Pojedyncze kamienie

Dużym ułatwieniem w określaniu gruntów jest tablica ułożona w tzw. trójkąt Fereta. Trójkąt ten jest trójkątem równobocznym, który charakteryzuje się tym, że suma odległości pewnego punktu (wewnątrz trójkąta) od boków jest wartością stałą; w naszych obliczeniach przyjmujemy, że suma ta równa się 100%. Jeżeli w gruntach drobnoziarnistych występują pojedyncze kamienie lub ziarna żwirowe, uważa się je za domieszkę i klasyfikację tych gruntów przeprowadza się według ich zasadniczego uziarnienia (poniżej 2 mm) (program uprawnienia budowlane na komputer).

Jeżeli grunt oprócz części mineralnych zawiera również części organiczne, należy to zaznaczyć, a mianowicie:

1. Jeśli grunt zawiera nieznaczną domieszkę próchnicy w ilości 2-5% (wagowo), należy do nazwy takiego gruntu dodać określenie „próchniczny”.
2. Jeśli grunt zawiera 5-30% części organicznych, wówczas określamy taki grunt jako „namuł organiczny”. Namuły są przeważnie pylaste lub gliniaste, toteż obok zasadniczej nazwy piszemy jedno z tych dodatkowych określeń.
3. Jeśli grunt zawiera ponad 30% części roślinnych (rozłożonych lub nie rozłożonych), wówczas określamy taki grunt jako „torf” (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Oprócz wielkości ziarn, co już omówiliśmy w poprzednim rozdziale, uwagę naszą zwraca przede wszystkim wzajemne powiązanie tych ziarn różne w różnych gruntach. Wiemy na przykład z doświadczenia, że suche piaski są sypkie i również w stanie wilgotnym poszczególne ziarna nie są wzajemnie do tego stopnia powiązane, żeby można było mówić o ich zlepianiu się (uprawnienia budowlane). Wręcz odwrotnie zachowują się grunty gliniaste. W stanie wilgotnym tworzą one plastyczną urabialną masę, zaś po wysuszeniu stają się twarde, upodabniając się do skały. Zjawisko wzajemnego powiązania cząstek gruntowych nazywamy spoistością gruntu (program egzamin ustny).

Cząstki iłowe

Cząstki iłowe, jak już wiadomo, różnią się od cząstek innych frakcji wielkością i kształtem. Z powodu małych wymiarów, lecz wielkiej ilości tych cząstek, suma ich powierzchni w jednostce objętości gruntu (tzw. powierzchnia właściwa) wielokrotnie przewyższa sumę powierzchni cząstek pyłowych, a tym bardziej piaskowych w takiej samej jednostce objętości. Znaczne zwiększenie powierzchni cząstek iłowych spowodowane jest ich blaszkowatym kształtem (opinie o programie). A właśnie na powierzchni cząstek zachodzą zjawiska wywołujące spoistość gruntu. Duże znaczenie odgrywa tu również skład mineralny cząstek iłowych i związane z tym zjawiska chemiczne. Dzięki tym szczególnym właściwościom frakcja iłowa wywołuje spoistość gruntu, a stopień spoistości gruntu zależy od ilości tej frakcji w danym gruncie. Zawartość frakcji iłowej przyjęto więc za podstawę do podziału gruntów wg spoistości.

Grunty sypkie nie wykazują żadnej spoistości (segregator aktów prawnych). Należą do nich grunty o zawartości frakcji iłowej poniżej 2% i frakcji pyłowej poniżej 30%. Najdrobniejsze ziarna pyłowe wykazują własności zbliżone do cząstek iłowych, dlatego też grunty o dużej zawartości pyłu (powyżej 30%) mają pewną spoistość nawet przy braku frakcji iłowej.

Grunty małospoiste można przy odpowiedniej wilgotności uformować w bryłę, lecz będzie ona nietrwała i również po wysuszeniu da się z łatwością rozgnieść, a włożona do wody rozsypuje się w ciągu kilku sekund. Do gruntów małospoistych należą: żwiry i pospółki gliniaste oraz piaski gliniaste, pyły piaszczyste i pyły. Grunty średniospoiste uformowane w bryłę, po wysuszeniu nie ustępują pod naciskiem palców i wolno nasiąkają wodą. Należą do nich: glina piaszczysta, glina i glina pylasta (promocja 3 w 1).

Grunty spoiste ciężkie, do których należy glina piaszczysta ciężka, glina ciężka i glina pylasta ciężka, wykazują własności pośrednie między grupami „c” i „e”. Grunty bardzo spoiste są praktycznie zupełnie nieprzepuszczalne, wobec czego wodą nasiąkają bardzo powoli i to tylko na niewielką głębokość. Mają błyszczącą powierzchnię na przełamie, czym przypominają parafinę, a po roztarciu mydlą się. Są to ił piaszczysty, ił i ił pylasty.