Powierzchnia przyczółka

Powierzchnia przyczółka od strony jazu mającego filary bywa przeważnie ukształtowana jako odbicie lustrzane obrysu filara, a więc jest zaopatrzona w takie same wnęki, jak filar (program uprawnienia budowlane na komputer). Dalsze części przyczółka od strony wody górnej i dolnej stanowią skrzydła przyczółka - górne i dolne.
Najprostszą formę skrzydeł tworzą skrzydła prostopadłe, analogiczne do typowych rozwiązań przyczółków mostowych. Rozwiązania takie, mimo iż dość często spotykane, są jednak z punktu widzenia hydraulicznego bardzo niekorzystne, gdyż przy przepływie wody przez przęsło sąsiadujące z przyczółkiem tworzą się na skarpach powyżej górnego i poniżej dolnego skrzydła wiry o osi pionowej, prowadzące bardzo szybko do rozmycia skarp oraz osuwisk obnażających fundament skrzydeł i ułatwiających obejście przyczółka przez przebicie się wody z górnego do dolnego stanowiska (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Bardziej korzystną formą są przyczółki ze skrzydłami ukośnymi, gdzie zmiana profilu przepływu wody odbywa się nie raptownie, jak w poprzednim przypadku, lecz łagodniej. Pod względem hydraulicznym taki układ skrzydeł jest tym korzystniejszy, im kąt cx uczynić mniejszym, lecz zmniejszenie tego kąta powiększa długość przyczółka, a zatem kubaturę betonu i koszt. Dlatego też w praktyce stosuje się najczęściej kąty « w granicach od 45° do 30° (uprawnienia budowlane).

W rozwiązaniu tym powierzchnia licowa skrzydła dolnego ograniczona jest czterema liniami prostymi, a mianowicie:
- pionową AC na kontakcie z korpusem przyczółka,
- pochyłą BD równoległą do skarpy ziemnej EF,
- poziomą CD na wysokości podstawy przyczółka,
- poziomą AB na wysokości korony przyczółka.

Świeży nasyp

Kształtuje się ona jako powierzchnia skośna (wichrowata), otrzymana przez ruch prostej tworzącej KL, ślizgającej się końcem K po AB oraz końcem L po CD. W analogiczny sposób wykonywa się górne skrzydło (program egzamin ustny).
Przy rozwiązaniu tym przejście od pionowej ściany przyczółka AC do pochyłości skarpy odbywa się w sposób najłagodniejszy i najkorzystniejszy pod względem hydraulicznym, lecz jednocześnie najbardziej skomplikowany z uwagi na trudności wykonawstwa, związane z kłopotliwą formą skośnych deskowań.
z pewnym nawisem i jak stopniowo obniża się wysokość masywu przyczółka przechodząc z górnej partii w płytę ułożoną na skarpie ziemnej (opinie o programie).

Schematy przyczółka odnoszą się do przypadku, gdy wiąże on jaz z wysokim brzegiem, którego poziom leży powyżej zwierciadła górnej wody. Gdy brzeg jest niski, a w przedłużeniu jazu wykonywa się wał ziemny, wtedy układ skarp ziemnych w sąsiedztwie przyczółka kształtuje się w przybliżeniu. W przypadku (a) poziom korony skrzydeł musi być dopasowany do poziomu korony nasypu i w zasadzie powinien być zgodny z poziomem korony czołowej części przyczółka. Natomiast w przypadkach (b) i (c) korona skrzydeł obniża się w stronę ich zakończenia mniej więcej zgodnie z przebiegiem skarpy nasypu, z którą może licować lub wznosić się nad nią 10-20 cm. Czasami zamiast jednostajnej pochyłości obniżenie poziomu korony skrzydeł może być wykonywane stopniami (segregator aktów prawnych).

Przy bardziej zawiłych układach terenowych, a także gdy skarpy nasypu od strony górnej i dolnej wody są rozmaicie pochylone - zarówno geometryczny układ skrzydeł, jak i skarp muszą być rozwiązywane indywidualnie, jednak przy przestrzeganiu zasad podanych wyżej, jak i dalszych, które zostaną później sformułowane.
Podstawowym zadaniem przyczółka jest mocne osadzenie budowli w brzegu w sposób zabezpieczający konstrukcję jazu przed opływem wody poza przyczółkiem.

Przy projektowaniu przyczółka należy więc każdorazowo sprawdzić, czy jego układ nie umożliwia wodzie łatwiejszego opływu budowli niż pod fundamentem jazu. Okoliczność ta jest tym ważniejsza, że zasypka ziemna za przyczółkiem, stanowiąca z reguły świeży nasyp, jest słabiej skonsolidowana niż grunt macierzysty i wykazuje zazwyczaj większe wartości współczynnika przepuszczalności (promocja 3 w 1).