Kościół drewniany

Pierwotnie każdy kościół drewniany miał polichromię. Występowały różne kompozycje. Stosowano powtarzane rytmicznie bujne motywy dekoracji roślinnej i geometrycznej lub malowano fryzy arkadowe obiegające ściany pod stropem i mieszczące w poszczególnych arkadach namalowane postacie świętych. Czasem występowały malowidła narracyjne, np. przedstawiające sceny z życia Chrystusa i świętych (program uprawnienia budowlane na komputer).

Przykład zachowanej, niesłychanie cennej polichromii można oglądać w kościółku w Dębnie Podhalańskim. Ten słynny z pięknych form kościółek został wybudowany. wg przekazów ludowych, przez zbójników górskich z modrzewi wyciętych z pogańskiego gaju. Polichromię wnętrza wykonano ok. 1500 r. techniką patronową, polegającą na tym, że pasy kurdybanowe, wyciskane i wycinane we wzory, nasycano barwnikami naturalnymi i odciskano (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Występuje 77 motywów nawiązujących do wzorów perskich, arabskich, syryjskich i in., wskazujących na wpływy Wschodu, które mogły łatwo tu przeniknąć, ponieważ kościółek znajdował się przy ważnym szlaku komunikacyjnym.

W województwie małopolskim zachowała się jeszcze cenna polichromia z roku 1618 w kościele w Grywałdzie, z roku 1619 w Iwkowej, z wieku XVI w Binarowej oraz w’ kilku innych obiektach. Jedno z najpiękniejszych wnętrz wf polskiej architekturze drewnianej zdobione polichromią z 1630 r. w Łękawicy (woj. śląskie) spłonęło w 1992 r.
W detalach architektonicznych kościółków drewnianych można spotkać przykłady przenoszenia form kamieniarskich na drewno (uprawnienia budowlane).

Odrzwia z grubych kłód dłutowano na kształt ostrołukowych portali gotyckich, szczyty zdobiono barokowymi esownicami, zapożyczonymi z architektury murowanej, a czasem we wnętrzach wykonywano imitacje sklepień przed odpowiednie ukształtowanie deskowania, przytwierdzonego do krążyn zawieszonych na więźbie dachu.
W panoramie polskiej wsi zawsze można było napotkać krzyże, figury i kapliczki przydrożne. ustawione najczęściej na rozdrożach, u wejścia do wsi, a także w miejscach uważanych przez lud za niebezpieczne. Kapliczki miały różne formy. Występowały kapliczki wiszące na drzewach, a także kapliczki domkowe, skrzynkowe, podcieniowe, otwarte i urocze, najprostsze - kapliczki słupkowe. ongiś najbardziej charakterystyczne na Ziemi Kaszubskiej i na Podhalu (program egzamin ustny).

Drewniane cerkwie unickie

Drewniane cerkwie unickie i prawosławne znajdują się głównie w województwach: małopolskim, podkarpackim, lubelskim i podlaskim. Rozwiązania ich są rozmaite. Jedne, ulegające wpływom Zachodu, mają układ zbliżony do rzymskokatolickich kościołów podłużnych, inne ulegające wpływom Wschodu bardziej przypominają cerkwie rusko- bizantyjskie o układach centralnych. Występują też odmiany i skrzyżowania różnych typów (opinie o programie).
Cerkwie z reguły są obiektami niezbyt dużymi. Wnętrze jest podzielone na: prezbiterium przeznaczone wyłącznie dla kapłanów, nawę główną, w której zbierali się mężczyźni i babiniec, czyli wnętrze przeznaczone dla kobiet. Układy są zawsze symetryczne, osiowe, przy czym oś budynku przebiega w kierunku wschód-zachód. Charakterystyczne są zrębowe kopuły cztero- lub rzadziej ośmiopołaciowe nad nawą i prezbiterium. Trójdzielność wnętrza i układ centralny podkreślano zazwyczaj na zewnątrz odpowiednim ukształtowaniem bryły cerkwi.

Dachy, kopuły i wieńce ścian pokrywano gontami: później pojawiły się też odeskowania pionowe (segregator aktów prawnych).
Nad babińcami lub w pewnej odległości od korpusu cerkwi wznoszono dzwonnice o konstrukcji słupowej lub wieńcowej. Zawieszane w nich dzwony pozostawały nieruchome. W celu wydobycia dźwięku poruszano tylko serca dzwonów, co wywoływało mniejsze naprężenia dynamiczne niż podczas ich rozkołysania.
Najbardziej charakterystycznym elementem wnętrza jest ikonostas, czyli wysoka ściana oddzielająca prezbiterium od nawy głównej (promocja 3 w 1).

Pokryta ikonami, zawieszonymi w pięciu rzędach w ściśle określonym porządku tematycznym, ma troje drzwi: środkowe, zwane carskimi wrotami, przez które mógł przechodzić tylko kapłan, car w dniu koronacji i młoda para w dniu ślubu, drzwi prawe - diakońskie i lewe. dla innych osób duchownych. Polichromie, ikony, złocenia i ażurowe formy carskich wrót, lichtarzy i innych snycerskich zdobień nadają wnętrzu bogaty wystrój.