Obwód fortyfikacji

W centrum miasta widnieje zabytek z XII wieku - cerkiew Borysa i Gleba. Zachował się system murów obronnych zbudowanych i malowniczo wznoszących się na falistym terenie miasta. Obwód fortyfikacji zakreśla obszar najstarszej części Smoleńska rozwijającej się na układzie promienistym, który później rozciąga się żywiołowo na całe miasto. Ośrodkiem tej najstarszej, centralnej dzielnicy staje się z czasem kwadratowy ogród „Błonie”, założony w drugiej połowie XVill wieku w ramach akcji regulacyjnej Katarzyny Ii, jako ośrodek, wokół którego grupowały się wówczas budynki urzędów (program uprawnienia budowlane na komputer).

W okresie radzieckim Smoleńsk szybko rośnie (do 156 tys. mieszkańców w r. 1939) i pokrywa się nowymi osiedlami mieszkaniowymi. W centrum miasta, obok Błonia, wyrastają gmachy Rady Obwodowej i teatru dramatycznego oraz nowy plac im. Karola Marksa odgrodzony jednak zabudową od Błonia i nie mający właściwych powiązań z siecią uliczną miasta (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Po wyzwoleniu Smoleńska barbarzyńsko zniszczonego przez faszystowskich najeźdźców kierownictwo architektoniczno-urbanistyczne jego odbudowy objął akademik G. Gole. Zachował on historyczną sieć promienistą korygując w wielu wypadkach trasy ulic (na spadkach) i uzupełniając istniejące ulice nowymi magistralami obwodnico wy mi. Otwarcie miasta ku rzece, wydobycie bogatej rzeźby terenu wznoszącego się do 80 m. nad poziom Dniepru, włączenie zabytków do żywego i jednolitego zespołu architektonicznego miasta - oto główne idee urbanistyczne projektu przebudowy Smoleńska (uprawnienia budowlane).

Plac Marksa

Autor umieścił centrum miasta w historycznym ośrodku wewnątrz murów obronnych, w bezpośrednim powiązaniu z Błoniem. Plac Marksa uległ przebudowie - połączył się z zieloną przestrzenią Błonia, przeobraził swe oblicze architektoniczne (przebudowa elewacji gmachu Rady Obwodowej) i wzbogacił się o akcent górujący nad całym miastem - wolno stojącą wieżę głównego budynku. U krawędzi wysokiego brzegu dnieprowskiego powstał plac Lenina, również związany z przestrzenią Błonia (program egzamin ustny). Zbocze wysokiego brzegu zostało tu ujęte w swobodny zielony amfiteatr.

Z placu Lenina wychodzi nowy prospekt-prospekt Wojny Narodowej, pomyślany jako nowa oś kompozycyjna miasta. To rozszerzające się założenie bulwarowe (szerokości 80-85 m przy placu Lenina, do 120-150 m przy południowej obwodnicy na skrzyżowaniu z wewnętrzną magistralą okrężną tworzy nowy plac im. J. Stalina. Na obu nowych placach stanąć mają pomniki. System placu Marksa, związanego z Błoniem i prospektem Wojny Narodowej, a poprzez ten ostatni - z placem Lenina i Stalina, w zestawieniu ze skarpą wysokiego brzegu i doliną Dniepru ukształtuje nowe centrum Smoleńska, w którego zespół wejdą organicznie zabytki sędziwej przeszłości: mury obronne, sobór Uspienski, cerkiew Borysa i Gleba i inne (opinie o programie).

Realizacja tego układu odbywa się nie bez zakłóceń wywołanych głównie faktami dokonanymi w pierwszych latach odbudowy. Ingerencja „Prawdy" w r. 1950 pomogła w ukróceniu samowoli budowlanej niektórych władz miejscowych i w umocnieniu dyscypliny urbanistycznej w oparciu o zatwierdzony plan generalny (segregator aktów prawnych).

Projekt centrum Woroneża opracowany przez L. Rudniewa przyjmuje za punkt wyjścia bogate walory naturalne miasta usytuowanego na wysokim brzegu rzeki Woroneż, w pobliżu Donu, oraz historyczny system trzech głównych magistral miasta, spośród których szczególnie ważne są prospekt Rewolucji i ulica Plechanowa. Ulice te powstały ze starych szos z Moskwy, Riazania i Tambowa zbiegających się niegdyś u kremla woroneskiego (dziś nie istniejącego). Plan miasta przewiduje założenie tamy na rzece i zatopienie błotnistych terenów na dolnym tarasie tak, by wody Woroneża doszły do stóp skarpy wysokiego brzegu; wzdłuż górnej krawędzi skarpy założony zostaje szeroki bulwar, a zabudowa prospektu Rewolucji od strony rzeki kształtuje się z szeregu gmachów wolno stojących oddzielonych obszernymi odstępami (promocja 3 w 1).