Kompleks przemysłowy

Z pewnością nie będą to te społeczności lokalne, które są ogarnięte głębokim bezrobociem, jeśli ekorozwój nie stworzy im warunków poprawy egzystencji, a dotyczy to niestety wielkich obszarów, szczególnie cennych przyrodniczo (np. obszar Zielonych Płuc Polski). Z pewnością nie będzie to grupa nowo wykreowanego sektora prywatnego, dla której każde ograniczenie szybkiego zysku jest zamachem na pryncypia neoliberalnej gospodarki rynkowej. Z pewnością nie będzie to kompleks przemysłowy w strukturze gospodarki państwowej, obciążony syndromem płacowej rewindykacji strajkowej (program uprawnienia budowlane na komputer).

Z pewnością nie będzie to także kompleks militarny, nobilitujący swoje cele ponad społeczeństwo. Powyższa pesymistyczna konstatacja powinna służyć uświadomieniu wysokiego progu trudności operacjonalizacji nowej fazy rozwojowej. Jest to poważne wyzwanie także dla nowej polityki regionalnej (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Tworzy się ona w warunkach podwójnie skomplikowanych:

1. po pierwsze, w procesie transformacji ustrojowej, której wzorca nikt dotąd nie stworzył;
2. po drugie, w procesie obiektywnie racjonalnym, lecz kreującym całkiem nowe reguły proekologicznych rozwiązań operacyjnych, powodujących opory subiektywne (uprawnienia budowlane).

Istota tego problemu polega na otwartym postawieniu pytania, co człowiek, rodzina, gmina, region, państwo, kontynent zyska, a co straci? Pytanie to możemy stawiać zarówno sferze kulturowej, jak i ekologicznej czy materialnej. Ważna jest skala odniesienia (jednostkowa, lokalna, regionalna itd.), ale i faza rozwoju.

Transformacja struktur przestrzennych

Uprawnione i wielce aktualne znaczenie ma także siła instynktu pokoleniowego odniesionego nie tylko do zachowania gatunku, ale także do stworzenia godziwych warunków życia przyszłych pokoleń. Apel Warszawski Pierwszego Światowego Kongresu Uniwersalizmu głosi: „W istocie nie istnieje bezwzględny deficyt materialnych zasobów życia (program egzamin ustny). Niezbędny dostęp do tych zasobów może być zapewniony wszystkim poprzez odpowiednio stymulowany rozwój nauki i techniki, poprzez powszechną twórczą aktywność i zmianę społeczno-instytucjonalnych form bytowania ludzi, rozrodczości, konsumpcji. Można pozyskiwać odpowiednio obfite nowe źródła zasobów, zanim ulegną wyczerpaniu zasoby obecnie dostępne. Można zapewnić godziwe życie nie tylko sobie, lecz także przyszłym pokoleniom. Trzeba w tym celu kierować nasze działania na wzrost jakości oraz długości biologicznego i twórczego życia wszystkich członków ludzkiej rodziny.

Podstawowym problemem jest zmiana instytucji i mechanizmów ekonomicznych - uwzględniająca możliwie wszystkie społeczne i przyrodnicze koszty działalności ludzkiej. Konieczne jest stworzenie społecznych oraz naukowo- -technicznych podstaw dalekowzroczności i dzielenia efektów wspólnej pracy proporcjonalnie do ekospołecznej użyteczności jej podmiotów (opinie o programie).

Okres transformacyjny polskiej rzeczywistości jest bardzo krótki. Szokowe działania reformy gospodarczej ulegają zderzeniu z wolno zmiennymi procesami społecznymi. W przestrzeni geograficznej (przyrodniczej i antropogenicznej) opór ten jest jeszcze znaczniejszy. Można w kilka lat zdławić inflację, nie można jednak w takim czasie zmienić struktury zagospodarowania czy zatrudnienia tam, gdzie jest ona wadliwa (segregator aktów prawnych).

Transformacja struktur przestrzennych jest więc procesem ewolucyjnym i odnosi skutek pożądany, jeśli nie przeradza się w destrukcję. Tymczasem rejestrujemy zjawiska i procesy okresu przejściowego o wyraźnie destrukcyjnym charakterze. Pierwszy dotyczy wprowadzenia zasad gospodarki rynkowej do komponentów środowiska (promocja 3 w 1). Stworzenie wolnego rynku drzewnego producentów i przetwórców, jako uwolnienie gospodarki leśnej od obciążeń realnego socjalizmu, spowodowało już negatywne skutki ekologiczne, możliwe do zrestaurowania w okresie minimum 50 lat. Drugi dotyczy decentralizacji zarządzania ochroną środowiska. Analiza teoretyczna oraz badania empiryczne wykazały, że nadmierna decentralizacja zarządzania ochroną środowiska wywołuje znacznie więcej zjawisk negatywnych niż pozytywnych, o czym świadczą również efekty dwuletniego gospodarowania przestrzenią przez samorządy gminne.