Nośność rzeczywista uprawnienia budowlane

W przypadkach zbadania rzeczywistej nośności elementów można odstąpić od postanowień norm, dając np. mniejsze grubości spoin pachwinowych lub mniejsze ich długości. Jest to dopuszczalne w elementach produkowanych seryjnie pod warunkiem uzyskiwania stałej jakości wyrobów i ciągłej kontroli produkcji (program uprawnienia budowlane na komputer).
Pas górny wiązara w dachu bezpłatwiowym jest narażony na bezpośrednie działanie obciążeń, często rozłożonych równomiernie. Wówczas oprócz sił osiowych powstają w pasie górnym momenty zginające. Pas ten należałoby traktować jako belkę ciągłą na sprężystych podporach (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Aby uniknąć żmudnych obliczeń, zwykle przyjmuje się wielkości momentów w sposób uproszczony. Biorąc pod uwagę oznaczenia i przyjmując moment maksymalny dla belki swobodnie podpartej, będzie:
a) moment przęsło wy przedziału skrajnego
b) moment przęsłowy przedziałów pośrednich
c) moment podporowy we wszystkich węzłach pośrednich

W przypadku przedziałów o różnych długościach do obliczania momentów zginających należy przyjmować właściwe dla danych przedziałów długości (uprawnienia budowlane). Moment podporowy natomiast można obliczać jako średni z momentów, do których obliczenia przyjęto długości przedziałów przy węzłowych.
W wiązarach trapezowych największa siła ściskająca w pasie występuje w przedziałach środkowych, w których działa mniejszy moment zginający.

W przedziale skrajnym jest odwrotnie, gdyż najmniejsza siła ściskająca działa przy największym momencie zginającym.
W dachach, w których płatwie są ułożone prostopadle do połaci i projektowane tylko na przenoszenie obciążeń w płaszczyźnie większej wytrzymałości przy zginaniu, należy pozostałą składową obciążenia przenieść na płatew kalenicową lub okapową. Jeżeli pokrycie dachowe nie przenosi obciążeń składowych, to stosuje się ściągi, które przekazują składowe na płatew kalenicową.

Gdy pokrycie dachowe jest sztywne i może przenosić siły ściskające, to za jego pomocą składowe obciążenie przejmuje płatew okapowa (program egzamin ustny).

Obciążenie pionowe

W zależności od podanych wyżej dwóch przypadków można rozpatrywać różne schematy obciążenia wiązara dachowego ciężarem stałym lub zmiennym (śniegiem). Zwykle do obliczenia sił w prętach kratownicy przyjmuje się niesłusznie schemat. Obciążenie pionowe trzeba rozłożyć na składowe: prostopadłe i równoległe do połaci dachu. Węzły pośrednie wiązara dachowego są obciążone tylko składowymi prostopadłymi do pasa górnego (opinie o programie). W zależności od tego, która płatew skrajna przejmuje pozostałe obciążenia składowe w połaci dachu, obciąża się siłami równoległymi do pasa górnego węzeł kalenicowy lub okapowy.

Takie przyjęcie schematów obciążenia kratownicy wpływa na zmianę wielkości sił występujących w górnym pasie wiązara. Obciążenie węzła kalenicowego powoduje zwiększenie sił. Największa siła wzrasta o ok. 5%. Natomiast obciążenie węzła okapowego przyczynia się do zmniejszenia sił ściskających w górnym pasie wiązara. W przypadku obciążenia największa siła maleje o ok. 24%. W tym przypadku opłaca się więc uwzględnić zmniejszenie siły przy wymiarowaniu pasa ściskanego.

W wiązarach, w których pręty kraty nie przecinają się w węzłach w jednym punkcie, należy uwzględniać przy wymiarowaniu pasa dolnego i górnego wpływ dodatkowych momentów zginających. Jako przykład rozpatrzymy pas dolny, którego układ sił wewnętrznych w węzłach. Węzeł B jest w równowadze pod działaniem sił z prętów zbiegających się i pod działaniem momentu zginającego (segregator aktów prawnych). Składowe pionowe sił w krzyżulcach dają względem punktu B moment MB, który jest sumą momentów składowych.

Moment ten należałoby rozdzielić na wszystkie pręty zbiegające się w węźle proporcjonalnie do ich sztywności. Ponieważ jednak pręty skratowania w porównaniu z pasami mają znacznie mniejsze sztywności, więc zwykle przyjmuje się założenie, że cały moment przypada na pasy sąsiednich przedziałów. W przypadku niejednakowych długości przedziałów i w założeniu, że cały pas ma jednakowy moment bezwładności, rozdział momentu węzłowego odbywa się odwrotnie proporcjonalnie do długości przedziałów. Otrzymamy Jeżeli w węźle A nie ma dodatkowego momentu, to maksymalny moment zginający na długości pierwszego przedziału pasa dolnego wystąpi w punkcie przecięcia się krzyżulca Kx z pasem.

Należy przyjmować, że w obrębie węzła nie zachodzi zmiana momentów „skokowo”, lecz odbywa się liniowo między punktami przecięcia krzyżulców (promocja 3 w 1).