Podsystem kolejowy

Typowym przykładem, jednocześnie powiązanym z najwyższą kategorią dróg, będą Miejsca Obsługi Podróżnych (MOP) położone przy drogach ruchu szybkiego. Szczególnie dotyczy to trasy Kaliningrad-Elbląg-Berlin. Mamy tu do czynienia z hierarchizacją tych węzłów ze względu na zakres wyposażenia (program uprawnienia budowlane na komputer).

Obserwacja doświadczeń zagranicznych oraz pierwszych doświadczeń polskich wskazuje na to, iż lokalizacje MOR ich standard i oferowane ceny są przedmiotem ostrej konkurencji inwestorów (głównie firm inwestujących w stacje paliw). Konkurencja ta wymusza bardzo zróżnicowaną ofertę (także cenową). W Polsce mamy do czynienia z eksplozją miejsc gastronomicznych o kategorii niższej niż MOP 1 (bez WC); są to prymitywne, na ogół sezonowe punkty gastronomiczne, bez utwardzonego parkingu, o bardzo niebezpiecznych zjazdach i wjazdach, lecz konkurujące bardzo niską ceną (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Część stacji i przystanków kolejowych mieści się w typie węzła monosystemowego. Są to te stacje i przystanki, które nie są powiązane choćby z przystankiem autobusowym. Można uznać, że jest to zanikający typ węzła, chociaż zarówno na trasie Elbląg-Malbork, jak i Elbląg-Braniewo znajdujemy takie przykłady: np. Suchacz, Kadyny (uprawnienia budowlane).

Podsystem wodny Obejmuje on dwa typy węzłów:

1. porty zalewowe: typowym przykładem jest tutaj Nowa Pasłęka,
2. porty i przystanie stanowiące element rozwiniętej kiedyś sieci dróg wodnych, przykładem może być Malbork, gdzie funkcje portowe uległy poważnemu zatarciu.

Węzły monosystemowe cechuje zagrożenie stagnacją ze względu na mniejszą szansę rozwojową. Wyjątek stanowią Miejsca Obsługi Podróżnych (MOP) na trasach dróg ruchu szybkiego, które są zdecydowanie rozwojowe i efektywne dla inwestorów, lecz pogłębiają tranzytowy charakter drogi, co oznacza utratę zewnętrznych korzyści regionalnych. Istotą działań planistycznych i realizacyjnych powinna być transformacja węzłów monosystemowych w polisystemowe (program egzamin ustny).

Skażona gleba

Podstawową cechą węzła polisystemowego jest możliwość wyboru i zmiany środka transportu w węźle. Dotyczy ona wszystkich możliwych, przewidywanych kombinacji czterech podsystemów: drogowego, kolejowego, wodnego, powietrznego. Modelem idealnym byłby węzeł dający możliwość wyboru każdej z kombinacji.

W każdym z tych węzłów istnieć będzie podsystem wiodący (doprowadzający) oraz podsystemy komplementarne (rozprowadzające). Dla realizacji celów ekorozwoju Ekoregionu Zalewu Wiślanego jest ważne, aby podsystemy najbardziej zagrażające środowisku funkcjonowały w jak największej odległości od obszarów cennych przyrodniczo i krajobrazowo, rolę rozprowadzającą przejmowały zaś podsystemy przyjazne dla środowiska (opinie o programie).

Do podsystemów negatywnie oddziałujących na środowisko zaliczyć należy przede wszystkim transport drogowy, ze względu na oddziaływanie terenowe (największe zużycie powierzchni terenu na jednostkę transportową), skażenia gleby, powietrza i wód oraz hałas (segregator aktów prawnych).

W ramach podsystemu drogowego funkcjonuje jednak także jeden środek transportu, powszechnie uznawany za najbardziej przyjazny dla środowiska, pozwalający na głęboką penetrację przestrzeni, także chronionej. Jest nim rower, który w rozwiniętych w ostatnich latach formach technicznych (rower górski, terenowy) umożliwia poruszanie się praktycznie po wszystkich typach krajobrazu Ekoregionu Zalewu Wiślanego.

Oprócz roweru, za najbardziej przyjazny dla środowiska uznać należy podsystem wodny zarówno na akwenach Zalewu Wiślanego, jak i rozwiniętej sieci dróg i cieków wodnych (promocja 3 w 1).

Typowymi przykładami modelu A mogą być Elbląg i Malbork, gdzie pasażerowie kolei mogliby kontynuować cel penetracji turystycznej i rekreacyjnej EZW, korzystając z:

1. samochodu,
2. łodzi,
3. roweru.