Porfiry granitowe

Porfiry, porfiry granitowe i kwarcowe są dość często spotykane wśród okazów skał narzutowych; stanowią jednak materiał mniej wartościowy, wykazują bowiem najczęściej silne zwietrzenie; dotyczy to zwłaszcza porfirów granitowych (program uprawnienia budowlane na komputer).

W stanie świeżym wykazują one dobre własności fizyczne i mechaniczne, które średnio można ustalić na podstawie wyników badań wielu okazów. Nasiąkliwość porfirów, porfirów granitowych i kwarcowych waha się w granicach od 0,3-h0,4%; wytrzymałość na ściskanie wynosi 1800-M900 kG/cm²; ścieralność na tarczy Dorry’ego 0,2 do 0,3 cm; ciężar objętościowy 2,6-2,7%; ciężar właściwy 2,65-2,75% (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Piaskowce, piaskowce kwarcytowe i kwarcyty występują również dość często w materiałach narzutowych. Stanowią one materiał różnolodny, zależnie od rodzaju lepiszcza spajającego ziarna kwarcu. W stanie świeżym wykazują na ogół dobre cechy mechaniczne i fizyczne. Spośród składników rzadziej występujących najważniejsze są pegmatyty mniej lub bardziej gruboziarniste; z tego leż względu stanowią one materiał gorszy. Ich własności średnie na podstawie zestawienia wyników badań są następujące ścieralność na tarczy Dorry’ego średnio 0,25 cm; wytrzymałość na ściskanie średnio 1500 kG/cm²; nasiąkliwość 0,25 - 0,45%; ciężar objętościowy średnio 2,60; ciężar właściwy średnio 2,65. Należy podać średnie własności skał wybuchowych pochodzenia krajowego (uprawnienia budowlane).

Próba ścieralności na tarczy powoduje dużo nieporozumień ze wzglądu na stosowanie różnych metod badań. W „Wynikach badań laboratoryjnych materiałów kamiennych", skąd autor zaczerpnął materiał liczbowy i którym się głównie posługuje przy ocenie własności, część wyników ścieralności dotyczy tarczy według Dorry’ego (wydawnictwo z roku 1929 i 1923), reszta dotyczy tarczy Bohmego (uzupełnienie z roku 1936) (program egzamin ustny).

Materiały brukowe

W celu osiągnięcia współczynników, umożliwiających przeliczenie i porównanie oznaczeń ścieralności wykonanych obu metodami, autor przeprowadził badania, które wykazały, że przeciętnie można ustalić następującą zależność. Ścieralność w centymetrach na tarczy Dorry’ego = 2,50 - 3,00 X ścieralność w centymetrach na tarczy Bohme’go (opinie o programie).

W celu więc uproszczenia i porównania ścieralności materiałów kamiennych z podanymi poprzednio narzutowcami będziemy przytaczać ścieralność według Dorry’ego. Dwie odmiany granitu tatrzańskiego: szara dwumikowa i różowa muskowitowa nadają się do celów budownictwa drogowego. Granity te nie są eksploatowane, ponieważ obszar zalegania złóż granitu tatrzańskiego leży na terenie Parku Narodowego Tatr. Z porfirów krakowskich zasługują na uwagję dwie odmiany nadające się do celów drogowych: odmiana różowa i zielonawoszara (segregator aktów prawnych).

Jakość tych materiałów i ich wartość dla drogownictwa jest bezsprzecznie większa niż porfiró w i melafirów krakowskich. Materiały te nie budzą zastrzeżeń co do swej przydatności w stanie świeżym jako kruszywo do budowy nawierzchni bitumicznych. Wykonane przez autora badania współczynnika emulgacji grysów granulowanych z tych materiałów wykazu ją wartość poniżej 0,38. Należy przypuszczać, że ich znaczenie i zastosowanie do robót drogowych będzie wzrastało w miarę rozwoju produkcji kamieniołomów dolnośląskich. Spośród porfirów dolnośląskich na uwagę zasługują odmiany felzytowe z drobnoziarnistej zbitej masy.

Ważną cechą porfirów dolnośląskich jest dobra łupliwość, umożliwiająca produkcję nawet kostki średniej i mozaikowej. Właściwe zastosowanie będzie rozwijało się niewątpliwie w kierunku kruszywa zwykłego i granulowanego. Ze względu na brak wystarczającej ilości wyników badań nie przytaczamy średnich własności. Własności porfirów i melafirów ustępują nieco własnościom mechanicznym i fizycznym bazaltów dolnośląskich (promocja 3 w 1).

Podobnie jak granity do produkcji materiałów brukowych i krawężników, tak bazalty dolnośląskie są zasadniczym i wartościowym materiałem do produkcji kruszywa, szczególnie granulowanego. Większość bazaltów dolnośląskich należy do odmiany plagioklazowej, rzadziej występują odmiany nefelinowe.