Humanistyczne walory

Oko w oko z dwuporządkową elewacją katedry o nic- przcścignioncj klasycznej harmonii i monumentalności wyrastają w tej chorobliwej wizji bezkształtne kikuty ukośnie pociętych bloków wypychających swe ściany szczytowe w stronę frontu świątyni. Tuż obok wież i świetnej kopuły św. Pawła piętrzy się sześć jednakowych, obłych w swej formie drapaczy. Jeśli przez wydobycie tradycyjnych wartości dzielnicy autorzy rozumieją doprowadzenie jej do stanu, w którym najwspanialsze zabytki wydają się zabłąkanym tu przypadkowo intruzem - to trzeba przyznać, że cel ten został w pełni osiągnięty (program uprawnienia budowlane na komputer).

Projekt zespołu prof. Śmigielskiego, Górwica i Schlaffenberga ilustruje charakterystyczne cechy najbardziej skrajnych kierunków architektury abstrakcjonistycznej odróżniające ją od tych elementów architektury Zachodu, które uznać należy za obiektywny postępowy wyraz ewolucji techniki i zasad funkcjonalnych współczesnego budownictwa. Tc elementy realizmu mają za punkt wyjścia konkretne potrzeby i aspiracje człowieka i kształtując się odpowiednio uzyskują szanse odnalezienia wspólnej miary z reliktami miasta historycznego, o których wartości decydują te same humanistyczne walory (uprawnienia budowlane). Nowoczesne układy w kompozycji Edynburga lub Exeter znajdują uzasadnienie swej odrębności w takiej czy innej koncepcji funkcjonalnej (z którą możemy się zresztą nie zgadzać) zespołów’ osiedleńczych lub ośrodków społeczno-kulturalnych. Ich kontrast z zabudową zabytkową, za którym wyczuwamy odmienne pojmowanie i realizowanie zadań miasta - staje się zrozumiały, a zarazem oparty na wspólnym mianowniku - zaspokojeniu potrzeb człowieka za pomocą środków dostępnych dla danej formacji (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Ostrość problematyki dziedzictwa

Stąd powstaje i pewna ciągłość kulturowa, i treściwość rozwiązania. W wizji architektów emigracyjnego uniwersytetu stwierdzamy natomiast supremację formy; tu punktem wyjścia było zademonstrowanie „nowoczesności" przez „radykalną" retorykę zestawów brył abstrakcyjnych. Powierzchowność tej tendencji prowadzi i do zagubienia skalowości, i do ostrego przeciwstawienia się humanistycznym walorom układów zabytkowych, wreszcie - do utraty oparcia treściowego dla form nowoczesnych, przy których sprawą honoru staje się estetyka maszyny. Spójrzmy na szkic przebudowy Trafalgar Square według tego samego projektu, przewidujący oddzielenie kolumny Nelsona od Galerii Narodowej wybrzuszonym blokiem stojącym na palach (program egzamin ustny). Przyjrzyjmy się koncepcji przebudowy Picadilly Circus, w której fetysz zestawień form krzywych, wichrowatych i prostych wyparł myśl humanistyczną, zdegradował architekturę do roli ubogiego krewnego produkcji maszynowej bezsensownie naśladującego jej formy.

Ostrość problematyki dziedzictwa w powojennej odbudowie miast historycznych na Wschodzie i na Zachodzie wysunęła trudne problemy w zakresie działalności konserwatorskiej (opinie o programie). Działalność praktyczna konserwatorów na Zachodzie odgrywa obiektywnie doniosłą i postępową rolę w dziele zachowania dorobku kulturalnego i jego obrony przed wandalizmem kosmopolitycznej zabudowy. Środowisko konserwatorskie łączące głęboką wiedzę historyczną z bezpośrednią przedmiotową znajomością najlepszych dzieł architektury narodowej jest w wielu krajach jedynym obrońcą i krzewicielem bogactwa tradycji, któremu grozi nie tylko unicestwienie fizyczne, ale i gruntowne zapomnienie (segregator aktów prawnych).

Działalność ta nie jest oczywiście wolna od wpływu panującej ideologii: rozwój metod i poglądów konserwatorskich w ciągu ostatniego stulecia odzwierciedla zmianę warunków i form panowania klasy burżuazyjnej związanej w wielu krajach zwłaszcza w centralnej i wschodniej Europie z obszarnictwcm. Pod wpływem nacjonalistycznej ideologii tych warstw zainteresowania działaczy konserwatorskich skupiają się przede wszystkim na unikalnych obiektach zamkowych i sakralnych ściśle związanych z dziejami klas panujących i traktowanych jako czcigodne relikwie minionej świetności (promocja 3 w 1).