Pachołki betonowe

W miarę wzrostu liczby typorozmiarów, jak np. ma to miejsce w grupie tematycznej N - od 7 do 37, robocizna ta wynosi już od 12,66 do 42,40%. Wyjątkowo w zakładzie w Ełku asortyment w tej grupie nie był w większym stopniu zróżnicowany (trylinka, pachołki betonowe, słupy ogrodzeniowe), co umożliwiło zmniejszenie ilości roboczogodzin zużytych na zmiany nitek produkcyjnych do 11,85% pomimo występowania w tej grupie aż 37 typorozmiarów (program uprawnienia budowlane na komputer). Na niską częstotliwość zmian nitek produkcyjnych w tym przypadku miał również wpływ dogodny układ zleceń w czasie.

Największe procentowe zużycie roboczogodzin wynikłe z częstej zmienności asortymentu produkcyjnego notujemy w grupie BK (elementów budowlano-konstrukcyjnych), gdzie liczba typorozmiarów wynosi od 42 do 182 i w ślad za tym zużycie to waha się od 55,41 do 86,30% (tabl. 5-2). Badanie zużycia robocizny bezpośredniej, potrzebnej na wyprodukowanie elementów w poszczególnych grupach (B, N, BK) oraz zużycia robocizny dodatkowej wynikającej ze zmienności krótkich serii produkcyjnych, miało na celu określenie procentowe poszczególnych czynników wpływających na zwyżkę pracochłonności z tytułu wzrastania liczby typorozmiarów wyrobów (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Przeprowadzona analiza szczegółowa wykazała, że na ogólny koszt wytwarzania składają się w zasadzie dwa główne czynniki, a mianowicie materiały i robocizna.
W grupie materiałów występują następujące składniki:
a) koszt bezpośredni materiałów (zakup),
b) koszty amortyzacji środków produkcji bezpośredniej (maszyny i narzędzia),
c) koszty amortyzacji budynków, placów, instalacji itp.,
d) koszty amortyzacji środków transportu zewnętrznego i wewnętrznego itp. (uprawnienia budowlane).

W grupie robocizny występują składniki:
- robocizna bezpośrednia,
- robocizna na prace przygotowawcze, jak np. transport materiałów do zakładu itp.,
- robocizna na prace pomocnicze, jak np. utrzymanie czystości hal produkcyjnych itp.,
- robocizna magazyniera i pomocy,
- robocizna konserwatorów maszyn i urządzeń, takich jak suwnice, wibratory, dźwigi, formy itp.,
- robocizna majstra i personelu technicznego,
- robocizna robotników placowych,
- robocizna personelu administracyjno-gospodarczego, zaopatrzenia i zbytu,
- robocizna obsługi maszyn i sprzętu oraz transportu wewnętrznego (program egzamin ustny).

Materiał i robocizna

Udział tych dwóch czynników, tzn. materiału i robocizny, w ogólnym koszcie wytwarzania kształtuje się w sposób następujący:
- materiał - w granicach 45-52%,
- robocizna - w granicach 48-55%.
Jak wynika z powyższego, bardziej niekorzystnie kształtuje się robocizna wynosząca niekiedy aż 55% kosztów wytwarzania. Osiąga ona tę granicę wówczas, gdy mamy do czynienia z małą masą jednostkową elementów. Wzrasta ona również w przypadku dużej liczby typorozmiarów, natomiast maleje przy zmniejszaniu się tej liczby (mniejsza ilość ciągów produkcyjnych) (opinie o programie).

Zależności te powodują, że zakłady wytwórcze dysponujące funduszem płac pracowników bezpośrednio produkcyjnych, w wysokości średnio tylko ok. 15% wartości produkcji, dążą do produkowania wyrobów o dużej masie jednostkowej w celu maksymalnego obniżenia kosztów robocizny. Wytwórcy przysługują wprawdzie urzędowo ustalone narzuty mające wyrównać koszty ogólnowydziałowe, m. in. również robociznę pośrednią,, lecz nie rozwiązuje to w całości zagadnienia. Zwyżka nakładów robocizny bezpośredniej wypływająca ze zmian nitek produkcyjnych kształtuje się w granicach od 1,04 aż do 86,30%, w zależności od liczby typorozmiarów (segregator aktów prawnych).

Nasuwa się więc wniosek, że powiększenie liczby typorozmiarów skracających jednocześnie długości poszczególnych serii wyrobów wpływa bardzo niekorzystnie na powiększenie się deficytu robocizny.

Koszty te dzielą się na dwie zasadnicze grupy:
1) koszty własne produkcyjne (materiałowe, robocizny, energii) ulegające zmianom w zależności od ilości elementów,
2) koszty własne niezmienne, jak koszty budynków, urządzeń, maszyn, form, placów składowych (bez względu na ich stopień wykorzystania) (promocja 3 w 1).