Pionowy przekrój zapory ziemnej

Pionowy przekrój zapory ziemnej zbudowanej w celu utworzenia zbiornika wody. Główne części takiej budowli to rdzeń z iłu i podnóże z narzutu kamiennego. Rdzeń z iłu nieprzepuszczalnego zmniejsza przesiąkanie wody, natomiast podnóże wpływa na zwiększenie stateczności zapory. Pomiędzy tymi dwiema częściami zapory znajduje się żwirowa warstwa filtracyjna zapobiegająca przenikaniu cząstek iłu z rdzenia do porów podnóża z narzutu kamiennego (program uprawnienia budowlane na komputer). Od strony zbiornika wodnego znajduje się warstwa ochronna z bloków skalnych ułożona na warstwie żwirowej. Warstwa ochronna zapobiega erozji rdzenia od deszczu i wody w zbiorniku, natomiast warstwa żwirowa zapobiega pogrążaniu bloków skalnych w rdzeń zapory. Taki rodzaj zapory nazywamy zaporą warstwową w od różnieniu od zapory, wykonanej z jednego rodzaju materiału, zwanej zaporą jednorodną (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Zakres stosowania zapór ziemnych ciągle wzrasta, głównie z dwóch względów. Po pierwsze zapora ziemna jest mniej wrażliwa na ruchy podłoża i przyczółków niż sztywniejsza zapora betonowa. Po drugie koszt budowy jednostki objętości zapory ziemnej utrzymuje się w przybliżeniu na tym samym poziomie od 50 lat (zwiększone koszty robocizny zostały zrównoważone przez zastosowanie ulepszonych maszyn), podczas gdy koszt jednostki objętości betonu ciągle wzrasta (uprawnienia budowlane). Należy więc przypuszczać, że zapory ziemne będą budowane coraz powszechniej. Wymiary poszczególnych części zapory ziemnej i rodzaje materiałów użytych do ich wykonania zależą w dużym stopniu od znajdujących się na miejscu materiałów ziemnych. Do budowy zapory użyto wyłącznie iłu oraz materiału skalnego uzyskanego z wykopów pod zbiornik. Jedynie żwir, użyty w małych ilościach do budowy zapory, wydobyty był z dna pobliskiej rzeki i dostarczony wywrotkami na miejsce wbudowania (program egzamin ustny).

Ił i żwir

Budowę zapory prowadzono jednocześnie na całej długości i szerokości, utrzymując ten sam poziom całego nasypu w każdym okresie budowy. Podnóże z kamieni o średnicy 15-T90 cm wykonano zrzucając materiał z wywrotek na miejsce przeznaczenia i jednocześnie zmywając go strumieniem wody pod dużym ciśnieniem (opinie o programie). Ił i żwir były układane warstwami poziomymi o grubości od 15 do 30 cm, a następnie odpowiednio zwilżane i zagęszczane przez wałowanie.

A oto zagadnienia, które należało rozwiązać podczas projektowania i wykonywania zapory:

• zwymiarować zaporę tak, aby otrzymać najbardziej ekonomiczną i bezpieczną konstrukcję,
• dobrać najmniejszą dopuszczalną grubość warstw żwirowych,
• określić grubość warstwy ochronnej z bloków skalnych i warstwy żwirowej tak, aby utrzymać pęcznienie rdzenia ilastego w granicach dopuszczalnych,
• wyznaczyć wilgotność i sposób zagęszczania żwiru i iłu,
• określić właściwości wytrzymałościowe i filtracyjne zbudowanej zapory,
• sprecyzować zmienność tych właściwości w zależności od czasu i głębokości wody w zbiorniku,
• określić wartości przecieków przez zaporę i pod nią,
• czy należałoby, a jeśli tak, to jakie wprowadzić ograniczenia w użytkowaniu zbiornika (segregator aktów prawnych).

Coraz częstsze stają się przypadki, kiedy w miejscu budowy napotykamy grunty słabe. Odnosi się to szczególnie do urządzeń portowych, przystani wodnych itp., które w związku ze swoim przeznaczeniem muszą być zbudowane na wybrzeżu. W takich przypadkach coraz częściej projektuje się polepszanie warunków przez pokrycie całego terenu budowy nasypem. Grunty na takie nasypy zazwyczaj czerpie się z dna pobliskiej rzeki, jeziora lub morza (promocja 3 w 1). Sposób ten nazywamy namywaniem lub refulowaniem nasypu. Obiekt posadowiony na jeziorze Maracaibo w Wenezueli metodą refulowania nasypu. Za pomocą ścianki szczelnej z brusów żelbetowych, wbitej w dno jeziora, wydzielono obszar prostokątny o wymiarach 850×600 m, a następnie wypełniono go gruntem przepompowanym z dna jeziora do projektowanej wysokości.