Oś celowa lunety

Oś celowa lunety może zajmować położenie poziome, pęcherzyk będzie na środku rurki libeli, ale odczyt na kole pionowym nie będzie równy zeru. W takim wypadku pomiar kąta pionowego wykonuje się w ten sposób, że lunetę przy kole prawym, czyli takim położeniu lunety, kiedy koło pionowe znajduje się po prawej stronie lunety, zgodnie z kierunkiem celowania, naprowadza się na punkt M. Po doprowadzeniu libeli do poziomu wykonuje się odczyt R na kole pionowym (program uprawnienia budowlane na komputer).
litu ze statywem. Nogi statywu są z głowicą połączone przegubowo i zakończone specjalnym okuciem, które łatwo daje się wbijać w grunt.

Przegubowo połączenie nóg pozwala na ustawienie głowicy statywu na dowolnej wysokości, wygodnej dla obserwatora (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Każdy instrument ma odchylenie od idealnego (teoretycznego) schematu. Błędy instrumentu w zależności od ich pochodzenia dzielimy na dwie grupy:
- wynikające z niedokładnego wykonania i montażu instrumentu i jego części,
- powstałe wskutek zmiany wzajemnego położenia oddzielnych części i osi instrumentu.

Błędy pierwszej grupy nie mogą być usunięte w czasie eksploatacji instrumentu (uprawnienia budowlane). Powinny one być określone i usunięte w specjalnych laboratoriach. Druga grupa błędów ujawnia się podczas sprawdzania instrumentu i usuwa się je drogą rektyfikacji instrumentu.
Wykonywanie pomiarów bez sprawdzenia instrumentu i jego rektyfikacji jest niedopuszczalne.
W szczególnych wypadkach określa się wielkości charakteryzujące błędy instrumentu i wprowadza je w postaci poprawek do wyników pomiarów.

Podstawowe warunki geometryczne, które powinny być w teodolicie spełnione, wynikają ze schematu pomiaru kąta poziomego:
- oś obrotu instrumentu powinna być pionowa,
- płaszczyzna limbusa powinna leżeć w płaszczyźnie poziomej,
- płaszczyzna celowania (kolimacyjna) powinna być płaszczyzną pionową.
W celu zachowania tych warunków wykonujemy następujące sprawdzenie teodolitu (program egzamin ustny).

Oś libeli rurkowej na alidadzie koła poziomego powinna być prostopadła do osi obrotu (głównej) instrumentu. Sprawdzenie przeprowadza ii«. następująco: ustawia się libelę równolegle do dwóch śrub i za ich pomocą doprowadza się pęcherzyk na środek wykonaniu obrotu alidady o 180° poprawia się położenie osi Id < li o połowę łuku odchylenia pęcherzyka libeli do środka skali. Czynność tę wykonuje się za pomocą specjalnych śrub rektyfikacyjnych libeli.

Czynności rektyfikacji

Oś celowa lunety powinna być prostopadła do poziomej osi obrotu lunety (opinie o programie). Kąt odchylenia osi celowej lunety od prostopadłej do poziomej osi obrotu lunety nazywamy błędem kolimacji lunety. W celu wyeliminowania tego błędu wybieramy odległy znajdujący się na horyzoncie wyraźnie widoczny punkt M, celujemy na niego lunetę, np. w położeniu koła prawego, i wykonujemy odczyt R na lirnbusie. Następnie przechylamy lunetę przez zenit i obracamy ją o 180°, H’ rolujemy na ten sam punkt przy położeniu koła lewego. Ponownie wykonujemy odczyt na lirnbusie L.
Przy drugim celowaniu do punktu M oś celowa lunety przyjmie położenie UiUx (segregator aktów prawnych).

Po wykonaniu odczytów w pierwszym i drugim położeniu lunety na limbusie nastawiamy odczyt średni N. Środek siatki nitek przy tym zejdzie z punktu M. Manipulując odpowiednio śrubkami rektyfikacyjnymi siatki nitek, naprowadzamy jej środek na punkt M.
Czynności rektyfikacji powtarzamy kilkakrotnie, do momentu kiedy błąd kolimacji c nie będzie przewyższał podwójnej dokładności instrumentu (promocja 3 w 1).
Pozioma oś obrotu lunety powinna być prostopadła do osi obrotu instrumentu (osi głównej).

Sprawdzenie tego warunku wykonujemy w sposób następujący: ustawiamy teodolit 30-h40 m od ściany dowolnego budynku i po spoziomowaniu limbusa środkiem siatki nitek celujemy na możliwie wysoko położony punkt A ściany. Przy unieruchomionej alidadzie nachylamy lunetę do położenia prawie poziomego i zaznaczamy ołówkiem na ścianie punkt alf który wyznacza nam środek siatki nitek.

Przekładamy lunetę przez zenit, obracamy o 180° i przy drugim położeniu lunety ponownie celujemy na punkt A oraz analogicznie zaznaczamy na ścianie punktu.