Konstrukcja deskowań i rusztowań

Konstrukcja deskowań i rusztowań powinna być taka, aby łatwo było je rozebrać i usunąć bez wstrząsów i uderzeń. W tym celu stojaki i rusztowania ustawia się na podwalinach za pośrednictwem klinów (program uprawnienia budowlane na komputer).
Ciężkie typy rusztowań opierają się na podwalinach lub oczepach dolnych rusztowań (gdy rusztowanie składa się z rusztowania górnego i dolnego) za pośrednictwem dźwigników lub skrzyń z piaskiem.

Kliny, dźwigniki i skrzynie z piaskiem służą ponadto do regulowania rusztowania. Brak klinów może spowodować przy usuwaniu stojaków uszkodzenie konstrukcji. Podlega ona wówczas działaniu siły pionowej z dołu do góry.
Kliny wykonuje się z drewna miękkiego lub twardego, przy czym te ostatnie używa się do oparcia stojaków przenoszących większe obciążenia. Kształty, jakie nadaje się klinom i sposób oparcia stojaków na klinach.
Sposoby zastosowania dźwigników podano w rozdziale o rusztowaniach mostów (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Do podstawowych elementów składowych rusztowań należą również stężenia poziome i ukośne, które służą do usztywnienia rusztowania i przejmowania obciążeń poziomych oraz przekazywania ich na grunt za pośrednictwem innych elementów rusztowania.
Stężenie wykonuje się najczęściej z desek lub bali, w wyjątkowych przypadkach z krawędziaków lub nawet okrąglaków albo ich połówek. Stężenia należy stosować w dwóch prostopadłych do siebie płaszczyznach. Stężenia przybija się do każdego stojaka za pomocą co najmniej 3 gwoździ 31/70.

Należy zwracać uwagę na to, żeby końce stężeń ukośnych były umocowane możliwie jak najbliżej końców (górnego i dolnego) stojaków, aby jak najmniej pracowały one na zginanie. Oczepy, stojaki, podwaliny ciągle i stężenia poziome i ukośne tworzą sztywny układ trójkątny. W płaszczyźnie, w której nie ma ciągłych oczepów, rolę prętów w układzie trójkątnym spełnia samo deskowanie (uprawnienia budowlane). Podobnie brak ciągłych podwalin nie wpływa na sztywność układu, bo dzięki
tarciu podwalin (krótkich) o grunt lub płytę stropu żelbetowego zapewniona jest ta sztywność.

Współczynniki poprawkowe

W rusztowaniach typu ciężkiego (mostowych) stężenia poziome wykonuje się z dwóch desek lub bali tworzących kleszcze obejmujące stojaki. Łączy się je śrubami.
Jeśli rusztowanie jest wysokie (ponad 6 m), to przeciętna długość używanych stojaków jest za krótka i należy wykonać rusztowanie piętrowe. Oczepy nad dolnymi stojakami stają się wówczas podwalinami pod górne stojaki. W tym przypadku w płaszczyznach prostokątnych do oczepów należy zastosować kleszcze.

W rusztowaniach piętrowych stężenia ukośne nabierają szczególnie ważnego znaczenia (program egzamin ustny). W tych przypadkach stężenia do stojaków przymocowuje się za pomocą śrub.
W skład rusztowań podpierających i usztywniających deskowania wchodzą jeszcze inne elementy - drugorzędne. Zostały one podane przy omawianiu różnych rusztowań i deskowań w dalszych rozdziałach.

Rusztowaniom i deskowaniom konstrukcji o większych rozpiętościach należy nadać wstępne wygięcia konstrukcyjne (opinie o programie). Ma to na celu zachowanie, po zakończeniu osiadania rusztowania, projektowanych kształtów konstrukcji (poziomowości spodów belek, wiązarów itp.). Obliczenie statyczne rusztowań drewnianych wykonuje się w oparciu o normę PN-53/B-03150 „Konstrukcje drewniane. Obliczenia statyczne i projektowanie”. Z uwagi na to, że rusztowanie traktuje się jako konstrukcje tymczasowe - używa się do ich wykonania drewna klasy IV-5-VI w zależności od rodzaju elementu rusztowania i ich pracy i przeznaczenia (segregator aktów prawnych).

Współczynniki poprawkowe, przez które przemnaża się wartości naprężeń dopuszczalnych, również przyjmuje się jak dla konstrukcji tymczasowych.
Zamiast rusztowań drewnianych w bardzo szerokim zakresie stosuje się rusztowania z rur stalowych inwentaryzowanych oraz dźwigarów stalowych z blach, rur i kształtowników opatentowanych przez różne firmy zagraniczne.

Rusztowania rurowe typu ZR-1 używane w kraju nadają się zasadniczo do rusztowań przy budowie hal przemysłowych (promocja 3 w 1). Są to przeważnie rusztowania przesuwne, toteż szczegóły rusztowań ZR-1 i ich elementów szczegółowo omówiono w rozdziale o rusztowaniach przesuwnych.