Materiały kamienne

Dla ścisłego określenia pochodzenia należy zbadać surowiec wyjściowy, z którego wypełniacz został otrzymany. Należy tu zwracać uwagę na:
a) rodzaj skały, jej pochodzenie, ewentualnie okres geologiczny oraz strukturę i zawarte w skale substancje obce,
b) gęstość i ciężar objętościowy,
c) nasiąkliwość i porowatość (program uprawnienia budowlane na komputer).

Materiały kamienne o strukturze krystalicznej, a zwłaszcza szklistej, są gorszymi wypełniaczami niż materiały o strukturze bezpostaciowej.
Jedną z najważniejszych cech charakterystycznych wypełniaczy jest zachowanie się ich w mieszance z asfaltami.
Zachowanie to można scharakteryzować następująco:
- chłonność asfaltu (zdolność absorpcyjna),
- właściwości mieszanek w porównaniu do właściwości czystego asfaltu:
- temperatura mięknienia,
- ciągliwość,
- temperatura łamliwości (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Badania penetracji mieszanek asfaltów z wypełniaczami nie dają wiarygodnych wyników, gdyż w czasie przygotowywania próbek mieszanek do penetracji następuje zawsze sedymentacja składnika mineralnego.
Do pomiarów powierzchni właściwej wypełniaczy stosuje się aparaty Blaine’a i Leo-Nurse’a. W aparatach tych oznacza się powierzchnię właściwą proszków mineralnych na podstawie oporu, jaki napotyka powietrze przepływające przez warstwę badanego materiału o znanej grubości i zagęszczeniu (uprawnienia budowlane).
Próbkę materiału kamiennego o uziarnieniu 1 - 2 mm po wysuszeniu otacza się na gorąco smołą lub asfaltem w takiej ilości, aby stworzyć na materiale kamiennym dość grubą błonę bitumiczną. Po wystygnięciu otoczonej masy odłupuje się kilka próbek wielkości fasoli, umieszcza w zlewce i zalewa wodą.

Przyczepność zła

Próbkę masy gotuje się przez 10 minut, licząc czas od chwili rozpoczęcia wrzenia. Po 10 minutach wrzenia odstawia się naczynie i zlewa ostrożnie wodę znad próbki wraz z odłączonym od materiału mineralnego bitumem (program egzamin ustny). Pozostały na dnie zlewki grys wyrzuca się na bibułę i po wsiąknięciu wody ocenia pod lupą ilość ziaren pozbawionych otoczki bitumicznej. Wynik ocenia się czterostopniowo:
- przyczepność bardzo dobra: wszystkie ziarna są otoczone bitumem; ziaren o powierzchni pozbawionej otoczki bitumicznej nie ma;
- przyczepność dobra: większość ziaren ma nie naruszoną otoczkę bitumiczną; ilość ziaren pozbawionych otoczki bitumicznej jest mniejsza niż 50%;
- przyczepność słaba: powyżej 50% ziaren jest pozbawionych otoczki bitumicznej;
- przyczepność zła: większość ziaren - powyżej 75% - jest pozbawiona otoczki bitumicznej.
Jako normalne wypełniacze stosuje się materiały kamienne o przyczepności dobrej i bardzo dobrej.

Drugim łatwym sposobem określenia przyczepności bitumu do materiału mineralnego jest określenie tzw. stopnia hydrofilności (opinie o programie). Przez stopień hydrofilności rozumie się stosunek objętościowy pewnej ilości odważonej mączki mineralnej (np. 10 g), przechowywanej w ciągu 72 godzin pod wodą (tzn. w środowisku polarnym), do objętości zajmowanej przez taką ilość ciężarową tej samej mączki, przechowywanej w środowisku niepolarnym, a więc w benzolu lub w nafcie. Iloraz obu tych objętości jest miarą stopnia hydrofilności.
Materiały, których współczynnik jest większy od jedności, są hydrofilowe, gorzej się zespalają z bitumem niż materiały o współczynniku mniejszym od jedności, które należy uważać za hydrofobowe (segregator aktów prawnych).

Próbkę badanej mączki mineralnej suszy się w temperaturze 105°C do stałego ciężaru i przesiewa przez sito o otworach 0,075 mm. Około 100 G przesianej mączki umieszcza się w naczyniach wagowych i waży z dokładnością 0,05 G. Z tą samą dokładnością odważa się 15 G asfaltu typu drogowego o penetracji 60-r-80/25°C (asfalt D 70) i umieszcza w porcelanowej parowniczce o średnicy ok. 7,5 cm. Parowniczkę z asfaltem umieszcza się na łaźni piaskowej lub olejowej i ogrzewa tak, aby znajdujący się w parowniczce asfalt miał temperaturę 140°C±3°C. Temperaturę tę należy utrzymywać w ciągu całego badania (promocja 3 w 1).