Melafiry

Ze względu na własności emulgacyjne lego błota nie należy używać melafirów (szczególnie melafiru regulickiego) do budowy lekkich i średnich typów nawierzchni bitumicznych. Użycie kruszywa zwykłego z porfiru krakowskiego do budowy nawierzchni jest w’ zasadzie możliwe z zastrzeżeniem, że będą to odmiany kamienia świeżego (niezwietrzałego) o wysokich cechach wytrzymałościowych i nie wykazujące własności emulgacyjnych (program uprawnienia budowlane na komputer).

Melafiry podobnie jak diabazy i porfiry dolnośląskie mają wyraźniejszą budowę krystaliczną i wykazują mniejszy stopień zwietrzenia. Kilkakrotnie przeprowadzane badania przydatności tych materiałów zarówno laboratoryjne, jak i na drogach nie wykazały cech ujemnych w stosunku do lepiszcz bitumicznych. Z tego względu materiały te nadają się do produkcji kruszywa zwykłego i granulowanego do budowy nawierzchni bitumicznych pod warunkiem, że materiał nie będzie zwietrzały ani zanieczyszczony (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Diabaz z Niedźwiedziej Góry w powiecie chrzanowskim jako kruszywo zwykłe i granulowane hadaje się całkowicie do budowy wszelkiego rodzaju nawierzchni. Kruszywo musi być produkowane tylko z materiału świeżego. W kamieniołomie w Niedźwiedziej Górze ze względu na pokruszenie złoża skalnego i krótkopryzmatyczne płaszczyzny oddzielności poważna część materiału jest zwietrzała i tworzy otoczki dokoła rdzeni materiału niezwietrzałego. Przy prawidłowej produkcji należy urobek segregować i odrzucać materiał zwietrzały na hałdę (uprawnienia budowlane).

Andezyly pienińskie są stosowane w niewielkim tylko zakresie do wyrobu kruszywa zwykłego. Odmiany mocniejsze koloru ciemnego mogą nadawać się do wyrobu kruszywa granulowanego i produkcji grysów bitumowanych. Ze względu na oblitość skał osadowych w Polsce ogromne znaczenie ma zagadnienie dostosowania tych materiałów do wyrobu kruszywa, a zwłaszcza kruszywa granulowanego, co umożliwiłoby stosowanie go do budowy tanich nawierzchni ulepszonych i racjonalne zużytkowanie materiałów miejscowych. Wiele z tych materiałów znajduje już dość duże zastosowanie, np. dolomit z kopalni galmanu w Szarleju (do dolnych warstw nawierzchni bitumicznych), niektóre z piaskowców karpackich, zwłaszcza do budowy i utrzymania dróg tłuczniowych (program egzamin ustny).

Dywaniki smołowe

Stosunkowo duże znaczenie jako materiał do wyrobu kruszywa mają piaskowce i wapienie Pasma Krakowsko-Wieluńskiego, Wyżyny Śląskiej i Świętokrzyskiej i południowo-wschodnich województw Polski. Duży postęp w dostosowaniu wapieni twardych i średnio twardych dokonany został na terenie woj. kieleckiego. Prowadzone przez mgr inż. H. Pałysa kilkuletnie badania potwierdziły możliwość użycia wapieni twardych (Sitkówka, Czarnów, Górno, Zagnańsk) oraz średnio twardych z okolic Buska i Chmielnika do wyrobu kruszywa do grysów smołowanych (opinie o programie).

Wykonane z nich dywaniki smołowe zachowują się pod wpływem działania ruchu zupełnie dobrze, a koszty ich wykonania są niewspółmiernie mniejsze niż przy użyciu kruszywa dowożonego z kamieniołomów dolnośląskich. Kruszywem naturalnym nazywamy materiał skalny rozdrobniony wskutek działania wielu czynników, jak np. wiatru, wody (rzeki, jeziora i morza) oraz lodowców.

Kruszywo naturalne ze względu na wielkość poszczególnych ziarn dzieli się na:

• piaski,
• żwiry,
• pospółki,
• otoczaki,
• iły i gliny.

Ostatnio wydane Polskie Normy przewidują bardziej szczegółowy podział i charakterystykę piasków, żwirów i po spółek, a mianowicie PN/53-B-06711, B-06712, B-06713 (segregator aktów prawnych).

Ze względu na pochodzenie żwiry dzielą się na kopalne i rzeczne. Żwiry kopalne występują najczęściej jako złoża stanowiące nagromadzenie produktów segregacji wód cofających się lodowców z okresu dyluwialnego. Żwiry kopalne w rzadkich tylko przypadkach występują bez domieszek, najczęściej tworzą tzw. pospółkę, tj. mieszaninę ziarn grubszych i drobniejszych do pyłu włącznie oraz gliny. Pospółka jest bezpośrednio stosowana do niektórych robót drogowych (np. konserwacji nawierzchni tłuczniowych) (promocja 3 w 1). W większości przypadków wymagana jest większa czystość żwirów kopalnych, z tego względu muszą być one przed użyciem i przesiewane i przemywane.