Język wewnętrzny maszyny

Pojęcie „język centralnego systemu nerwowego”, które zawdzięczamy von Neumannowi, wystąpiło w poprzednim odcinku w kontekście pojęcia „język wewnętrzny maszyny”. To drugie zostało wprowadzone jako nadrzędne w stosunku do pierwszego; innymi słowy, potraktowano język centralnego systemu nerwowego jako szczególny przypadek języka maszynowego (program uprawnienia budowlane na komputer). Dostaje się w ten sposób użyteczny model do dyskutowania problemu sztucznej inteligencji; zasługuje on na określenie: maszynowo-informatyczny model umysłu.

Termin „model” wskazuje, że nie chodzi tu o tezę filozoficzną redukującą umysł do maszyny - w stylu, na przykład, oświeceniowego eseju La Mettriego L’Homme-Machine - lecz o metodę badawczą oddającą usługi w pewnym określonym stopniu. Nasz model polega na wydobyciu tego aspektu, w którym można opisywać umysł wespół z organizmem jako maszynę informatyczną, czyli maszynę do przetwarzania informacji. Maszynę zaś w ogólności pojmujemy jako urządzenie fizyczne, którego konstrukcja służy przetwarzaniu odpowiedniego tworzywa na zamierzony produkt będący funkcją dwóch zmiennych: wcześniejszego stanu tworzywa oraz zastosowanej do tego stanu operacji (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Gdy wchodzi w grę jakiś stan materii, mamy do czynienia z obrabiarką; gdy stan energii, mamy do czynienia z silnikiem; a gdy stan informacji - z maszyną informatyczną. Póki nie wynaleziono komputera, umysł pozostawał, by tak rzec, w nieświadomości tego faktu, że (w odpowiedniej interakcji z organizmem) jest on maszyną informatyczną, brakowało bowiem niezbędnego odniesienia porównawczego; teraz mając na uwadze dwa typy obiektów, bardzo różne lecz i podobne pod ważnym względem, stajemy się zdolni do odpowiedniej generalizacji (ma więc wynalazek komputera żywotne znaczenie dla filozofii umysłu) (uprawnienia budowlane).

Obiekt fizyczny

Tym, co jest wspólne wszystkim odmianom maszyn informatycznych, a co różni je od pozostałych gatunków maszyn, jest posiadanie języka wewnętrznego. Z kolei, trzeba rozważyć zróżnicowanie maszyn informatycznych ze względu na różne rodzaje języków wewnętrznych, by móc następnie postawić pytanie, jak mają się te języki do zachowań inteligentnych. Przedtem jednak trzeba wyjaśnić, w jakim sensie język wewnętrzny organizmu jest istotnie językiem, choć nie służy celom komunikacyjnym (program egzamin ustny).

Otóż należycie ogólna, na miarę potrzeb informatyki, koncepcja języka wymaga odeń tylko funkcji syntaktycznych i semantycznych, pomijając te, które zwie się pragmatycznymi, a które się wiążą z jego rolą komunikacyjną; funkcje pragmatyczne są, oczywiście, dopuszczalne, ale nie są konieczne. Droga do tego uogólnienia została utorowana jeszcze przed narodzeniem się komputerów dzięki pojęciu języka formalnego zdefiniowanemu w logice matematycznej. Język formalny zachowuje z języka w sensie tradycyjnym posiadanie określonej składni oraz podatności na interpretację semantyczną (opinie o programie).

Co stanowi interpretację semantyczną języka maszynowego? W odcinku 2 została zasygnalizowana doniosłość rozróżnienia pomiędzy danymi, jak zapisy cyfrowe, a elementami informacji, jak liczby oznaczane cyframi. Liczba jest obiektem abstrakcyjnym, zaś oznaczający ją ciąg cyfr jest obiektem fizycznym (jak linie z atramentu na papierze czy konfiguracje impulsów elektrycznych). Stosunek zachodzący między tymi dwiema dziedzinami, abstrakcyjną i fizyczną, jest taki, że pewien obiekt fizyczny jest znakiem określonego obiektu abstrakcyjnego (segregator aktów prawnych).

Wyjaśnia się w ten sposób przekładalność między językiem wewnętrznym maszyny a jej językiem komunikacyjnym adresowanym do ludzi. Tożsamość znaczeniowa, powiedzmy, napisu „3” oraz konfiguracji impulsów elektrycznych 101 (zapis liczby 3 w systemie binarnym) da się pojąć wtedy i tylko wtedy, gdy owa konfiguracja i napis „3” są znakami tego samego przedmiotu. Przekładalność z języka wewnętrznego na komunikacyjny potwierdza nam, że słusznie czynimy nazywając ów kod wewnętrzny językiem, gdyż przekładalność jest typową relacją między językami. Liczby i cyfry to znany przykład stosunku między abstraktami i ich znakami, ale (jak wskazywano wyżej) nie jedyny; dziedzina obiektów abstrakcyjnych wykracza daleko poza świat liczb (promocja 3 w 1).