Gliny ogniotrwałe

Zwiększenie zawartości topników w glinach, w szczególności tlenku wapniowego, zawartości dwutlenku krzemu obniża odpowiednio zawartość tlenku glinowego. Gliny takie mają jednak dostateczny zakres spiekania-mięknięcia, pozwalający stonować je do produkcji klinkieru drogowego. Takie są np. gliny homelska i liczne holenderskie (program uprawnienia budowlane na komputer).

Stosowanie ogniotrwałych glin do produkcji wyrobów ceramiki szlachetnej jest graniczone przeważnie do tych odmian, które nadają masie plastyczność, sprzyjają jej spiekaniu się i należą do kategorii wypalających się na biało (np. wiesiełowska, troszkowska). Wilgotność takich glin, przyjmowana w obliczeniach, wynosi 15%. Gliny ogniotrwałe są nieodzownie potrzebne również do wytwarzania pomocniczych szamotowych materiałów ogniotrwałych kształtek ceramicznych do spodu wózka, osłon pierścieniowych itd. Gliny tego typu nie muszą wypalać się na biało (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Zależność między składem chemicznym i przeznaczeniem glin. Posługując się -lanymi analizy chemicznej można grupować gliny zgodnie z ich technicznym przeznaczeniem. Takie zgrupowanie przytoczono jest na wykresie (rys. 1-22), gdzie jako wskaźniki przyjęto stosunek moli Al₂0₃/Si0₂ i sumę moli topników (uprawnienia budowlane).

Glina czasowiarska (o składzie 49,52% Si0₂, 1,30% Ti0₂,33,51% A1₂0₃, 1,19% Fe₂0₃, 0,90% MgO, 0,93% CaO, 0,44% Na₂0 i 2,32% Iv₂0) po podzieleniu ilości tworzących ją tlenków przez odpowiednie masy cząstkowe daje stosunek Al₂0₃/Si0₂-0,41 i sumę moli topników’ Fe₂0₃+MgO-fCaO + Na^O+K₂0 = 0,075. Dla porównania przytoczony jest teoretyczny skład kaolinitu, oznaczony na osi pionowej kółkiem. Gliny odznaczające się różnymi właściwościami technicznymi zajmują na tym wykresie odpowiednie obszary (program egzamin ustny).

Kaoliny i gliny

Kaoliny i gliny zdatne do produkcji wyrobów’ ogniotrwałych (szamotowych) rozmieszczają się w przybliżeniu w obszarze, gliny nadające się do produkcji płytek podłogowych, rur kanalizacyjnych, materiałów kwasoodpornych, kamionki w obszarze 2, gliny garncarskie i do wyrobu terakoty w obszarze 3, gliny do wyrobu dachówki w obszarze 4, gliny klinkierowe i do wyrobu klinkieru drogowego obszarze 5, gliny do wyrobu cegły obejmują największy obszar 6 zawierający obszary 5 oraz częściowo 4 i 3 (opinie o programie).

Wielkości cząstek i powierzchnia glin i kaolinów. Ogromne znaczenie w technologii obróbki glin mają wielkość i rozszczepialność cząstek minerałów tworzących glinę. Minerały bardziej drobnodyspersyjne, np. kaolinit w różnie ukierunkowanych płytkach wielkości 2 p.m i mniejszej, zdolne są spiekać się w temperaturze 1300°C, a wermikulit, złożony z podobnych płytek, nie spieka się w tej temperaturze, przez co zmniejsza się wytrzymałość wyrobu [106]. Praktyka wykazuje również, że dwukrotne zwiększenie właściwej powierzchni masy porcelanowej na skutek przepuszczenia jej przez młyn dający uziarnienie koloidalne pozwala obniżyć temperaturę spiekania o 60-^80°C (Awgustinik i Dżansis) (segregator aktów prawnych).

Stosowano w przemyśle ceramicznym metody określania wielkości cząstek nie pozwalają ocenić rzeczywistych wartości tej wielkości. W tablicy 1-6 podano charakterystykę tkanin metalowych, stosowanych w niektórych krajach. Graniczna wielkość ziaren, kontrolowana przy użyciu sit, wynosi 37 p,m.

Rozdzielenie glin na frakcje za pomocą analizy sitowej daje obraz uziarnienia nie samej gliny, lecz większych lub mniejszych jej domieszek. Dopuszcza się stosowanie analizy sedymentacyjnej (na zasadzie równania Stokesa) do określania wielkości cząstek ilastych, ponieważ mają one kształt płasko- tabliczkowy, a nie kulisty, jak wymaga tego równanie Stokesa. Niemniej analiza sedymentacyjna pozwala na określenie wielkości cząstek do 0,001 mm. Ilość cząstek poniżej 0,001 mm wynosi w kaolinach i glinach od 40% i więcej i właśnie te cząstki (rzędu 1 mikrona i mniejsze) stanowią zasadniczą część reagującą tak w układzie glina woda, jak i przy spiekaniu (promocja 3 w 1).