Grube błędy

Niezbędnych danych o składzie zaprawy, a co za tym idzie o jej wytrzymałości, mogą dać jedynie: kolor, stopień przyczepności do cegły, podatność na wybijanie ze spoin, oględziny przełomu itp. Wnioski więc są z natury orientacyjne. Stosunkowo łatwo jest odróżnić zaprawę wapienną od cementowej, najczęściej jednak stosowane zaprawy cementowo-wapienne mają dość duży zakres w jakim zmienia się jej wytrzymałość zależnie od proporcji składników (program uprawnienia budowlane na komputer).

Duży wpływ na wytrzymałość zaprawy ma również jakość kruszywa, sposób przygotowania wapna, a także zawartość w zaprawie gliny, często stosowanej dawniej do zapraw jako środka zwiększającego jej urabialność. W zaprawach wapiennych wytrzymałość wzrasta przez długi okres czasu, toteż w starych budynkach zaprawa w murach ma często wytrzymałość znacznie przekraczającą wartości normowe tym bardziej, że w budynkach szczególnie odpowiedzialnych stosowano niekiedy środki organiczne, wpływające w istotny sposób na podniesienie wytrzymałości zapraw (np. krew bydlęca) (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Odstępstwa od zasad prawidłowego wznoszenia murów, jak np. najczęściej spotykana nadmierna grubość warstw zaprawy, niestaranne wypełnienie spoin lub lekkie odchylenia od poziomu poszczególnych warstw w różnych kierunkach, mogą zmniejszyć wytrzymałość muru do około 15%, natomiast grube błędy (brak przewiązań, silne nachylenie warstw w jednym kierunku) uznawać należy w zasadzie jako przesłanki do pełnej dyskwalifikacji odcinków konstrukcji, w której występują (uprawnienia budowlane).

Jak widać, w praktyce określenie wytrzymałości muru ma charakter w dużej mierze subiektywny. Ustalenia są tu bowiem bardzo trudne do zweryfikowania. Rzadkie są jednak przypadki pełnego wykorzystania naprężeń dopuszczalnych w konstrukcjach murowych (program egzamin ustny). Dlatego też zalecić tu można tryb postępowania polegający na określeniu na wstępie wartości naprężeń istniejących w analizowanych elementach konstrukcji murowej, a następnie stwierdzenie jakie minimalne cechy powinny mieć cegła i zaprawy, aby naprężenia te były mniejsze od dopuszczalnych.

Obniżenie wytrzymałości muru

Zauważyć przy tym trzeba, że znaczne zmiany wytrzymałości zaprawy prowadzą do nieproporcjonalnie mniejszych zmian naprężeń dopuszczalnych w murze. I tak np. dla cegły klasy 100 przy zmianie wytrzymałości zapraw z 8 do 30 kG/cm² naprężenie dopuszczalne w murze wzrasta z 7,5 do 10 kG/cm². Znaczny nawet błąd przy ustaleniu marki zaprawy nie prowadzi więc do większych omyłek przy określaniu bezpieczeństwa konstrukcji murowych (opinie o programie).

Na zewnętrznych powierzchniach muru, bezpośrednio wystawionych na działanie wpływów atmosferycznych, wystąpić mogą uszkodzenia warstw zewnętrznych muru spowodowane działaniem mrozu. Uszkodzeniom takim podlegają szczególnie części muru usytuowane bezpośrednio ponad terenem i inne poddane większemu nawilgoceniu. Znane są przypadki, gdy działanie mrozu doprowadziło z biegiem czasu do osłabienia wytrzymałości cegły w takim stopniu, że nastąpiła awaria budynku. W przypadku więc zaobserwowania uszkodzeń powierzchniowej warstwy cegły, stwierdzić należy jak głęboko uszkodzenia takie sięgają w głąb muru. Pamiętać przy tym należy, że rozpoczęty proces’ uszkodzenia nie stabilizuje się, a posuwa stopniowo coraz głębiej (segregator aktów prawnych). Obniżenie wytrzymałości muru wskutek agresji chemicznej polega najczęściej na zmianach chemicznych zachodzących w zaprawie.

Szczególnie zaprawy wapienne i cementowo-wapienne są bardzo podatne na agresję posuwającą się stopniowo w głąb spoiny. Zaprawa traci spoistość łatwo się kruszy, przejść może nawet w proszek lub ciasto dające się bez trudu usunąć ze spoiny. Należy wówczas określić jak daleko posunął się proces korozji w głąb muru (promocja 3 w 1). Korozja zaprawy prowadzić może do osiadania muru. Jeśli zaś nawet nie nastąpił pełny rozkład zaprawy i część zaatakowana ma jeszcze pewną wytrzymałość, to również wówczas trzeba się liczyć z nieprawidłową pracą muru. Część muru, w której przebiega korozja ma bowiem wtedy inną odkształcalność niż część zdrowa, w związku z czym rozkład naprężeń w przekroju ulega modyfikacji (tzw. mimośród materiałowy).