Otwarty tygiel
W przypadku asfaltów określenie temperatury zapłonu ma na celu stwierdzenie, czy badany materiał nie zawiera składników bardziej lotnych i lżejszych, które mogą być dodawane do asfaltów, np. w celu zwiększenia jego penetracji (program uprawnienia budowlane na komputer).
Do oznaczania temperatury zapłonu stosuje się aparat „otwarty tygiel” (Marcussona).
Temperatura, przy której pary powstające w tygielku zapalą się z lekkim wybuchem, jest temperaturą zapłonu.
Nagrzewając produkt w dalszym ciągu, tak aby jego temperatura wzrastała o 3 do 4°C na minutę, dochodzimy do temperatury, w której pary olejowe po oddaleniu zapalnika palą się nadal przynajmniej przez 3 sekundy. Odczytana w tym momencie temperatura jest temperaturą palenia, która jest przeciętnie wyższa o 20-50°C od temperatury zapłonu (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Temperatura mięknienia asfaltów według metody „Pierścienia i Kuli” jest to temperatura, przy której asfalt umieszczony w znormalizowanym pierścieniu i ogrzewany w ściśle określonych warunkach, pod ciężarem znormalizowanej stalowej kulki (lub kulka po przebiciu mięknącego asfaltu) dotknie podstawy aparatu. Norma PN-49/C-04021 podaje szczegóły wykonania pomiaru, wymiary pierścienia i kulki oraz szybkość podgrzewania (jednostka i skrót - temperatura mięknienia PiK - °C) (uprawnienia budowlane).
Temperatura mięknienia wyznaczona metodą „Pierścienia i Kuli” jest wyższa o ok. 10-r-14°C niż temperatura mięknienia wyznaczona metodą Kraemera-Sarnowa.
Penetracja jest miarą konsystencji asfaltu. Według PN-62/C-04134 penetrację („pen”) asfaltu oznacza się mierząc głębokość, do jakiej zagłębia się w badany asfalt znormalizowana igła pod obciążeniem 100 G w ciągu 5 s, przy temperaturze pomiaru 25°C. Jako jednostkę penetracji przyjęto zagłębienie igły na głębokość 0,1 mm.
Dokładne szczegóły pomiaru opisane są w wyżej wymienionej normie. Przy szczegółowym badaniu asfaltu dokonuje się pomiarów penetracji w różnych temperaturach, zmniejszając - w zależności od warunków pomiaru - obciążenie igły i czas jej zagłębiania się (program egzamin ustny).
Ciągliwość asfaltu
Oznaczanie penetracji w umownej temperaturze 25°C, przyjętej ogólnie w normach, jest wystarczające jedynie dla klasyfikacji handlowej asfaltów, nie mówi natomiast o zachowaniu się asfaltów w różnych temperaturach i o przebiegu krzywej penetracji. Dlatego przy dokładnych badaniach asfaltów bada się penetrację w różnych temperaturach.
Przy zastosowaniu obliczeniowych siatek logarytmicznych można uzyskać wykres zmian penetracji w różnych temperaturach w formie linii prostej.
Ciągliwość asfaltu może być uważana za wielkość związaną z kohezją, tj. wzajemnym przyciąganiem się cząsteczek na skutek sił działających między nimi.
W niskich temperaturach siły kohezji są bardzo duże, uniemożliwiające wzajemne przesuwanie się cząsteczek - asfalt rozciągany pęka. W wysokich temperaturach siły kohezji maleją, na skutek czego nitka asfaltu ulega szybkiemu zerwaniu - tym szybciej, im temperatura jest wyższa (opinie o programie).
Została wysunięta propozycja, aby ocenić tę cechę asfaltu przez określenie różnicy temperatur, w których asfalt ma ciągliwość 100 cm.
Przebieg ciągliwości asfaltu w różnych temperaturach daje na wykresie obraz krzywej „dzwonowej” z wyraźnym maksimum w temperaturze niższej o ok. 30°C od temperatury mięknienia danego asfaltu. Po obu stronach tego maksimum ciągliwość szybko maleje (segregator aktów prawnych).
Podobnie jak przy penetracji, badanie ciągliwości w umownej temperaturze 25°C nie daje obrazu zachowania się asfaltu w różnych temperaturach.
Nowsze prace badawcze [23] wprowadzają badania ciągliwości w temperaturach: 0, 1, 2, 4, 7, 10 i 15°C, przy czym przy badaniu ciągliwości w niskich temperaturach stosuje się zmniejszoną do 1 cm/min szybkość rozciągania próbki.
Temperatura łamliwości jest temperaturą, w której asfalt traci całkowicie swą plastyczność i staje się kruchy; jest to zatem temperatura, poniżej której nie można już uważać asfaltu za lepiszcze plastyczne. Do celów izolacyjnych oraz wyrobu papy należy stosować asfalty o możliwie niskich temperaturach łamliwości (promocja 3 w 1).
