Dywan poezji

Abu BAKR, 573-634, ojciec Aiszy, teść Mahometa, po jego śmierci 632 - pierwszy kalif arab.; zapoczątkował zdobywcze wyprawy Arabów na Palestynę i Mezopotamię. ABU DŻIRAB (Abu Gurab), miejscowość w Egipcie k. Kairu; część nekropolii memfickiej; ruiny m.in. świątyni solarnej króla Niuserre (XXV w. p.n.e.); gl. punktem świątyni obelisk (wys. 36 m, platforma wys. 20 m). Abu HANIFA, 699-767, prawnik mu- zulm. działający w Iraku; zal. ortodoksyjnej szkoły prawa muzuim (program uprawnienia budowlane na komputer).

ABU KIR, ob. miejscowość w pobliżu Aleksandrii nad zat. A.K. (M. Śródziemne); 1798 rozbicie floty fr. przez admirała ang. H. Nelsona; 1799 pobicie armii tur. przez Napoleona I. Abu NUWAS, 762?-814, poeta arab., pochodzenia pers.; nowator treści i formy poet.; przygody A.N. popularnym tematem lud. literatury; obszerny dywan poezji (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

ABU SIMBEL, miejscowość w pd. Egipcie przy granicy z Sudanem, ob. zatopiona wodami Jez. Nasera; świątynie skalne: wielka - Ramzesa II i mała - jego żony Nefertari; w wyniku między - nar. akcji pod patronatem UNESCO (przewodn. K. Michałowski) przeniesione na skalę o 64 m wyżej. ABU SIR, w. w Egipcie na pd. od Kairu; część nekropolii memfickiej; ruiny zespołu piramid władców V dyn. (XXV- XXIV w. p.n.e.) i nekropole wielmożów (uprawnienia budowlane).

ABU SZADI Ahmad Zaki, 1892-1955, arab. poeta i dramatopisarz z Egiptu; zał. grupy poet, i pisma „Apollo”; dramaty, zbiory lir. i romant. wierszy. ABU TAMMAM, ok. 804-ok. 846, poeta arab.; przedstawiciel trad, poezji bedu- ińskiej i nowej dworskiej; dywan wierszy, poematy w stylu klas.; znany gl. jako autor antologii poezji staroarab. Abu ŻABI, emirat na Piw. Arabskim, wchodzący w skład Zjedn. Emiratów Arabskich; pow. 73,5 tys. km²; 521 tys. mieszk. (1983); stoi. i port A.Z.; ważny region wydobycia ropy naft. (ok. 37,5 min t - 1983) (program egzamin ustny).

Obniżenie energii

Abu ŻABI, stoi. Zjednoczonych Emiratów Arabskich i emiratu A.Z., port mor. na przybrzeżnej wyspie A.Z., w Zat. Perskiej; 243 tys. mieszk. (1980); ośr. regionu wydobycia ropy naft.; port lotniczy. ABUDŻA (Abuja), stoi. Nigerii, w środk. części kraju, w Stołecznym Terytorium Federalnym; 379 tys. mieszk. (1991); ośr. handl.; rzemiosło; A., po przeniesieniu z Lagos, od XII 1991 stolicą kraju (opinie o programie).

Abuladze (Abuladze) Tengiz, 1924- 94, gruz. reżyser film.; piewca powszedniego życia Gruzji, jej folkloru i historii (Cudze dzieci, Babcia, dziadkowie i ja. Drzewo pragnień); dramat film. Pokuta stanowiący rozrachunek z epoką stalinowską. ABULHASAN (Nader az-Zaman), XVII w., pers. malarz miniaturzysta; czynny na dworze władcy ind. Dżahangira; porównywany z Behzadem. ABULIA, chorobliwe osłabienie lub brak woli, z obniżeniem energii i aktywności życiowej; objaw psychonerwic i psychoz (segregator aktów prawnych).

ABUSCH Alexander, 1902-82, niem. publicysta, krytyk lit. i działacz polit.-kult.; na emigracji red. pism antyfaszyst., współred. Brunatnej księgi o podpaleniu Reichstagu: 1958-61 min. kultury, 1961-71 wicepremier NRD; czl. Akad. Sztuk NRD. ABWEHRA, organ wywiadu i kontrwywiadu do wództwa niem. sil zbrojnych, utworzony 1920, od 1938 organ Nacz. Dowództwa Sil Zbrojnych; uczestniczył w przygotowaniu i realizacji jego zaborczych planów woj.; 1944 wcielony do RSHA; szefem 1935-44 W. Canaris (promocja 3 w 1).

ABWILSKA KULTURA (dawniej zw. szelską), archeol. kultura paleolitu w Europie, ok. 1 mln-400 tys. lat temu; łowiectwo, zbieractwo; kam. tłuki pięściowe (nacinaki, grube odłupki); nazwa od m. Abbeville (Francja). ABYDOS, w starożytności m. w pd. Egipcie; ośr. kultu Ozyrysa; ob. ruiny kilku świątyń, m.in. Seti I (XIV w. p.n.e.) z tzw. Tablicą z A. (lista królów Egiptu); nekropole królów I i II dynastii. ABYMES, m. w Gwadelupie, w zespole miejskim Pointe-a-Pitre; 51,8 tys. mieszk. (1982); największe skupisko ludności miejskiej w kraju. ABYSAL abisal.