z tym wskazane jest również sprężenie dna, co stosuje się niekiedy przy większych zbiornikach. Jeżeli przekrycie wykonamy przed sprężeniem, wówczas i ono stawia opór i wpływa na powstawanie momentów w ścianie u góry. Przy przekryciu kopułą lub stożkiem oprócz fazy końcowej mamy przejściowe fazy sprężenia. Podobnie przy napełnianiu zbiornika mamy fazy przejściowe. Ściany należy sprawdzić na powstające w fazach pośrednich momenty, które zwykle są bardziej niebezpieczne od tych, które powstają przy pełnym sprężeniu i pełnym zbiorniku.

Dla przejęcia pionowych momentów stosuje się odpowiednie pionowe zbrojenie lub sprężenie kablami pionowymi. Przy styku ścian z dnem, jeżeli są monolitycznie połączone, powiększamy grubość ścian i stosujemy skosy. W zbiornikach pokrytych warstw ziemi korzystnie wpływa nasypanie choć części ziemi na pokrycie, gdyż powoduje ono ściskanie pionowe w ścianie, a więc działa jak sprężenie kablami (promocja 3 w 1). Dla zmniejszenia momentów w ścianie stosuje się następujące sposoby:

1. Zmniejszenie siły w kablu i odstępów między kablami.
2. Odłączenie ściany od dna.
3. Zamocowanie sprężyste ściany w dnie. Podobny skutek uzyskujemy przez zastosowanie wiotkiego dna.
4. Ułożenie kabli w ten sposób, aby bezwzględna wartość momentu powstającego od sprężenia przy pustym zbiorniku była zbliżona do wartości momentu przy pełnym zbiorniku; sposób ten proponowany jest przez K. Buy era.