Ludność rolnicza

Wraz z jego upadkiem rozpoczyna się wielowiekowy kryzys w rozwoju miast, trwający praktycznie do czasu powstania nowej formacji społeczno-gospodarczej i politycznej - feudalizmu. Przyniósł on nowoczesny system w zakresie własność i i rolniczego użytkowania ziemi („trójpolówkę"), który zaowocował znacznym rozwojem gospodarki rolnej, a wraz z nią rzemiosła i handlu (program uprawnienia budowlane na komputer). Wówczas to właśnie zaczynają powstawać ośrodki rzemieślniczo-handlowe typu miejskiego, których zasadniczą część mieszkańców stanowiła ludność rolnicza. Zakładano je bądź to w sąsiedztwie siedzib wśród których dominują jednostki osadnicze o regularnych (szachownicowych) założeniach układu przestrzennego. Inicjuje go zbudowanie w pd.-zach.

Francji oraz na terytorium Anglii i Walii nowych miast, znanych pod nazwą hasticles („zaplanowanych miast") (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Zakładane z reguły na „surowym korzeniu" (realizowano je także na obszarze zajmowanym przez wiejskie jednostki osadnicze) przez władze rządowe, zasiedlane były w większości przez ludność rolniczą uprawiającą ziemię poza ufortyfikowanymi granicami miasta. W Walii były one zasadniczo ośrodkami garnizonowymi, natomiast działalność handlowa należała do drugorzędnych funkcji. Przykład szczególny stanowi w lej kategorii miast walijskie Flint (założone 1277), gdzie obronny zamek nad zlokalizowany został w pewnym oddaleniu od miasta „cywilnego" i połączony byt z nim zamkową bramą zlokalizowaną na linii gł. arterii komunikacyjnej (uprawnienia budowlane).

Wodne miasto

Podobnego typu „zaplanowane miasta" zakładano m.in. w pn. części dzisiejszych Włoch oraz w Holandii. W pierwszym przypadku („ziemie otoczone murami"), w swej przestrzennej formie oraz funkcjonalnym obrazie podobne były do francuskich bastides. W Holandii określono je terminem graditen st.iden („wodne miasta" - nazwa wywodzi się od słowa gracht - „kanał odwadniając y"), gdyż ich powstanie związane było z koniecznością budowy kanałów odwadniających (program egzamin ustny).

Zakładaniu licznych nowych miast w środk. i wsch. Europie sprzyjały nowatorskie rozwiązania prawne i administracyjne dotyczące warunków ich lokalizacji i zasad funkcjonowania, znajdujące wyraz m.in. w tzw. prawie chełmińskim oraz prawie magdeburskim. Wiele spośród nich odnotowało szczególnie dynamiczny rozwój w okresie XIII XVI w. za sprawą przynależności - związku ok. 200 miast, którego członkowie uzyskiwali liczne przywileje w zakresie handlu, stanowiącego jeden z najważniejszych czynników miasto twórczych; Hanzę tworzyły m.in. Amsterdam Brema (Bremen), Gdańsk, Hamburg, Kraków Lubeka (Lubeck), Toruń (opinie o programie).

Nowe koncepcje urbanistyczne w Europie przynosi okres renesansu, nawiązujący z jednej strony do pragnienia zmaterializowania nienowej idei miasta idealnego, z drugiej zaś di zmiany strategii wojennej i konieczności stworzenia w związku z tym nowego miasta- -twierdzy, co zaowocowało realizacją szeregu tego typu ośrodków. Ich układy przestrzenne znamionuje wręcz geometryczna dokładność i matematyczna precyzja, wyrażana m.in. w standaryzacji poszczególnych elementów składowych w ramach swoistych urbanistycznych modułów (segregator aktów prawnych). Najbardziej znanym, a zarazem klasycznym przykładem miasta- twierdzy, założonego na koncentryczno- -obwodowym planie, jest Palma Nova (Włochy zrealizowana w 1593 wg koncepcji włoskiego architekta i teoretyka urbanistyki Vincenzo Scamozziego (patrz plansza). Do grupy idealnych miast-twierdz okresu renesansu zaliczane są m.in. holenderskie Naarden oraz francuskie Philippeville i Charleville. Okres ten zaznaczył się równocześnie wprowadzeniem do licznych istniejących miast europejskich (lokowanych nierzadko w czasach rzymskich) nowych układów rezydencjalnych, zakładanych z zasady na szachownicowym planie, oraz silnie rozbudowanych nowoczesnych systemów fortyfikacji, choćby w Turynie (Torino), Kolonii (Koln) czy Nancy. W Polsce najlepiej zachowanym przykładem idealnego miasta renesansu jest Zamość, lokowany w I 580 przez lana Zamoyskiego, powstały wg projektu opracowanego w 1578 przez Bernarda Morando - włoskiego architekta rodem z Padwy (promocja 3 w 1).