Dowolny punkt wykresu

Dowolny punkt wykresu charakteryzuje teoretyczny aktualny poziom działania postępu technicznego wyrażony w procentach kosztów K po upływie pewnego czasu t od momentu rozpoczęcia obserwacji. Oczywiście, że na zwiększenie wartości D wpływa zwiększone nagromadzenie w danym okresie czasu pomysłów i opracowań, względnie wyjątkowo efektywne poczynania realizacyjne lub techniczne (program uprawnienia budowlane na komputer). Wykres obniżki kosztów realizacji jednostki budowlanej w okresie 10 lat, przy wprowadzaniu postępu technicznego.

Można sobie jednak wyobrazić, że gdyby w momencie wyjściowym, tj. gdy K = 100% i t = 0, zdecydowano się na stypizowanie określonego rozwiązania i podjęto decyzję o jego produkcji na określoną ilość lat (w zastosowanym przykładzie na okres 2-letni) - dla skrótu użyjemy określenia, że założono „okres typowości projektu” - to po upływie założonego okresu typowości danego rozwiązania At, ostatni egzemplarz będzie wyprodukowany drożej w porównaniu z rozwiązaniem nowym, na skutek zamrożenia postępu w czasie At. Powstałą różnicę kosztu AK nazwiemy „dopłatą typizacyjną” (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Dopłata ta jest ekonomicznym skutkiem zamrożenia postępu technicznego, który w tym okresie został świadomie zawieszony w działaniu.

Realizacja głównego celu typizacji, czyli racjonalizacja i usprawnienie produkcji budowlanej dla osiągnięcia zamierzonych skutków ekonomicznych, wymaga więc podjęcia decyzji (zaplanowania) o długości okresu wykonania stypizowanej serii wyrobów lub obiektów, np. na okres 5-letniego planu gospodarczego, 20-letniego planu rozwojowego itp. Podejmując taką decyzję, w pewnym stopniu wstrzymuje się działanie oraz możliwości wykorzystania w tym okresie postępu technicznego wynikającego z nowych rozwiązań.

Dla zobrazowania tej zależności używa się określenia, że typizacja jest procesem schodkowym, w którym realizacja postępu technicznego nie przebiega według linii ciągłej, lecz schodkowej. Wstrzymanie działania postępu technicznego w procesie inwestycyjnym wynika z samej istoty budownictwa i jego cyklów, natomiast w procesie typizacyjnym jest działaniem całkowicie świadomym i zamierzonym, uzasadnionym ekonomicznie (uprawnienia budowlane).

Projekt typowy

Projekt typowy uznany w momencie opracowania za najbardziej ekonomiczny przy wielokrotnej jego realizacji musi przynieść określone korzyści przewyższające ewentualne straty wynikające ze zjawiska czasowego wstrzymania postępu technicznego. Jak wynika z wykresu, w okresie I (Atj = 2 lata) dopłata typizacyjna osiągnęła wielkość Akv Po ukończeniu tego okresu wprowadzamy nowy projekt typowy oparty na aktualnym stanie techniki, który obowiązywać będzie przez następny okres 2-letni (okres II) (program egzamin ustny).

Gwałtowny spadek funkcji K = f(t) w okresie II jest wyrazem wzmożonego w tym okresie tempa postępu technicznego, np. w wyniku nowo wynalezionej metody technologicznej produkcji elementów konstrukcyjnych lub tp. Z wykresu widać, że dopłata typizacyjna AK2 będzie wielokrotnie większa od AKv Jeszcze inna sytuacja istnieje w okresie III, w którym z kolei tempo postępu technicznego znacznie zmalało (opinie o programie). W tym przypadku po upływie At3, tym razem okresu III - 5-letniego, dopłata AK3 nie przewyższa AKX pomimo, iż okres I był tylko okresem 2-letnim.

Wypływa stąd wniosek, że dopłata typizacyjna jest tym większa, im dłużej trwa „okres typowości” projektu, a jednocześnie im większe jest w tym samym okresie tempo D rozwoju postępu technicznego. Zjawisko zależności kosztów produkcji od jej masowości jest zagadnieniem innego rodzaju i wymaga oddzielnego rozważenia.
Dla tyci czterech przypadków zależności kosztów produkcji od wielkości serii wyrobów przedstawić można w postaci wykresu (segregator aktów prawnych).

Na skutek korzystniejszego kształtowania się kosztów produkcji przy dłuższych seriach, poszczególne krzywe wykresu układają się w kolejności wielkości liczbowych uzależnionych od wydajności urządzeń produkcyjnych, przy czym możliwości obniżenia kosztów produkcji w przeliczeniu na jednostkę są mniejsze w długiej serii, a to ze względu na znacznie niższy koszt wyjściowy niż przy serii krótkiej (promocja 3 w 1).