Obliczenie sił krytycznych

Natomiast obliczenie sił krytycznych w prętach konstrukcji złożonej, np. w kratownicach o siatce trójkątnej, nie zawsze jest łatwe (program uprawnienia budowlane na komputer). W tym przypadku mnożymy obciążenia dopuszczalne przez współczynnik bezpieczeństwa i sprawdzamy siły w każdym elemencie oraz stateczność całości za pomocą metody kolejnych przybliżeń. Ten sposób postępowania jest wskazany zwłaszcza dla konstrukcji niejednorodnych, do których należą również rusztowania rurowe (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Metoda ta jest zalecana w p. 3.2 komentarzy do przepisów C. M. 1956, które podają następującą definicję współczynnika bezpieczeństwa Współczynnik bezpieczeństwa jest właściwie dobrany wówczas, jeżeli konstrukcja nie ulegnie zniszczeniu albo - dokładniej - jeżeli prawdopodobieństwo zniszczenia budowli nie przekroczy wartości dopuszczalnej po obciążeniu jej siłami, (albo tylko niektórymi z nich - co jest bardziej niekorzystne) dopuszczalnymi pomnożonymi przez ten współczynnik” (uprawnienia budowlane).

Przy ustalaniu współczynnika bezpieczeństwa należy więc rozważyć dwie możliwości zniszczenia:

• rozerwanie stali,
• utratę stateczności sprężystej.

Podajemy tutaj przepisy obowiązujące w kilku państwach, określające naprężenia dopuszczalne i współczynniki bezpieczeństwa (program egzamin ustny).

Francja, a) Przepisy CM 1956 r. [R 1] opierają swoje postanowienia na badaniu stali na rozerwanie i pozwalają przyjmować dla stali miękkiej ADx Char- pente 35/46, o wytrzymałości na rozerwanie zawartej od 35 do 46 kG/mm^{I. 2} następujące naprężenia dopuszczalne

Przy uwzględnieniu obciążeń i przeciążeń oprócz wpływu wiatru - 16 kG/mm².

• Przy uwzględnieniu obciążeń i przeciążeń oraz wpływu wiatru - 18 kG/mm².

W przepisach tych nic się jednak nie mówi o rusztowaniach rurowych (opinie o programie).

1. Przepisy z 18 lutego 1957 r. [R 8] podają dla rur stalowych Thomas zgrzewanych, typ 40-49, maksymalne naprężenia na zginanie 10 kG/mm² oraz dopuszczalne obciążenia osiowe ze względu na wyboczenia aż do wysokości 2,50 m między podłużnicami albo poprzecznicami. Obciążenia te obliczono ze wzoru Eulera, stosując współczynnik bezpieczeństwa od 2,1 do 2,3.
2. Przepisy z 24 stycznia 1961 r. [R 11] w art. 2 postanawiają: „W przypadku szczególnym rusztowań metalowych powszechnie używanego typu, stosunek między obciążeniem niszczącym i obciążeniem użytkowym nie powinien być mniejszy od 4 dla każdego z elementów składowych rusztowania bez względu na rodzaj zastosowanego materiału”.

Budowa rusztowań

Budowa rusztowań innych od zwykle używanych przez przedsiębiorstwa w celu wznoszenia lub remontowania budowli powinna być przedmiotem uprzedniego projektu zawierającego rysunki wykonawcze i ewentualnie obliczenia. Rysunki wykonawcze i ewentualnie projekt montażu powinny być przechowywane na budowie. To samo odnosi się do rusztowań wyższych od 20 m lub rusztowań przenoszących duże obciążenia” (segregator aktów prawnych).

Przepis nie podaje ani naprężeń, ani współczynnika bezpieczeństwa, jakie należy przyjmować do obliczeń rusztowań tej ostatniej kategorii.

• Norma DIN 1050 z 1957 r. [R 14] przewiduje dla stali miękkiej użytkowanej w warunkach odpowiadających postanowieniom C.M. 1956 naprężenia 14 i 16 kG/mm². Postanowienia te odnoszą się wg omawianej normy do rusztowań roboczych i stemplowań.
• Wielka Brytania. Norma British Standard 1 139:1951 r. [R 17], dotycząca wyłącznie materiału na rusztowania rurowe, przewiduje naprężenie dopuszczalne 12,6 kG/mm² dla stali mającej minimalną wytrzymałość na rozerwanie 35 kG/mm².
• Holandia. Zarządzenie Inspekcji Pracy Holandii z 1949 r. [R 25] przewiduje, że dla stali mającej minimalną wytrzymałość na rozerwanie 37 kG/mm² naprężenie dopuszczalne nie powinno przekroczyć 14 kG/mm² (promocja 3 w 1).
• Stany Zjednoczone. Norma American Standard Safety Code for Building Construction z 7 czerwca 1944 r. [R 16] w p. 1.4 cz. 9 postanawia:,, Wszystkie rusztowania oraz ich podpory powinny być zdolne do przeniesienia obciążeń, jakim są poddane, ze współczynnikiem bezpieczeństwa co najmniej 4”.