Łupliwość

Łupliwość można określić jako odwrotność wytrzymałości na rozłupanie; ocenia się ją ilościowo - pod kątem widzenia nakładu siły potrzebnej do rozłupania oraz jakościowo - z punktu widzenia gładkości uzyskanej powierzchni przełupu. Obróbka drewna łupaniem straciła w porównaniu z przeszłością swe znaczenie i zeszła wobec innych metod obróbki na dalszy plan; mimo to zagadnienie wytrzymałości drewna na rozłupanie jest w dalszym ciągu aktualne ze względu na naprężenia łupiące, jakie występują w konstrukcjach drewnianych pod wpływem połączeń, a zwłaszcza pod działaniem gwoździ, wkrętów i śrub (program uprawnienia budowlane na komputer).

Łupliwość drewna polega na tym, że pod działaniem narzędzi o kształcie zbliżonym do klina drewno ulega rozłupaniu; ostrze klina działa tnąco tylko w pierwszej fazie, do chwili wprowadzenia klina w drewno, po czym zaczynają działać momenty łupiące, a szczelina rozłupu wyprzedza ostrze klina. Łupliwość stanowi cechę materiałów anizotropowych, w których występuje zróżnicowanie wytrzymałości zależnie od kierunku działania siły.
Łupliwość zależy od gatunku drewna i od jego budowy oraz od kierunku działania sił łupiących.

Drewno o równomiernej budowie ma dużą łupliwość; zmniejsza się ona pod wpływem takich wad, jak skręt lub falistość włókien, czeczotowatość, sęki, skupienia żywiczne itp. Najsilniej zaznaczona łupliwość występuje wzdłuż płaszczyzn promieniowych, mniejsza wzdłuż płaszczyzn stycznych, nie ma zupełnie łupliwości w kierunku prostopadłym do przebiegu włókien; w poprzek włókien można drewno przeciąć, nie można go natomiast rozłupać (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Łupliwość odgrywa konkretną rolę w obróbce drewna. Na wykorzystaniu łupliwości oparte są takie procesy technologiczne, jak ręczne i mechaniczne rąbanie drewna, wyrób klepek, gontów itp. Z łupliwością wiąże się pękanie, którego nasilenie rośnie w miarę wzrostu łupliwości drewna.
Łupliwość wykorzystuje się stosując przy obróbce drewna siekierę lub inne, podobne w działaniu narzędzia.

Wytrzymałość na rozłupanie

W miarę wzrostu ciężaru drewna maleje jego łupliwość (uprawnienia budowlane). Z punktu widzenia łupliwości można zgrupować poszczególne gatunki drewna w następujący szereg:
Drewno o największej łupliwości: bambus.
Drewno o bardzo dużej łupliwości: świerk, jodła, wejmutka. topola, osika.
Drewno o dużej łupliwości: dąb, buk, olcha, orzech, lipa, kasztanowiec, sosna, modrzew, cis.
Drewno trudno łupliwe: śliwa, przeorzech (hikory), grusza, jabłoń, jawor, jesion.
Drewno bardzo trudno łupliwe: wiązy, trześnia, grab, grochodrzew, brzoza, sosna czarna (program egzamin ustny).
Drewno prawie niełupliwe: dereń, heban, palisander.
Drewno niełupliwe: gwajak, palmy.

Miarę łupliwości drewna stanowi wytrzymałość na rozłupanie; im większa jest łupliwość, tym mniejsza jest wytrzymałość drewna na rozłupanie i na odwrót.
Wytrzymałość na rozłupanie jest to wyrażony w kG/cm2 stosunek siły powodującej rozłupanie drewna do pola przekroju odniesienia albo wyrażony w kG/cm stosunek siły do szerokości badanej próbki (opinie o programie).
Wytrzymałość na rozłupanie można badać w dwóch kierunkach: przy sile działającej prostopadle do przekroju stycznego lub przy sile działającej prostopadle do przekroju promieniowego.

Wytrzymałość na rozłupanie w kierunku prostopadłym do przekroju promieniowego jest większa od wytrzymałości w kierunku prostopadłym do kierunku stycznego; wyjątek w tym kierunku stanowi sosna i dąb szypułkowy. Wytrzymałość na rozłupanie drewna liściastego jest większa niż drewna iglastego; im większa jest wysokość promieni rdzeniowych, tym mniejsza jest wytrzymałość drewna na rozłupanie (segregator aktów prawnych).

W celu określenia wytrzymałości na rozłupanie z jednej beleczki o wymiarach 11x2x2 cm wyrabia się dwie próbki, z których jedną przeznacza się do badania wytrzymałości na rozłupanie w kierunku prostopadłym do przekroju stycznego, drugą do badania w kierunku prostopadłym do przekroju promieniowego. Między próbkami wyrabia się kostkę o wymiarach 2X2X2 cm przeznaczoną do badania wilgotności i ciężaru właściwego (promocja 3 w 1).
Miejsca nawiercenia ustala się na próbkach za pomocą stalowego szablonu.