Kopalnie wapienia

W budownictwie miejskim trzeba się liczyć niekiedy z zupełnie osobliwymi zjawiskami. Na miejskich terenach Paryża zalegają na dość dużych obszarach na niedużej głębokości w jednych dzielnicach wapienie, w innych gipsy. W okresie wieków na terenach tych były w bezładny sposób prowadzone kopalnie, przy czym kopalnie te coraz to oddalały się od ówczesnego centrum miasta w miarę rozszerzania się zabudowy (program uprawnienia budowlane na komputer). Kopalnie wapienia dostarczały kamienia do budowy, kopalnie gipsu - spoiwa po wypaleniu. Od 150 lat to bezplanowe i bezładne kopalnictwo zostało zakazane i zaniechane, lecz dotychczas przy budowach natrafia się na podziemne korytarze. Podobne bezładne, nieraz paropiętrowe korytarze podziemne, znane pod nazwą katakumb, posiada Rzym. Powstały one również z powodu wydobywania kamienia na rozbudowę miasta (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Na terenach naszych miast nie natrafiamy co prawda na takie zarzucone kopalnie materiałów budowlanych, jednakże korytarze i pomieszczenia podziemne nawet nie w skałach masywnych znajdują się w wielu naszych miastach. Dla przykładu można tu przytoczyć staromiejską dzielnicę Warszawy, Kraków, Lublin, Jarosław, jako miasta, gdzie przejścia i podkopy podziemne można spotkać w większej ilości (uprawnienia budowlane).

Grunty te mają dużo charakterystycznych cech, a więc brak spójności, sztywną strukturę, małą chłonność wody, małą odkształcalność pod obciążeniem. Jeżeli piaski znajdują się w stanie dostatecznie luźnym, to łatwo ulegają zagęszczeniu pod wpływem wstrząsów; ma to szczególne znaczenie przy wykonywaniu fundamentów pod maszyny oraz przy wbijaniu pali (program egzamin ustny). Na podstawie praktyki zostało stwierdzone, że wbijanie pali w grunt piaszczysty o słabym zagęszczeniu powoduje nieraz osiadanie całego terenu, pomimo że wprowadzenie pali daje dodatkowe zagęszczenie w gruncie. Osiadanie takie osiąga nieraz wielkość 20-30 cm i więcej. Można nawet spotkać w literaturze technicznej zalecenia, aby uzyskiwać zagęszczenie piasków przez wbijanie pali w pewnych odstępach.

Piaski i żwiry

Trzeba pamiętać, że rzadko można ocenić stopień zagęszczenia piasków przez pobieranie próbek i badanie ich w laboratorium, gdyż pobranie próbek piasków w stanie naturalnym z otworów wiertniczych jest bardzo utrudnione. Łatwiej jest pobrać takie próbki z dołów próbnych lub gotowych wykopów, lecz rzadko można to wykonać we właściwych miejscach i w odpowiednim czasie, tj. przed opracowaniem projektu fundamentów. Bardziej praktyczne do oceny zwartości piasków mogą być sondy wtłaczane lub wbijane (opinie o programie).

Ogólnie można powiedzieć, że piaski pochodzenia dyluwialnego, a więc osiadłe w wodach stojących, należą do bardziej zagęszczonych, natomiast aluwialne, osiadłe w wodach płynących, zwykle są bardziej luźne. Piaski i żwiry należą do gruntów budowlanych o dużej nośności i wykazują małe osiadania. Ponieważ odznaczają się one brakiem spójności w złożach rzecznych, przeto ulegają łatwiej rozmyciu niż inne grunty. W stanie luźnym, jak już wspomnieliśmy, piaski ulegają nieraz znacznemu zagęszczeniu pod wpływem wstrząsów. Ogólnie biorąc piaski luźne stanowią grunt mniej pewny (segregator aktów prawnych).

Szczególną uwagę należy poświęcić piaskom o właściwościach kurzawkowych lub „kurzawkom“ oraz piaskom ulegającym upłynnieniu. Kurzawki są to piaski drobnoziarniste, zazwyczaj o równomiernym układzie uziarnienia, nawodnione, zalegające w wodzie znajdującej się pod ciśnieniem. Jeżeli do wiercić się do kurzawki rurą wiertniczą, natychmiast piasek podnosi się w rurze nieraz na parę metrów powyżej naturalnego poziomu zalegania. Jeżeli do złoża kurzawkowego dojść z boku, np. kopiąc głęboki dół lub rów, wówczas kurzawka wypływa z boku dołu jako ciecz (promocja 3 w 1). Zjawisko takie może występować również i wtedy, gdy głęboki dół zabezpieczony jest osłoną drewnianą lub stalową, a w osłonie tej znajdzie się otwór lub szczelina; kurzawka będzie wypływać przez tę szczelinę jak jednolita ciecz, dopóki nie zapełni dołu i nie zrównoważy ciśnienia działającego poza osłoną.