Gnejsy

Gnejsy są przeobrażoną postacią granitu z wyraźnym cienkim przewarstwieniem łyszczykiem.

Spotykane są jako skały lite w Tatrach, Karpatach : na Dolnym Śląsku oraz w postaci głazów narzutowych (uprawnienia budowlane). Gnejs ma mniejsze zastosowanie od granitu, gdyż jest łupliwy i rozpada się warstwami pod działaniem mrozu.

Może być użyty na mury fundamentowe i chodniki oraz na tłuczeń drogowy. Sjenity składają się ze skalenia, hornblendy i biotytu.

Nazwa pochodzi oc m. Assuan w Egipcie, gdzie znajdowały się ogromne kamieniołomy, skąd dostarczane były materiały do budowy świątyń, piramid, obelisków itp. Budowa krystaliczno-ziarnista (program na telefon).

Właściwości podobne do granitu. Sjenit jako materiał budowlany jest równie ceniony jak granit, jest trwały, o dużej wytrzymałości, nadaje się do obróbki i polerowania.

Ze sjenitu wykonano w Warszawie niektóre części mostu Poniatowskiego, a w Puławach i Włocławku — licówkę filarów (program na komputer). Obecnie sjenit jest stosowany na kamień łamany i tłuczeń drogowy.

Dioryty składają się głównie z plagioklazu, hornblendy i biotytu. Budowę mają krystaliczno-ziarnistą, barwę zaś czarno-białą (nakrapianą). Właściwości posiadają podobne do granitu i sjenitu. Stosowane są na ciosy, materiały drogowe itp. W skład gabro wchodzą plagioklaz, piroksen, hornblenda i oliwin (program egzamin ustny).

Skład mineralogiczny

Jako domieszki mogą występować apatyt, magnetyt, piryt. Budowa gabro jest krystaliczno-ziarnista o bardzo zmiennej wielkości ziaren, zaś barwa czarna z odcieniem zielonym, czasem z białymi plamami (opinie o programie). Jako materiał nadaje się do polerowania.

Jego odmiana zawierająca minerał labrador, nazywany labradorytem, po wypolerowaniu daje bardzo piękną iryzującą zielonka- woniebieską powierzchnię.

Gabro ma zastosowanie głównie na ciosy i materiały drogowe. Kamieniołomy gabro znajdują się w pow. kłodzkim (segregator aktów prawnych). Z labradorytu szwedzkiego wykonano licówkę pomnika Bohaterów Ghetta w Warszawie. Skład mineralogiczny porfirów odpowiada granitowi lub sjenitowi.

Budowa ich jest jednak bardzo drobnoziarnista, jednorodna, z wystającymi większymi kryształkami skalenia i kwarcu, zaś barwa dość różna, częściej czerwona, czasem ciemnoszara lub zielonkawa. Porfiry są bardzo trwałe i nadają się do polerowania.

Ich wytrzymałość jest nieco mniejsza od granitów. Stosowane są głównie jako kostka i tłuczeń drogowy.

Kamieniołomy porfiru znajdują się w pow. chrzanowskim, kłodzkim, wałbrzyskim i kamieniogórskim. W okolicach Chrzanowa i Krzeszowic znajdują się porowate porfiry, tzw. tufy porfirowe, które nadają się na fundamenty i ściany budynków; po zmieleniu używane są jako domieszki hydrauliczne (w stopniu nieco mniejszym niż tras) do zapraw (promocja 3 w 1).