Ekspertyza budowlana

Ekspertyza budowlana powinna podawać:
- Charakterystykę gruntu zalegającego pod projektowanym obiektem, opartą na wynikach wierceń próbnych lub wynikach badań laboratoryjnych (program uprawnienia budowlane na komputer).
- Pożądane usytuowanie budowli na danym terenie, o ile nie jest ono z góry przesądzone.
- Maksymalne dozwolone wymiary segmentów obiektu wydzielonych dylatacjami oraz wymagane szerokości szczelin dylatacyjnych.
- Sposób posadowienia budowli.
- Rodzaj potrzebnych zabezpieczeń budowli.
- Wymagany rodzaj konstrukcji i materiałów, które powinny być użyte do budowy (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
- Ewentualne zalecenia specjalne, np. wybór metody obliczeń itp. Ekspertyza budowlana stanowi podstawę do opracowania szczegółowego projektu (dokumentacji projektowo-kosztorysowej) zabezpieczenia obiektu budowlanego.

Badania gruntu powinny ustalać:
a) rodzaje gruntów w profilach pionowych, wg nomenklatury polskiej normy,
b) moduł ściśliwości E0 kG/cm* dla obciążeń ok. 1-4 kG/cm,
c) spójność c w kG/cm*,
d) kąt tarcia wewnętrznego o w stopniach,
e) ewentualnie nośność graniczną gruntu w kG/cm2 i inne jego cechy charakterystyczne (uprawnienia budowlane).

Szczególnie istotne jest podanie rodzaju, wieku i trwałości struktury nasypów.
Dla zabezpieczenia obiektu budowlanego przed szkodami górniczymi, wskazanym jest projektowanie jego całej bryły lub oddzielonych szczelinami dylatacyjnymi segmentów o możliwie zwartym rzucie poziomym, regularnym kształcie bez występów i wcięć, oraz posadowieniu na jednym poziomie, bez lokalnych wgłębień i zazębień w gruncie. Wymiary rzutu poziomego oddzielnych brył budowli uwarunkowane są wielkością wskaźników odkształceń terenu, wielkością wywołanych nimi sił i odkształceń budowli oraz technicznie i ekonomicznie uzasadnionymi możliwościami przejęcia tych wpływów przez konstrukcję obiektu (program egzamin ustny). Orientacyjnie ogranicza się długości i szerokości brył budowli na terenach górniczych do wartości 10-30 m, przeciętnie do 20 m, ze wskazaniem w wytycznych projektowania - dla konkretnych warunków - odpowiednich ustrojów konstrukcyjnych, materiałów budowlanych i rozwiązań szczegółów.

Wpływ obciążenia budowlą

Z materiałów budowlanych najchętniej stosowana jest tutaj stal, cechująca się - przy wysokich własnościach wytrzymałościowych - bardzo dużą odkształcalnością sprężystą i plastyczną. Nie mniejsze jednak zastosowanie na terenach górniczych znajdują konstrukcje żelbetowe, które przy prawidłowym zaprojektowaniu i wykonaniu - czy jako ustroje przestrzennie sztywne, np. typu skrzyniowego, czy ustroje swobodnie dostosowujące się do odkształcanych powierzchni terenu, np. statycznie wyznaczalne ustroje prefabrykowane hal - wykazują bardzo dużą trwałość i należycie spełniają swe zadanie (opinie o programie).

Konstrukcja każdego obiektu budowlanego musi być przygotowana na bezpieczne przeniesienie wpływów pełzania, wychylenia z pionu i zakrzywienia terenu w czasie występowania pod nią obrzeża niecki osiadania. Ujęciu tych wpływów poświęcone są dalsze punkty niniejszego opracowania.
Wpływ poziomych ruchów terenu górniczego (pełzania gruntu) na budowle ujął w oryginalny sposób F. Wasilkowski, uwzględniając przy tym oprócz sprężysto-plastycznych własności gruntu, kształtu i wymiarów fundamentu, również zachodzące tu zjawiska reologiczne.

Fakt łagodzącego wpływu plastycznych cech podłoża i powolności zachodzących jego odkształceń na wielkość sił w układzie grunt-fundament został stwierdzony laboratoryjnymi doświadczeniami i jest w dalszym ciągu analizowany (segregator aktów prawnych).
Do niedawna przyjmowano, że wskutek pełzania terenu stopa fundamentowa obciążona jest w poziomie posadowienia siłami tarcia i przyczepności - naprężeniami stycznymi r (kG/cm ), równymi wytrzymałości gruntu na ścinanie
Aby pod całym fundamentem mogły wystąpić naprężenia styczne o wielkości ft, koniecznym warunkiem jest pojawienie się w gruncie pod środkiem fundamentu szczeliny, co jednak z reguły nie ma miejsca ze względu na sprężysto-plastyczne właściwości gruntu (promocja 3 w 1).

Wpływ obciążenia budowlą terenu na jego odkształcenie wywołane pełzaniem gruntu. Rozpatrując odkształcanie warstewki gruntu leżącej bezpośrednio pod fundamentem w czasie rozpełzania lub spełzania, łatwo zauważa się, że między odkształceniami elementu warstewki położonego blisko środka i elementu położonego blisko krawędzi fundamentu zachodzi zasadnicza różnica.