Kontrakcja objętości

Objętość drewna spęczniałego jest w przybliżeniu równa sumie objętości drewna całkowicie suchego i objętości wchłoniętej wody imbibicyjnej. Dokładne pomiary wykazały, że objętość spęczniałego drewna jest w porównaniu z powyższą sumą nieco mniejsza (program uprawnienia budowlane na komputer).

Wynika stąd, że nowopowstały układ drewna i wody uległ pewnej kompresji, a różnicę między wielkością układu nie skomprymowanego (objętość drewna + objętość wchłoniętej wody) i układu skomprymowanego (faktyczna objętość spęczniałego drewna) określa się mianem kontrakcji objętości. Zjawisko to idzie w parze z ciepłem pęcznienia; największa
kontrakcja i największe ciepło pęcznienia ujawniają się w początkowym stadium pęcznienia drewna całkowicie suchego. W miarę wzrostu wilgotności maleje rozmiar kontrakcji i wydzielane ciepło pęcznienia. W punkcie nasycenia włókien zjawisko kontrakcji i wydzielania ciepła ustaje (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Zjawisko kontrakcji tłumaczy się tym, że w trakcie wnikania wody i związanego z tym pęcznienia drewna, znajdujące się w ruchu, dipolowe cząsteczki wody otaczają ujemnie naładowane grupy hydroksylowe OH, i wiążą się z nimi, orientując się w stosunku do nich biegunami dodatnimi, a w stosunku do siebie biegunami różnoimiennymi. Uporządkowane i regularnie rozmieszczone na powierzchni micel cząsteczki wody zajmują mniejszą przestrzeń niż w poprzednim, nie uporządkowanym rozmieszczeniu. Następstwem tego jest zmniejszenie objętości i zwiększenie ciężaru właściwego wody (uprawnienia budowlane). W początkowym stadium pęcznienia ulega uporządkowaniu duża ilość cząsteczek wody, dlatego też w tym stadium kontrakcja objętości jest silnie zaznaczona.

W miarę wzrostu wilgotności drewna zmniejszają się siły adsorpcji i ilość porządkowanych cząsteczek wody, wskutek czego kontrakcja słabnie, osiągając w punkcie nasycenia włókien wartość zerową. Analiza wykresu wykazuje, że przy pęcznieniu drewna całkowicie suchego rozmiary kontrakcji są duże, wskutek czego ciężar właściwy wchłanianej wody wzrasta do wielkości 1,3 G/cm (program egzamin ustny).

Zjawisko kontrakcji

Zjawisko to jest następstwem wzajemnego przyciągania substancji drzewnej i wody. W miarę wzrastania wilgotności drewna kontrakcja maleje, tak że w punkcie nasycenia włókien ciężar właściwy wody imbibicyjnej spada do wielkości 1,1 G/cm3. Według Stamm a ciężar właściwy skomprymowanej wody wynosi przy temperaturze 25° C i wilgotności drewna 30% - 1,113 G/cm3, przy wilgotności 20% - 1,14 G/cm8, przy wilgotności 10% - 1,20 G/cm3 i przy wilgotności dążącej do 0% - 1,30 G/cm3 (opinie o programie).

Zjawisko kontrakcji związane jest ze zwiększeniem gęstości wody, natomiast wewnętrzna struktura drewna nie ulega zmianom; nie wchodzi tu w grę zagęszczenie rnicel, jak początkowo przypuszczano. Siły powodujące zjawisko kontrakcji są bardzo duże. Na to, aby skomprymować wodę do ciężaru właściwego 1,3 G/cm3 (wnikanie wody w drewno całkowicie suche) trzeba by wywrzeć na wodę ciśnienie 11 000 atm; skomprymowanie wody do poziomu 1,1 G/cm3 (punkt nasycenia włókien) wymaga zewnętrznego ciśnienia około 3 000 atm.
Stamm stwierdził, że w czasie kurczenia się drewna (a tym samym substancji drzewnej) ma miejsce zwiększanie się objętości porów; powoduje to zmniejszenie końcowego efektu kurczenia się drewna. Na odwrót, przy pęcznieniu drewna pęczniejąca substancja drzewna powoduje zmniejszenie objętości porów.

W parze ze zjawiskiem histerezy wilgotności idzie zjawisko histerezy kurczliwości (segregator aktów prawnych).
W praktyce przyjmuje się, że kurczenie i pęcznienie są to zjawiska odwracalne, równe co do wielkości. W rzeczywistości krzywe przedstawiające przebieg tych zjawisk nie pokrywają się. Tej samej wilgotności odpowiada przy nawilżaniu drewna większe pęcznienie niż kurczenie się przy wysychaniu. Obie krzywe zbiegają się w punkcie zbliżonym do 0% wilgotności drewna oraz w punkcie nasycenia włókien, tworząc zamkniętą pętlę histerezy kurczliwości; przebieg jej jest podobny jak przebieg krzywych obrazujących histerezę wilgotności (promocja 3 w 1).